06/11/2009 11:50 GMT+7

Nền văn minh Nazca diệt vong vì phá rừng

HẢI DƯƠNG (Theo Science Daily)
HẢI DƯƠNG (Theo Science Daily)

TTO - Nazca, một nền văn minh cổ đại lừng lẫy ở Nam Mỹ, đã bị sụp đổ do nạn phá rừng khiến khí hậu trở nên khô và nóng, công bố mới đây của các nhà khoa học Anh.

Nền văn minh Nazca diệt vong vì phá rừng

TTO - Nazca, một nền văn minh cổ đại lừng lẫy ở Nam Mỹ, đã bị sụp đổ do nạn phá rừng khiến khí hậu trở nên khô và nóng, công bố mới đây của các nhà khoa học Anh.

Nazca là một dân tộc từng sống tại vùng duyên hải phía nam của Peru từ khoảng năm 200 trước Công nguyên tới năm 600 sau Công nguyên. Họ nổi tiếng nhờ tạo ra những hình vẽ khổng lồ trên sa mạc mà ngày nay người ta có thể quan sát từ máy bay. Kể từ khi được phát hiện vào năm 1939, những hình vẽ này thu hút hàng triệu khách du lịch mỗi năm.

Những hình vẽ khổng lồ của người Nazca trên sa mạc phía nam Peru - Ảnh: zmescience.com.

Tuy nhiên, nền văn minh Nazca đột ngột suy tàn rồi biến mất từ khoảng 1.500 năm trước. Trước đây nhiều nhà khảo cổ tin rằng hiện tượng thời tiết El Nino - gây nên những trận mưa và lũ lụt lớn - đã đẩy người Nazca tới tình trạng tuyệt chủng. Nhưng giả thuyết này không được chấp nhận rộng rãi.

Nhiều năm qua, các nhà khoa học của ĐH Cambridge (Anh) đã nghiên cứu nguyên nhân khiến nền văn minh của bộ tộc Nazca sụp đổ. Họ kết luận rằng người Nazca không thể trồng cây lương thực trong những thung lũng gần sa mạc vì những thung lũng ấy không có đủ cây. Sự thiếu hụt cây cối khiến khí hậu trở nên quá khô và cây lương thực không phát triển được.

Trong bài viết đăng trên số tháng 11 của tạp chí Latin American Antiquity, nhóm nghiên cứu cho rằng cách đây vài chục thế kỷ, những thung lũng mà người Nazca sinh sống có rất nhiều rừng cây huarango. Loài cây này có thể sống hơn 1.000 năm và có vai trò rất lớn trong việc ổn định độ ẩm và sự màu mỡ của đất. Nhưng trong suốt hàng trăm năm, chúng liên tục bị chặt để nhường chỗ cho những cây hoa màu.

Tới một thời điểm nhất định, số lượng cây huarango bị đốn nhiều đến nỗi sự cân bằng hệ sinh thái bị phá vỡ do khí hậu trong những thung lũng quá khô. “Sai lầm của người Nazca cho chúng ta nhiều bài học quan trọng về việc bảo vệ hệ sinh thái hiện nay” - nhà khoa học Oliver Whaley, công tác tại vườn thực vật Hoàng gia Kew (Anh), một trong những người tham gia nghiên cứu, nhận xét. 

HẢI DƯƠNG (Theo Science Daily)

HẢI DƯƠNG (Theo Science Daily)

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Báo Tuổi Trẻ đứng đầu về sức lan tỏa và lượng người đọc về phòng chống thiên tai

Thông tin được đưa ra tại chương trình tập huấn kỹ năng tác nghiệp của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Báo Tuổi Trẻ đứng đầu về sức lan tỏa và lượng người đọc về phòng chống thiên tai

Giao máy bay Boeing bị bỏ rơi tại sân bay Nội Bài cho Học viện Hàng không làm giáo cụ

Sau khi cân nhắc nhiều phương án, Cục Hàng không đánh giá việc giao chiếc máy bay Boeing bị bỏ rơi tại sân bay Nội Bài cho Học viện Hàng không Việt Nam làm giáo cụ là phù hợp.

Giao máy bay Boeing bị bỏ rơi tại sân bay Nội Bài cho Học viện Hàng không làm giáo cụ

Chủ tịch Phú Thọ lần đầu tiếp công dân sau sáp nhập, nhiều giáo viên mong được tuyển dụng

Tại buổi tiếp công dân sau sáp nhập tỉnh và thực hiện chính quyền hai cấp của Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ - Trần Duy Đông, 24 giáo viên ở tỉnh Phú Thọ (cũ) kiến nghị xem xét, ưu tiên tuyển dụng giáo viên mầm non.

Chủ tịch Phú Thọ lần đầu tiếp công dân sau sáp nhập, nhiều giáo viên mong được tuyển dụng

Va chạm với xe container, ô tô lật trên dải phân cách, 3 người thoát chết

Ô tô 5 chỗ va chạm với xe container chạy cùng chiều và bị ép vào dải phân cách cứng, lật nghiêng. Ba người trong ô tô thoát chết trong gang tấc.

Va chạm với xe container, ô tô lật trên dải phân cách, 3 người thoát chết

Tạm giữ tài xế xe bán tải tông liên hoàn rồi rời hiện trường

Chiều 10-7, lãnh đạo phường Tân Lập, tỉnh Đắk Lắk cho biết tài xế xe bán tải gây tai nạn liên hoàn trên quốc lộ 27 đã bị tạm giữ tại trụ sở công an phường để phục vụ điều tra.

Tạm giữ tài xế xe bán tải tông liên hoàn rồi rời hiện trường

Cần Thơ công bố lịch tiếp công dân hết năm 2025 của chủ tịch UBND thành phố

Cần Thơ công bố lịch tiếp công dân hết năm 2025 của Chủ tịch UBND thành phố Trần Văn Lâu. Lịch cố định vào ngày 15 hằng tháng và sẽ dời sang ngày làm việc kế tiếp nếu trùng vào ngày nghỉ, lễ, Tết.

Cần Thơ công bố lịch tiếp công dân hết năm 2025 của chủ tịch UBND thành phố
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar