Nền kinh tế đang gặp rất nhiều thách thức

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh báo cáo tại phiên họp sáng 26-3 - Ảnh: Việt Dũng

Phiên họp cũng dự báo kinh tế thế giới, trong nước và đề xuất các giải pháp chủ yếu.

Theo đó, giá cả thị trường trong quý I tương đối ổn định. Tốc độ tăng GDP quý I-2016 ước đạt 5,46%, thấp hơn cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước tăng 6,12%).

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết tốc độ tăng trưởng GDP quý I-2016 tăng thấp hơn cùng kỳ do nhiều nguyên nhân.

Trong đó có việc sản xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn do rét hại và băng giá tại các tỉnh phía Bắc; hạn hán và xâm nhập mặn trên diện rộng tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên làm giảm giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản (sản lượng lúa cả nước giảm khoảng 700 ngàn tấn; năng suất lúa Đồng bằng sông Cửu Long ước đạt 67,2 tạ/ha, giảm 4 tạ/ha, tương đương giảm 5,6%);

Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng khu vực công nghiệp và xây dựng tăng thấp so với cùng kỳ năm trước. Ngành khai khoáng giảm gần 1,2%, trong đó giảm chủ yếu do sản lượng dầu thô khai thác giảm mạnh do giá dầu xuống thấp, phải hạn chế sản lượng khai thác, đóng cửa một số mỏ (sản lượng khai thác dầu thô quý I-2016 khoảng 4 triệu tấn, giảm 3,7% so với cùng kỳ năm trước; giá dầu xuất khẩu giảm khoảng 41,1% so với cùng kỳ năm trước).

Tốc độ tăng xuất nhập khẩu quý I-2016 đều thấp hơn cùng kỳ năm trước. Quý I-2016 xuất siêu khoảng 776 triệu USD, bằng 2% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Đánh giá chung cho thấy tình hình kinh tế xã hội quý I-2016 đã đạt được một số kết quả tích cực, như: kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát. Chỉ số giá tiêu dùng tăng ở mức thấp tạo điều kiện để thực hiện cải cách về giá sản phẩm, dịch vụ công theo cơ chế thị trường…

Tuy nhiên, tình hình quý I cũng cho thấy nền kinh tế nước ta đang gặp rất nhiều khó khăn, thách thức. Tốc độ tăng trưởng GDP và tốc độ tăng khu vực công nghiệp chậm lại và thấp hơn nhiều so với quý I-2015.

Riêng khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm (tăng trưởng âm) 1,23% do thiên tai, rét hại, băng giá, hạn hán, xâm nhập mặn. Tốc độ tăng xuất khẩu thấp hơn so với cùng kỳ năm trước; đặc biệt là sự giảm sút nhập khẩu thiết bị máy móc, nguyên vật liệu... sẽ tác động xấu đến hoạt động đầu tư và sản xuất trong nước.

Bộ Kế hoạch và đầu tư nhận định nếu tình hình sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục khó khăn như hiện nay, sản lượng dầu thô chỉ khai thác khoảng 14,02 triệu tấn như kế hoạch đề ra, công nghiệp chế biến, chế tạo phấn đấu đạt 11% thì tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) cả năm chỉ đạt khoảng 5,45%, thấp hơn mục tiêu Quốc hội đề ra là 6,7%. Sản xuất và đời sống nhân dân ở các vùng thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn còn nhiều khó khăn.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế như Quốc hội đã đề ra (6,7%), Bộ Kế hoạch và đầu tư kiến nghị tập trung vào một số giải pháp chủ yếu.

Đầu tiên là tổ chức triển khai nghiêm túc và có hiệu quả Chỉ thị số 09 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long; tập trung triển khai các biện pháp sớm khắc phục tình trạng khô hạn tại các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên nhằm giảm thiểu thiệt hại, kịp thời khắc phục hậu quả, sớm ổn định sản xuất và đời sống của nhân dân.

Cùng với đó là tập trung thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn thúc đẩy sản xuất công nghiệp; có các giải pháp cụ thể để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp khai khoáng, trong đó khai thác dầu thô phấn đấu đảm bảo sản lượng khoảng 16 triệu tấn (tăng khoảng 2 triệu tấn so với kế hoạch 2016, nhưng vẫn thấp hơn 0,7 triệu tấn so với thực hiện 2015); triển khai quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng sản xuất công nghiệp chế biến, chế tạo, phải có các giải pháp tháo gỡ để đạt tốc độ tăng trưởng khoảng 13% (đây là mức rất cao vì trong 4 năm gần đây chỉ tăng bình quân 7-9%, riêng 2011 tăng 13,3%)…