Mùa len trâu: Còn một người quay phim trong "bóng tối"

Phóng to

Đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh và nhà văn Sơn Nam

* Theo ông, Mùa len trâu có gì đặc biệt về mặt hình ảnh để có thể đoạt Giải quay phim xuất sắc nhất tại Liên hoan phim châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 50?

- Từ khi viết kịch bản, tôi đã lựa chọn phong cách cho cả phim là phong cách tối giản, thể hiện chủ đề một cách mộc mạc và đơn sơ nhất.

Trong phong cách tối giản này, tôi quyết định hình ảnh của phim Mùa len trâu cần có một độ tương phản cao, với nhiều khoảng tối trong khung hình. Chỉ những chi tiết quan trọng nhất trong khung hình được chiếu sáng. Nhiều chi tiết không quan trọng sẽ chìm vào bóng tối.

Sau gần một năm trao đổi, tôi và nhà quay phim Yves Cape đi đến thống nhất, sẽ luôn giữ máy quay cố định và ở độ cao của tầm mắt; luôn quay trái sáng để tạo độ tương phản cao.

Việc để máy ở ngang tầm mắt là vì tôi muốn thể hiện một sự chạm trán giữa cha và con; giữa đàn ông và đàn bà; giữa con người và thiên nhiên. Đường chân trời luôn cắt ngang giữa khung hình, trái với quy luật bố cục cổ điển, tạo một cảm giác không thăng bằng như tâm lý luôn biến động của các nhân vật phim.

Yves Cape là một nhà quay phim có tài, đóng góp nhiều công sức cho Mùa len trâu. Tuy nhiên, anh ấy không phải là người duy nhất tạo ra những hình ảnh ấn tượng trong phim này.

Phóng to

Cảnh trong phim Mùa len trâu.

- Riêng những hình ảnh trong lòng nước, những hình ảnh chuyển tải ý tưởng và "cái hồn" của bộ phim, tác giả chính của nó là anh Nguyễn Trọng Tâm.

Anh Tâm là một thợ lặn chuyên nghề quay phim dưới nước phục vụ việc bảo trì đáy các tàu bè.

Chúng tôi chỉ dùng máy quay video tài tử, rẻ tiền, không phải loại máy chuyện dụng to lớn, cồng kềnh. Chính vì thiết bị rất thô sơ với "kỹ thuật thấp" này mà những hình ảnh trong lòng nước vẩn đục, rất mờ ảo, tạo nên hiệu năng mà tôi mong muốn từ đầu.

Tôi sẽ thông báo cho Yves Cape về giải thưởng này, chúc mừng thành công của anh ấy và sẽ nói với Yves Cape chút băn khoăn của tôi...

* Mùa len trâu đang được chiếu rộng rãi ở rất nhiều nước. Điều đó cho thấy phim VN hoàn toàn có khả năng chiếm được một vị trí trên thị trường thế giới, nếu nó thực sự đạt chất lượng?

- Đúng thế. Việc phát hành Mùa len trâu ở thị trường quốc tế tiến triển khá tốt. Phim vừa được bán cho Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ. Riêng Đài Loan và Venezuela thì đang trong giai đoạn thương lượng.

Trước đó, phim đã được phát hành ở Mỹ, Australia, Hà Lan, Hàn Quốc và tới đây sẽ phát hành tại Bỉ...

Ngoài ra Hãng truyền hình vệ tinh TV5 cũng vừa mua bản quyền Mùa len trâu để phát sóng và hai nhà phát hành ở Mỹ, Pháp cũng đang chuẩn bị ra DVD phim Mùa len trâu để phát hành tại Mỹ, Pháp và một số quốc gia khác.

* Tuy vậy, ở VN phim lại hầu như chưa được công chiếu rộng rãi và dài hơi?

- Riêng ở VN, tôi vẫn mong mỏi phim sẽ được chiếu ở 64 tỉnh thành trên toàn quốc chứ không chỉ ở Hà Nội và TP. HCM. Nếu không bán được vé, thì chiếu không cho khán giả xem còn hơn là cất vào kho:

Trước đây, nhà văn Sơn Nam đề nghị đem phim về chiếu tại các tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long. Hãng phim Giải Phóng đã có kế hoạch về việc này với sự hiện diện của nhà văn Sơn Nam trong các buổi chiếu. Nhưng sau đó ông Sơn Nam bị bệnh nên kế hoạch cũng bị bỏ lửng.

Gần đây, có người đề nghị để máy chiếu phim hay video trên ghe đi về các vùng nước nổi để chiếu phim miễn phí cho đồng bào nghèo ở các vùng xa xôi xem. Nếu thực hiện được, tôi sẵn sàng tình nguyện trở về VN gánh vác trách nhiệm với người này.