​M&A hay cuộc thoát xác của các doanh nghiệp Việt?

Thêm một nhà bán lẻ tại VN được nhà đầu tư ngoại mua lại. Trong ảnh: trung tâm mua sắm Nguyễn Kim trên đường Phan Đăng Lưu, Q.Phú Nhuận, TP.HCM (ảnh chụp chiều 13-1) - Ảnh: Quang Định

Liệu sẽ có bao nhiêu thương hiệu Việt tiếp tục biến mất giống như Tribeco hay như Dạ Lan trước đây?

Trong tuần qua, sự kiện Power Buy - đơn vị thuộc Tập đoàn Central Group của tỷ phú Thái Lan vừa mua lại gần một nửa cổ phần công ty sở hữu chuỗi siêu thị điện máy Nguyễn Kim thu hút sự quan tâm của dư luận.

Cùng thời điểm này, ông Nguyễn Quang Hòa, chủ sở hữu hệ thống Trung tâm Điện máy và Nội thất Thiên Hòa cũng úp mở cho biết, Thiên Hòa chọn thời điểm M&A (mua bán sáp nhập doanh nghiệp) để tốt nhất cho các cổ đông đối tác bên ngoài, cổ đông nội bộ cũng như nhân viên!

Vài tháng trước, một ông lớn trong ngành thực phẩm là Kinh Đô đã mở cửa cho Mondelez International đầu tư 80% mảng kinh doanh bánh kẹo với số tiền 370 triệu USD.

Một số ông lớn khác như: Vinamilk, Nhựa Bình Minh, Nhựa Tiền Phong cũng được các ông chủ người Thái để mắt.

Trước đấy, hàng loạt các thương hiệu có tiếng tăm tại Việt Nam, chứa đựng sự sáng tạo và văn hóa người Việt như: Phở 24, Highlands Coffee, X-Men, Bia Huda, Diana, Bibica, Y khoa Hoàn Mỹ, Ngân Lượng, CareerBuilder, Viettronic, Bảo hiểm AAA... đều đã được bán toàn bộ hoặc phần lớn cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, điều đáng buồn là: không ít các thương hiệu bị bán đi đồng nghĩa với việc trao lại toàn bộ thị trường lĩnh vực đó cho các nhà đầu tư nước ngoài như trường hợp Kem đánh răng Dạ Lan, điện tử Viettronic...

Vì thế, nhiều vụ mua bán trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, thủy sản (AGD, MPC...), bánh kẹo... gần đây khiến không ít người lo lắng về các thị trường có thể bị chi phối thao túng như trong lĩnh vực thức ăn chăn nuôi, con giống gia cầm trong vài năm qua.

Một chuyên gia trong lĩnh vực M&A chia sẻ: “Các thương hiệu Việt nếu không có lộ trình để thích ứng với hội nhập, chấp nhận cạnh tranh sòng phẳng với các thương hiệu quốc tế trong cùng lĩnh vực thì trước sau gì cũng phải chọn giải pháp bán cổ phần cho đối tác nước ngoài để chia sẻ cơ hội đầu tư…; đồng thời san sẻ rủi ro trước những biến động khó lường của nền kinh tế thế giới và sức nóng của sự cạnh tranh khốc liệt”. .

Khi hội nhập sâu rộng vào sân chơi của nền kinh tế thị trường - một sân chơi sòng phẳng nhưng cũng khốc liệt, nếu anh không chuẩn bị nội lực về tiềm lực tài chính, nguồn nhân lực, mô hình quản trị... thì anh phải chấp nhận chia sẻ hay nói nôm na là rời cuộc chơi ngay trên sân nhà.

Phải chăng đây có phải là xu thế M&A tất yếu hay cuộc "thoát xác" của các doanh nghiệp Việt? Câu trả lời đang chờ các nhà hoạch định chiến lược cho thương hiệu Quốc gia.