Lo ngại xuất khẩu chậm lại, chuyên gia đề xuất Việt Nam tìm động lực tăng trưởng mới

Theo nhận định của Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore) về kinh tế Việt Nam quý 1-2025, với ba quý liên tiếp đạt kết quả mạnh mẽ, nền kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng 7,09% trong năm 2024. Đây là mức tăng trưởng cao nhất kể từ đợt phục hồi sau COVID-19 vào năm 2022 (8,1%).

Chủ động tránh tổn thương kinh tế

Riêng trong quý 4-2024, cả lĩnh vực sản xuất và dịch vụ đều là động lực chính của tăng trưởng, trong khi hoạt động ngoại thương vẫn duy trì tốc độ mạnh mẽ trong hầu hết năm 2024. Đáng chú ý, ngành bán dẫn đang nổi lên như một trụ cột quan trọng của nền kinh tế.

Sự gia tăng doanh số bán dẫn kể từ giữa năm 2023 đã thúc đẩy xuất khẩu, giúp Việt Nam hưởng lợi từ làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Xuất khẩu đã tăng trưởng liên tục trong 10 tháng của năm 2024, ghi nhận mức tăng cả năm là 14% và đảo ngược mức suy giảm 4,6% của năm 2023.

Nhập khẩu tăng 16,1%, giúp Việt Nam đạt thặng dư thương mại lớn thứ hai với khoảng 23,9 tỉ USD, sau mức kỷ lục 28,4 tỉ USD vào năm 2023. Đây là năm thứ chín liên tiếp Việt Nam ghi nhận thặng dư thương mại hằng năm, yếu tố quan trọng giúp ổn định tỉ giá Việt Nam đồng.

Mức độ mở cao của nền kinh tế Việt Nam thể hiện qua giá trị xuất khẩu chiếm khoảng 90% GDP vào năm 2024 - mức cao thứ hai trong ASEAN, chỉ sau Singapore (174%) và cao hơn Malaysia (69%). Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc Việt Nam dễ bị tổn thương trước những biến động của thương mại toàn cầu.

Đặc biệt, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể tái áp đặt các biện pháp bảo hộ thương mại, Việt Nam cần chuẩn bị cho những thách thức tiềm ẩn. 

Dự báo tăng trưởng đạt 7%

Với đặc thù như vậy, theo các chuyên gia, để duy trì đà tăng trưởng và giảm thiểu rủi ro, Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư, đặc biệt là đầu tư công và các lĩnh vực công nghệ cao như chip bán dẫn. Tỉ lệ đầu tư vốn của Việt Nam duy trì quanh mức 30% GDP trong thập kỷ qua, thấp hơn mức trên 40% của Trung Quốc.

Với tham vọng tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030, Việt Nam cần mở rộng hơn nữa các chính sách thu hút FDI vào ngành bán dẫn, thiết bị điện tử và các công nghệ chiến lược, đồng thời khai thác tối đa tiềm năng của tiêu dùng nội địa và bán lẻ.

Xét đến các yếu tố trên, các chuyên gia dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 ở mức 7%, với giả định GDP quý 1-2025 đạt 7,1%. Đến năm 2026, tốc độ tăng trưởng dự kiến sẽ tăng lên 7,4%, nhờ vào các biện pháp cải thiện hiệu quả của Chính phủ và sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ cao, đặc biệt là bán dẫn.

Để tăng trưởng kinh tế trên 8%, vốn phải sử dụng đúng chỗ

Tăng trưởng GDP từ 8% trở lên là không khó. Mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% cũng nằm trong tầm tay, vấn đề là sử dụng vốn hiệu quả.