Lệnh thu hồi được ban hành như thế nào?

Phóng to

Lỗi khóa đánh lửa của hãng GM đã khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương trong suốt 1 thập kỷ qua - Ảnh: Auto Evolution

Chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm nay, Mỹ đã thu hồi 37,5 triệu xe vì nhiều lỗi an toàn khác nhau. Trong đó, nghiêm trọng nhất là sự cố công tắc đánh lửa trong một số dòng xe General Motors đã dẫn đến ít nhất 13 người thiệt mạng và hàng chục trường hợp thương vong.

Cùng lúc, hãng xe sang nước Đức BMW cũng ban hành lệnh triệu hồi liên quan đến hầu như toàn bộ quá trình sản xuất dòng xe E46 3 Series vì sử dụng túi khí bị lỗi của hãng Takata.

Tại Mỹ, Cục Quản lý an toàn giao thông quốc gia (NHTSA) là cơ quan chịu trách nhiệm thực thi các tiêu chuẩn của liên bang về an toàn xe động cơ (Federal Motor Vehicle Safety Standard), điều tiết nền kinh tế nhiên liệu và cấp phép sản xuất/nhập khẩu xe. Là một nhánh của Bộ Giao thông vận tải, mục tiêu chính của NHTSA là "bảo vệ sự sống, ngăn chặn thương vong và giảm thiểu tai nạn giao thông".

Các hãng sản xuất ôtô hoạt động tại Mỹ có nghĩa vụ nộp báo cáo hằng quý cho NHTSA. Báo cáo cảnh báo sớm (Early Warning Reporting) là tài liệu thông báo với cơ quan chức năng về những khiếu nại của chủ sở hữu, khiếu nại bảo hành và khiếu nại từ các khách hàng bị thương do tai nạn liên quan đến các model xe hiện tại hoặc xe cũ của nhà sản xuất.

Nếu các cuộc điều tra nội bộ của hãng tìm ra được nguy cơ tiềm tàng xuất hiện ở một trong những model đó thì họ phải thông báo đến NHTSA trong vòng 5 ngày làm việc. Sau đó, ban điều tra NHTSA sẽ xem xét khiếm khuyết đó có thật sự là một nguy cơ đe dọa tính mạng con người hay không rồi mới phát lệnh thu hồi, và yêu cầu nhà sản xuất liên lạc với các chủ xe bị lỗi thông qua email hoặc hòm thư trong vòng tối đa 2 tháng.

Sau khi khách hàng nhận được thông báo về chiến dịch thu hồi, họ phải liên hệ với đại lý gần nhất và sắp xếp đến gặp bộ phận dịch vụ. Tuy nhiên, thời gian sửa chữa còn phụ thuộc vào số lượng xe bị lỗi và các phụ tùng thay thế có sẵn.

Theo điều 49, chương 301 trong Bộ luật an toàn xe động cơ, an toàn xe động cơ được định nghĩa là "khả năng hoạt động của một chiếc xe có gắn động cơ hay thiết bị động cơ có thể bảo vệ con người khỏi những nguy cơ tai nạn, mà nguyên nhân đến từ thiết kế, cấu trúc hoặc quá trình hoạt của động cơ, bao gồm cả an toàn không hoạt động (non-operational safety)".

Xe ôtô bị xem là khiếm khuyết nếu các nhà điều tra xác định được "bất kỳ lỗi nào xảy ra trong khả năng hoạt động, cấu trúc, phụ tùng hay vật liệu xe". Nhưng NHTSA làm điều đó như thế nào?

Toàn bộ thủ tục bắt đầu từ việc nghiên cứu và đánh giá sơ bộ. Thậm chí người lái xe có thể gửi khiếu nại ngay trên trang www.safecar.gov về lỗi không đáng có xảy ra với chiếc xe của mình, sau khi đã xem xét kỹ bản chất của vấn đề và tuổi đời của xe.

Mọi đợt thu hồi đều bắt đầu từ một vài lời khiếu nại riêng lẻ để NHTSA gửi đến nhà sản xuất các nghi vấn liên quan đến lỗi cáo buộc. Nếu khiếm khuyết thật sự nghiêm trọng, cơ quan chức năng sẽ mở một cuộc phân tích kỹ thuật, thăm dò nhà sản xuất để tiến hành nghiên cứu kỹ thuật và kiểm tra chất lượng. Nhóm các chuyên gia và kỹ sư an toàn xe hơi sau đó sẽ xử lý các dữ liệu thu thập được.

Nếu nhà sản xuất cung cấp dữ liệu không chính xác, trong khi NHTSA đã xác nhận thư khiếu nại của các chủ xe bị lỗi gửi đến, hãng sẽ bị điều tra về tội cố ý che giấu khiếm khuyết bên cạnh việc thu hồi. Tuy nhiên, NHTSA không có thẩm quyền đưa ra mức phạt mà chỉ thông báo đến các luật sư Mỹ về những hành vi đáng ngờ của nhà sản xuất và tất cả đều được giải quyết ở tòa.

(Theo Autoevolution)