Kinh hoàng sau cơn lũ quét

Sau bốn ngày, xã Xa Dung vẫn ngổn ngang bùn đất, người dân đùm bọc lấy nhau trong cơn hoạn nạn.

"Chạy đi, sắp sạt lở rồi..."

Sau trận lũ quét, anh Mùa A Dua (ở bản Háng Pu Xi) vẫn chưa hết bàng hoàng. Cả xóm nhỏ yên bình bên khe suối hôm nào giờ trở thành một bãi bùn, ngổn ngang cây cối, vật dụng của bà con. Thỉnh thoảng có người sẩy chân, bước trúng chỗ bùn loãng thụt tới bụng. Phía sau đồi, hàng chục vết trượt, sạt nhão nhoét vẫn chực chờ đổ ụp xuống bản.

Tổ ấm của anh Mùa A Dua chỉ còn vài cây cột siêu vẹo. Bộ đội về giúp gia đình anh thu dọn đồ đạc, dỡ nhà, lấy lại những cây gỗ còn dùng được. Anh Mùa A Dua kể người Mông trong bản chỉ làm ruộng với đi làm thuê, ngày công chẳng đáng bao nhiêu. 

Tích cóp mãi mới dựng được cái nhà, sắm cái máy xay ngô. Vợ chồng Mùa A Dua làm ăn chăm chỉ, ngoài làm ruộng, làm nương, Dua nuôi thêm đàn lợn gần chục con, đàn gà vài chục con. Sáng 1-8, mưa to như trút, người trong bản nghe tiếng cây gãy lẫn trong tiếng gầm gào của suối lũ, của mưa.

Rồi trưởng thôn Mùa A Thi gào lên trong điện thoại: "Chạy đi! Sắp sạt lở rồi! Chạy đi...". Vợ chồng A Dua ôm con đội mưa cố chạy sang nhà anh em trú tạm. Mưa vẫn trút, đá dưới suối lăn ùng ục, ầm ào... Trưởng bản với an ninh bản mặc áo mưa chạy xuống hô mọi người tiếp tục chạy. Bỏ của cải, chỉ cần an toàn. 

Cả xóm nghe theo trưởng bản chạy lên nhà văn hóa. Ngoảnh lại từng dòng thác bùn như từ trên trời ụp xuống cuốn theo toàn bộ tài sản, nhà cửa của bà con. A Dua tay trắng, gần chục con lợn, mấy chục con gà với bao công chăm bẵm...

"Đúng là ác mộng của bà con! - A Dua bàng hoàng - Tôi ước mơ cả đời, đi làm tích cóp để mở một cái quán bán hàng. Bây giờ chẳng còn gì...".

Bản Háng Pu Xi (xã Xa Dung, Điện Biên) có 72 hộ với gần 400 nhân khẩu. Cuộc sống của bà con người Mông nơi đây vốn gắn liền với những triền đồi, khe suối. Thế nhưng, chỉ trong một đêm mưa lũ kinh hoàng, tất cả đã bị cuốn phăng.

Ngày 4-8, bốn ngày sau trận lũ quét, bản Háng Pu Xi vẫn ngổn ngang trong đống đổ nát. Nhiều ngôi nhà bị lũ cuốn trôi không còn dấu vết, một số căn nhà chỉ còn trơ lại móng hoặc đổ sập hoàn toàn. Đất đá, bùn nhão phủ kín lối đi. Nhiều người dân may mắn thoát nạn vẫn chưa hết hoảng sợ. Họ đứng trên triền núi, nhìn xuống bản làng vốn bình yên, thân thuộc, giờ chỉ còn là bãi đất hoang tàn bị lũ xóa sổ.

Kiên quyết cứu dân

Anh Mùa A Giàng trở lại bãi ngổn ngang cùng bộ đội thu dọn đồ đạc cho người dân trong bản. Bước chân dưới bùn run run, chẳng dứt khoát, khỏe khoắn như những ngày đổ nước, làm bờ thửa trên ruộng.

"Trưởng bản Mùa A Thi gọi tôi cùng các thanh niên và lực lượng an ninh trật tự cơ sở kêu gọi bà con trong bản chạy đến nơi an toàn - Mùa A Giàng kể - Một số cụ già không muốn đi, sợ bỏ lại nhà cửa, lúa gạo. 

Anh Thi vẫn cương quyết yêu cầu chúng tôi đến từng nhà bế, cõng, dìu họ đi lánh nạn. Một lúc sau khi rời khỏi khu vực nguy hiểm, chúng tôi nghe tiếng nổ đùng đùng vang lên. Nhìn lại, đất đá từ trên núi ào ào đổ xuống, cuốn trôi cả bản làng".

Cách hiện trường vụ sạt lở khoảng 800m, lực lượng bộ đội, công an, chính quyền đã nhanh chóng dựng tạm những ngôi nhà bạt tại khu vực đất bằng phẳng, an toàn để giúp người dân có chỗ che mưa, tránh nắng, tạm thời ổn định cuộc sống. 

Những người mất nhà ở nhờ nhà khác trong bản, mấy ngày mưa lũ, anh em nấu cơm chung. Đồ cứu trợ của chính quyền, bà con nơi khác chia sẻ, trưởng bản A Thi nhận ở nhà văn hóa, chia cho bàn con bản khác cũng chịu nhiều mất mát vì sạt lở, lũ quét.

Con đường về các bản ở Xa Dung bùn, đá ngổn ngang như lòng suối cạn. Đi một đoạn lại có một đoạn sạt lở, máy xúc dọn suốt ngày không xuể. Nhiều đoạn bùn vẫn ngập tới đầu gối, người dân khiêng xe máy qua khi đi nhận đồ cứu trợ. 

Hạng A Hờ, ở bản Trống Giông B, xã Xa Dung, bỗng nhiên thành người mất nhà. Tổ ấm của anh chưa bị sạt lở, chưa bị đất đá ụp vào nhưng vết sạt trước nhà như "há mồm", "ngoạm" đến sát chân cột.

"Hôm 1-8, tôi đi thăm ruộng về cứ nghe thấy tiếng động lạ. Ngó xuống ta luy trước nhà thì thấy nước ở đâu cứ chảy ra. Tôi hô cả nhà chạy sang nhà ông chú lánh tạm. Vừa đi được nửa tiếng thì ta luy trước nhà trượt xuống, nghiêng cả cột..." A Hờ kể, hơi thở gấp gáp.

Đường ra trung tâm xã sạt lở khắp nơi, dân quân phải đi cứu nhà bị sập ở bản khác. Bà con trong bản Trống Giông B hò nhau chuyển nhà cho A Hờ. Đồ đạc chuyển tạm ở nhà ông chú, căn nhà gỗ dỡ ra, xếp gọn bên đường. Trong cơn hoạn nạn, bà con chòm xóm đùm bọc lấy nhau.

Ấm tình người

Mùa A Tú, tài xế xe tải, như ngồi trên tổ kiến lửa kể từ lúc nghe tin bà con trong bản Háng Pu Xi bị lũ quét. A Tú là người con của bản, đi làm ăn xa. Sau bốn ngày, đường thông về tới bản, anh mang số tiền gom góp của mình về giúp bà con. 

Tháng lương tài xế của anh được hơn 15 triệu đồng, anh có 10 triệu đồng, mang về nhờ trưởng bản chia cho các hộ gia đình bị thiệt hại. A Tú thật thà: "Mình có giàu đâu. Nhưng mình làm ăn tốt hơn bà con trong bản, dân bản gặp nạn thì mình chia sẻ thôi".

Anh tài xế chân chất hỏi thăm từng người bằng tiếng Mông. Những bàn tay nắm chặt, run run chẳng muốn rời. Cũng giống A Tú, một vài hộ khác trong bản không bị thiệt hại chia sẻ với bà con số tiền gom góp của mình. 

Từ ngày xảy ra lũ quét, bà con xóm trên không bị thiệt hại chìa tay đón bà con xóm dưới về nhà. Những bữa cơm nấu vội, những cái nắm tay mồ hôi còn dính đầy bùn đất, những cuộc điện thoại từ nơi xa... ấm lòng bà con trong mưa lũ.

Thủ tướng: Dựng lại mái nhà, chia sẻ đau thương, mất mát với người dân bị lũ quét

Yêu cầu được Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra trong cuộc họp với tỉnh Điện Biên sau khi thị sát vùng lũ và thăm hỏi, động viên người dân.