Không thể bàn mãi lý thuyết về kinh tế tuần hoàn, cần có mục tiêu

Ngày 16-11, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì tổ chức "Diễn đàn Kinh tế tuần hoàn Việt Nam 2023" nhằm xây dựng kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn. Diễn đàn có nhiều hội thảo chuyên đề lớn, dự kiến kết thúc lúc 17h cùng ngày.

Kinh tế tuần hoàn đã có những giải pháp, sáng kiến, bước tiến mới

Là một trong những doanh nghiệp có nhiều sáng kiến quản lý rác thải nhựa, bà Nguyễn Thị Bích Vân - chủ tịch Unilever Việt Nam - cho biết hằng năm Việt Nam tiêu thụ khoảng 3 triệu tấn nhựa nhưng mới thu gom và tái chế 33%.

Bà Vân cho hay: "Chúng ta đang mất gần 70% giá trị của vật liệu nhựa, tương đương gần 3 tỉ USD/năm. Đồng thời rác thải nhựa đã gây ô nhiễm môi trường sống. Việt Nam phải bẻ hướng dòng chảy của nhựa theo hướng tuần hoàn, quay trở lại để phục vụ đời sống con người thay vì bị thải bỏ".

Theo phó thủ tướng, để phát triển tài nguyên tái tạo, tài nguyên tri thức đòi hỏi phải chuyển lý luận thành chính sách, khuôn khổ pháp lý. Đặt ra mục tiêu cụ thể cho các bên liên quan, tính toán mọi chi phí. Kết quả kinh tế phải được hạch toán để thấy rằng tiếp cận kinh tế tuần hoàn mang lại lợi ích ra sao.

"Chúng ta không thể phát triển như trước, nếu dựa vào khai thác tài nguyên thì với sự phát triển như hiện nay cần 3 lần Trái đất mới đủ cho không gian sinh tồn. Bởi vậy, con đường đi và xu thế, dòng chảy chính của thời đại không thể khác được. 

Câu chuyện của kinh tế tuần hoàn cách đây 5 năm là một điều rất xa, chỉ nằm trên nghiên cứu, nhưng nay là giải pháp, là bước tiến trên chặng đường phát triển bền vững", phó thủ tướng cho biết thêm.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Võ Tuấn Nhân - thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường - cho biết sáng kiến kinh tế xanh, kinh tế các bon thấp, kinh tế tuần hoàn… là những nỗ lực của cộng đồng quốc tế ứng phó với thách thức cạn kiệt tài nguyên, suy thoái, ô nhiễm môi trường và tác động của biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng đe dọa đến sự phát triển bền vững.

Trong đó, kinh tế tuần hoàn đang được cộng đồng quốc tế đánh giá là cách tiếp cận phù hợp, giúp nhân loại giải quyết được những thách thức đang đặt ra và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Đây được coi là "giải pháp xanh" cho nền kinh tế bền vững, một trong những nhiệm vụ quan trọng của thế giới.

Tuy nhiên theo ông Nhân, để có thêm bước tiến mới cần sự vào cuộc của tất cả các cấp, ngành, cộng đồng doanh nghiệp, người dân và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế.

Doanh nghiệp hướng đến sản xuất bao bì có khả năng tái chế, giảm nhựa nguyên sinh

Theo bà Nguyễn Thị Bích Vân, đến nay Unilever Việt Nam có khoảng 63% bao bì tái chế, dễ dàng phân hủy. Cắt giảm được 52% nhựa nguyên sinh trong sản xuất bao bì nhờ vào việc cắt giảm trực tiếp và sử dụng nhựa tái chế. Tuy nhiên, theo bà Vân, cần phải hợp tác nhiều phía mới giải quyết được vấn đề, quan trọng nhất là phải xây dựng được nhận thức trong cộng đồng.

Bà Ramla Khalidi, trưởng đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) tại Việt Nam, cho biết trên cơ sở thúc đẩy chuyển dịch sang một nền kinh tế các bon thấp và kinh tế tuần hoàn, Việt Nam có thể dẫn dắt cũng như định hướng con đường phát triển nhằm đạt được các mục tiêu phát triển bền vững.

Bà Ramla Khalidi cho rằng nền kinh tế tuần hoàn phù hợp với mục tiêu sản xuất, tiêu dùng bền vững. Có tới 80% nguy cơ tác động tới môi trường có thể được xác định ở giai đoạn thiết kế sản phẩm.

Theo đó, UNDP khuyến nghị các doanh nghiệp áp dụng lộ trình thiết kế sinh thái, bắt đầu từ các yêu cầu chung cho sản phẩm như bao bì, nhựa, thực phẩm, đồ uống, dệt may, điện tử. Bên cạnh đó doanh nghiệp sẽ cùng chính quyền địa phương kích thích tiêu dùng, sản xuất bền vững.

Doanh nghiệp còn khó khăn khi chuyển mô hình kinh tế tuần hoàn

Doanh nghiệp còn vướng nhiều khó khăn khi chuyển sang mô hình kinh tế tuần hoàn. Tập trung chủ yếu vào năng lực, hành lang pháp lý và chính sách hỗ trợ.