Không đánh đổi môi trường, đâu có dễ

Dự án phát trắng rừng tự nhiên để nuôi bò ở Phú Yên đang phải tạm dừng để rà soát lại việc chuyển mục đích sử dụng rừng và đất lâm nghiệp ở tỉnh này. Một lần nữa, người ta lại nhớ đến chủ trương của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, không vì lợi ích kinh tế trước mắt mà đánh đổi môi trường.

Nhiều người cho rằng lãnh đạo Phú Yên đã không rút kinh nghiệm từ Bình Phước. Tháng 8 năm ngoái, Bình Phước cũng đã cho hạ hàng trăm hecta rừng để nuôi bò, để rồi sau đó dự án này phải đình chỉ và ông Nguyễn Văn Trăm - chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước - phải xin lỗi Chính phủ vì để mất rừng.

Theo công bố hiện trạng rừng gần nhất của Bộ NN&PTNT (tháng 7-2016), VN hiện còn 10,175 triệu hecta rừng. Thực tế từ nhiều năm cho thấy rừng tự nhiên ở VN vốn bị mất nhiều vì nạn khai thác bừa bãi và đốt rừng làm rẫy, lại bị mất nhiều hơn kể từ khi chuyển đổi đất rừng để làm các dự án kinh tế.

Các dự án trồng cao su và cà phê “nuốt” hàng ngàn hecta rừng ở Tây Nguyên. Các dự án thủy điện đã buộc phải “hi sinh” nhiều cánh rừng phòng hộ. Giờ lại đến lượt các dự án chăn nuôi lăm le lấy tiếp hàng trăm hecta rừng tự nhiên.

Chăn nuôi đại gia súc thường gắn liền với các bình nguyên đồng xanh cỏ mượt, sao lại tiến vào các cánh rừng tự nhiên?

Lãnh đạo tỉnh Phú Yên lý giải đây là một dự án lớn có vai trò rất quan trọng với địa phương, “sẽ thúc đẩy phát triển ngành chăn nuôi của tỉnh theo hướng công nghiệp bền vững, nâng cao giá trị hàng hóa, tăng hiệu quả kinh tế từ sản xuất nông nghiệp. Qua đó, đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh trong thời gian tới”.

Có nên đánh đổi rừng chỉ vì mục đích kinh tế? Có thể lợi ích của dự án nuôi bò mang lại là không nhỏ cho Phú Yên nhưng nhiều chuyên gia cho rằng rừng tự nhiên còn mang lại nhiều lợi ích lớn hơn về môi trường và lưu giữ không gian văn hóa cho cư dân bản địa. Vì thế phải cân nhắc khi đụng đến rừng.

Chuyện giữ rừng, không đánh đổi môi trường lấy kinh tế luôn nóng bỏng. Mới đây, hồi giữa tháng 3-2017, tại Hội nghị xúc tiến đầu tư vào Tây Nguyên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại nhấn mạnh phải giữ rừng một cách quyết liệt:

“Cách đây gần một năm, cũng tại Đắk Lắk, tôi đã tuyên bố đóng cửa rừng tự nhiên. Hôm nay, tôi tái khẳng định quyết tâm mạnh mẽ hơn nữa của Chính phủ. Bảo vệ rừng chính là bảo vệ phần cốt lõi của an ninh, không chỉ an ninh của vùng được mệnh danh là nóc nhà Đông Dương này mà là an ninh của toàn Nam Trung Bộ, Tây Nam Bộ và cả nước...”.

Dự án nuôi bò ở Phú Yên đang tạm dừng, không loại trừ khả năng được tiếp tục thực hiện, “nếu dự án có khả năng phát triển chăn nuôi, nông nghiệp thay vì cánh rừng đó không thể phát triển được” theo như ý kiến của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng tại cuộc họp báo quý 1-2017.

Thế nhưng, dõi theo diễn biến từ Phú Yên, phản hồi qua dư luận, nhiều người nhắn gửi lãnh đạo tỉnh này là hãy thu hút các dự án để đưa Phú Yên giàu có hơn nhưng điều tiên quyết là phải giữ rừng trước đã.

Và đó cũng là bài học cho nhiều tỉnh thành khác, bởi vì việc thực hiện chủ trương không vì lợi ích kinh tế trước mắt mà đánh đổi môi trường là việc làm không hề dễ dàng.