Hình ảnh các máy bay ném bom chiến lược, bao gồm B-52 Stratofortress của Mỹ và Tupolev Tu-95 của Nga - Ảnh: X/@Megatron_ron
Gần đây, sau cuộc tấn công của Ukraine nhắm vào các máy bay quân sự Nga - hay còn gọi là chiến dịch “Mạng nhện” (Spider's Web) - người dùng mạng xã hội đang lan truyền thông tin Ukraine có thể làm được điều này là nhờ vào hiệp ước hạt nhân New START giữa Mỹ và Nga, cho phép Ukraine tấn công sân bay Nga.
Thông tin này bắt nguồn từ một số tài khoản thân Nga, trong đó có Bertrand Scholler và nhà báo Chey Bose.
Họ cho rằng hiệp ước New START buộc Nga phải để máy bay ném bom ở ngoài trời để dễ bị giám sát qua vệ tinh - từ đó khiến chúng trở thành mục tiêu dễ bị Ukraine tấn công.
Một số bài đăng lại thông tin này trên X thậm chí thu hút hơn 1,2 triệu lượt xem, cùng với hàng chục ngàn lượt thích và chia sẻ, chứng tỏ cho sự lan truyền rộng rãi.
Tuy nhiên, theo xác minh từ chương trình kiểm chứng sự thật Truth or Fake của đài France 24 (Pháp), các chuyên gia khẳng định thông tin trên là sai sự thật, không hề có điều khoản nào như vậy trong hiệp ước.
Trước hết, hiệp ước New START (Strategic Arms Reduction Treaty, tạm dịch: Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí chiến lược) được Mỹ và Nga ký vào năm 2010 và bắt đầu có hiệu lực từ năm 2011, dự kiến sẽ hết hạn vào năm 2026. Nhưng đến năm 2023, Nga đã tuyên bố đình chỉ tham gia hiệp ước New START - theo Hãng tin Reuters.
Điều này đồng nghĩa, ngay cả khi có quy định như các tài khoản mạng xã hội đề cập thì nó cũng không còn giá trị áp dụng với Nga tại thời điểm xảy ra vụ tấn công. Các chuyên gia cho rằng đây là một chi tiết quan trọng mà những người lan truyền tin tức đã cố tình bỏ qua.
Về điều khoản cụ thể trong hiệp ước, New START cho phép các máy bay ném bom được bảo vệ trong nhà chứa, đặc biệt là khi chúng đang ở trạng thái "đang hoạt động".
Việc yêu cầu để máy bay “lộ thiên” chỉ áp dụng trong những trường hợp thử nghiệm hoặc loại biên (tức bị tháo bỏ hoặc ngưng sử dụng), nhằm phục vụ công tác kiểm tra và giám sát giải trừ vũ khí.
Những trích dẫn điều khoản trên cho thấy sự mâu thuẫn với thông tin do những người dùng mạng xã hội đang lan truyền.
Chuyên gia nói gì?
Ông Pavel Podvig - chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu giải trừ quân bị của Liên hợp quốc - cho rằng sự nhầm lẫn thông tin có thể đã bắt nguồn từ việc hiểu sai đối tượng áp dụng chính sách “lộ thiên”, chỉ áp dụng cho các máy bay bị loại biên chứ không phải toàn bộ máy bay. Ông nhấn mạnh Mỹ hiện vẫn sử dụng nhà chứa để bảo vệ các máy bay ném bom B-2.
Trong khi đó, chuyên gia phân tích hệ thống chiến lược Etienne Marcuz nhận định việc Nga không bảo vệ đầy đủ máy bay là do hạn chế tài chính bởi vì chi phí để bảo vệ toàn bộ phi đội là quá lớn, chứ không phải vì bị ràng buộc bởi hiệp ước.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay