Không chủ quan với "cúm Trung Đông"

Phóng to

Ông Trần Đắc Phu - Ảnh: Thúy Anh

Xung quanh vấn đề này, ông Trần Đắc Phu -cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) - cho biết:

- Trong tháng 4-5 vừa qua, số mắc MERS-CoV tăng vọt, hiện đã có 636 bệnh nhân ở 19 quốc gia, 193 người trong đó đã tử vong. Tỉ lệ bệnh nhân tử vong do MERS-CoV khoảng 30%, là tỉ lệ cao và khá gần với tỉ lệ tử vong do SARS. Ngoài một số nước Trung Đông đã có bệnh nhân, MERS-CoV cũng đã lây lan sang châu Âu, châu Mỹ, châu Phi và châu Á. 75% ca nhiễm gần đây là lây nhiễm thứ phát, tức lây truyền từ người sang người qua tiếp xúc. Đặc biệt hơn nữa, tất cả ca nhiễm MERS-CoV khắp thế giới đều có liên quan đến các nước vùng Trung Đông, như khách du lịch, đến làm việc... tại Trung Đông và nhiễm bệnh.

* So với bệnh SARS cũng lây từ người sang người thì cúm Trung Đông này có gì giống và khác, mức độ nguy hiểm như thế nào, thưa ông?

- MERS-CoV hay còn gọi là hội chứng viêm đường hô hấp vùng Trung Đông, biểu hiện chính của bệnh là các triệu chứng ho, khó thở, sốt, viêm phổi cấp tính thể nặng, một số trường hợp có suy gan, suy thận và tử vong. Trước đây lạc đà được coi là nguồn gốc chính dẫn đến căn bệnh này, nhưng hiện như tôi đã biết thì nguy cơ lây từ người sang người còn cao hơn do có đến 75% ca nhiễm bệnh gần đây là lây thứ phát. So với bệnh SARS, MERS-CoV có biểu hiện bệnh rất giống, cũng bắt nguồn từ động vật, cũng có tỉ lệ tử vong cao, cũng lây qua đường hô hấp nhưng tốc độ lây lan MERS-CoV có chậm hơn. Nhưng bệnh lây qua đường hô hấp mà có tỉ lệ tử vong cao như vậy rất nguy hiểm với an ninh y tế nói chung.

* Gần đây liên tiếp xuất hiện các chủng bệnh xuất phát từ động vật. Ông có lo ngại nguy cơ này?

- Không phải bây giờ mới có bệnh lây từ động vật mà trước đây cũng đã có, ví dụ như dịch hạch lây từ chuột chẳng hạn. Tuy nhiên gần đây xu thế này rõ ràng hơn, tốc độ nhanh hơn. Như năm 2013-2014 vừa qua liên tiếp có các chủng mới như cúm A/H10N8, H7N9, cúm từ lạc đà, trước đó nữa thì cúm A/H5N1... Đây là xu hướng của thế giới nên y tế cho người và thú y cho động vật gần đây phải phối hợp nhiều hơn trong những vụ dịch lây từ động vật sang người, mà chúng tôi gọi là xu hướng “một sức khỏe”. Điều đáng lo ngại là nếu trước đây có bệnh lây từ động vật sang người, nó chỉ khu trú trong khu vực ấy, thì nay do giao lưu rộng rãi toàn thế giới, bệnh dễ mở rộng ra khắp thế giới hơn, với tốc độ nhanh hơn. Và từ lây từ động vật sang người bệnh có thể có biến chủng, biến thể để lây từ người sang người như hiện tượng của SARS trước đây, MERS-CoV gần đây.

* Với căn bệnh lạ này thì nguy cơ bệnh xâm nhập VN như thế nào, thưa ông?

- Đã có hai quốc gia Đông Nam Á là Philippines và Malaysia có bệnh nhân MERS-CoV. VN cũng có nguy cơ xuất hiện bệnh do có lực lượng lao động đang làm việc tại Trung Đông rất lớn. Chưa kể nhóm doanh nhân, người đi công tác ngắn ngày... tại khu vực này, khách du lịch từ Trung Đông tới VN... nên nguy cơ bệnh xâm nhập rất cao. Hiện chúng tôi đã nâng mức độ cảnh giác với dịch. Ngay tại cửa khẩu đã có poster cảnh báo cho người nhập cảnh về nguy cơ và đặt cho họ các câu hỏi như họ có đi lại vùng Trung Đông gần đây không, có ho sốt hay cúm thời điểm hiện nay không, nếu có và có đi lại vùng Trung Đông thì ứng xử ra sao... Dù chưa đến mức khai báo sức khỏe trước khi nhập cảnh, nhưng du khách cũng nên biết các dấu hiệu để có thể có biện pháp phù hợp, tránh dịch lây lan rộng.