Bệnh nhân suy thận mạn điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai - Ảnh: NAM TRẦN
Có những người trẻ đáng lẽ đang miệt mài trên giảng đường đại học hay háo hức thực hiện những ước mơ, hoài bão. Thế nhưng mỗi tuần ba buổi, họ trở thành "khách quen" của bệnh viện, chống chọi với căn bệnh suy thận giai đoạn cuối, cuộc sống gắn liền với dây truyền, kim tiêm và máy móc.
Tại sao ngày càng tăng số người trẻ mắc bệnh suy thận?
Suy thận ở tuổi đôi mươi
Mới đây, câu chuyện nữ diễn viên trẻ 29 tuổi mắc suy thận giai đoạn cuối khiến nhiều người không khỏi xót xa.
Cũng mắc suy thận khi tuổi đời còn rất trẻ, đang là sinh viên năm 2 một trường đại học tại Hà Nội, H. (22 tuổi) chưa bao giờ nghĩ rằng ngoài giảng đường đại học, khoa lọc máu của bệnh viện lại trở thành địa chỉ thân thuộc thứ hai của mình.
H. chia sẻ hai năm trước cô bỗng dưng thấy mệt mỏi, da xanh xao, sút cân nên đến bệnh viện kiểm tra. Trước đó cô hoàn toàn khỏe mạnh và chưa từng đi khám sức khỏe. Tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bác sĩ xác định cô bị suy thận mạn do viêm cầu thận, theo dõi có suy thận tiến triển nhanh, phải nhập viện điều trị nội trú.
Sau khi thực hiện các chỉ định cận lâm sàng, H. được chẩn đoán xơ hóa cầu thận ổ - cục bộ, một loại tổn thương cầu thận có tiên lượng xấu, dễ gây mất chức năng thận khiến cô phải lọc máu chu kỳ hoặc ghép thận.
"Từ đó ngoài thời gian lên lớp, ba buổi một tuần tôi phải đến bệnh viện để lọc máu chu kỳ. Bao nhiêu dự định tương lai đều phải thay đổi" - H. buồn nói.
Trung tâm thận, tiết niệu và lọc máu Bệnh viện Bạch Mai mỗi ngày tiếp nhận 30-40 bệnh nhân mới, trong đó ngày càng có nhiều người dưới 30 tuổi mắc bệnh suy thận. Có người còn không hề biết mình mắc bệnh cho đến khi phải nhập viện cấp cứu.
Anh T.V.M. (30 tuổi, Bắc Giang) là một ví dụ điển hình. Cách đây năm năm khi đang đi làm, anh M. bất ngờ thấy đau bụng, buồn nôn. Tại bệnh viện huyện, anh được chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối dù trước đó hoàn toàn khỏe mạnh.
Từ đó cuộc sống của anh gắn liền với bệnh viện, tuần ba buổi lọc máu chu kỳ. "Tôi muốn đi làm nhưng sức khỏe không cho phép, thậm chí sinh hoạt bình thường cũng khó khăn", anh M. chia sẻ.
Tại nhiều khoa thận - tiết niệu ở các bệnh viện, số ca suy thận mạn trẻ hóa có xu hướng gia tăng. Thậm chí có những bệnh nhân chỉ mới 15-16 tuổi đã được chẩn đoán mắc bệnh thận mạn giai đoạn cuối.
Lối sống gây sức ép lên chức năng thận
Bác sĩ Nghiêm Trung Dũng - giám đốc Trung tâm thận, tiết niệu và lọc máu Bệnh viện Bạch Mai - cho hay thời gian qua các ca mắc suy thận mạn có xu hướng trẻ hóa.
Người trẻ bị suy thận liên quan đến nhiều vấn đề, trong đó ngoài nguyên nhân do viêm cầu thận thì thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ cũng là yếu tố nguy cơ thúc đẩy các bệnh lý chuyển hóa sớm, gây ra nhiều bệnh lý trong đó có bệnh thận mạn.
"Người trẻ bây giờ sử dụng quá nhiều đồ uống không rõ nguồn gốc, ăn nhiều đồ ăn tiện lợi như mì gói với hàm lượng muối cao, cộng thêm thói quen sinh hoạt không điều độ, không đúng theo nhịp sinh học. Ngủ quá muộn, lười vận động dẫn đến béo phì. Đây là những yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh lý, trong đó có bệnh thận", bác sĩ Dũng nói.
Bác sĩ Nguyễn Văn Tuyên, trưởng khoa nội thận - tiết niệu Bệnh viện Đa khoa Đức Giang (Hà Nội), cũng nhận định bệnh nhân trẻ bị suy thận phải lọc máu chu kỳ đặc biệt gia tăng mạnh trong vài năm trở lại đây.
Nói về nguyên nhân suy thận ngày càng trẻ hóa, bác sĩ Tuyên cũng cho rằng ngoài các nguyên nhân truyền thống như bệnh lý về di truyền, nhiễm trùng, đái tháo đường thì lối sống ít vận động, không khoa học cũng trở thành yếu tố nguy cơ đặc trưng của thời đại 4.0.
"Lối sống đô thị hóa, chế độ ăn giàu năng lượng, lạm dụng thực phẩm chế biến sẵn với nhiều chất bảo quản, lạm dụng rượu bia và lối sống lười vận động là các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy thận", bác sĩ Tuyên phân tích.
Theo các chuyên gia, nhiều người trẻ vì thấy mình khỏe mạnh nên rất chủ quan, không đi khám sức khỏe. Sự chủ quan này dẫn đến việc không thể phát hiện sớm tình trạng suy thận khi chỉ ở giai đoạn đầu, bỏ lỡ cơ hội vàng điều trị bệnh.
Triệu chứng suy thận mạn tính rất mơ hồ. Những dấu hiệu ban đầu có thể là mệt mỏi, thiếu máu… nước tiểu có nhiều bọt có thể là những dấu hiệu sớm cảnh báo mắc bệnh suy thận.
Tuy nhiên các bạn trẻ thường tự tin về sức khỏe của mình nên thi thoảng thấy cơn đau đầu thoáng qua hay huyết áp tăng sẽ bỏ qua, không đi khám. Đến khi triệu chứng rầm rộ mới đi khám thì bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Bệnh suy thận mạn không thể chữa khỏi hoàn toàn
Các bác sĩ cho hay không giống nhiều bệnh khác, suy thận mạn không thể chữa khỏi hoàn toàn. Khi chức năng thận mất dưới 10%, người bệnh buộc phải lọc máu hoặc ghép thận - những phương pháp điều trị tốn kém, phụ thuộc dài hạn vào bệnh viện và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống.
"Suy thận mạn tính nếu được phát hiện sớm, được bác sĩ tư vấn về chế độ ăn, sinh hoạt và cách kiểm soát bệnh tật sẽ giúp làm chậm quá trình tiến triển và hạn chế biến chứng", bác sĩ Tuyên chia sẻ.
Mỗi người nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh. Nếu mắc bệnh, tuân thủ điều trị để kéo dài thời gian điều trị bảo tồn với chi phí điều trị thấp, hiệu quả, thời gian tái khám thưa… nâng cao chất lượng cuộc sống.
Làm gì để bảo vệ thận?
Để bảo vệ thận, bác sĩ Dũng khuyến cáo mỗi người cần tuân thủ lối sống lành mạnh: uống đủ nước, không ăn mặn, hạn chế đồ ăn nhanh, rượu bia, thuốc lá; tập thể dục hằng ngày phù hợp với thể trạng; không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau và thảo dược không rõ nguồn gốc.
Trong trường hợp đã bị suy thận mạn, việc điều trị cần hướng đến làm chậm tiến triển bệnh, kiểm soát biến chứng như tăng huyết áp, thiếu máu, rối loạn mỡ máu… giúp người bệnh duy trì chất lượng sống tốt nhất có thể.
Bác sĩ Tuyên nhấn mạnh chế độ ăn mặn là một trong những yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của thận. "Chế độ ăn mặn làm tăng nguy cơ bị thận mạn vì tăng điện giải khiến thận phải tăng cường bài tiết. Ngoài ra ăn mặn làm tăng huyết áp - đây là yếu tố nguy cơ cao của bệnh suy thận mạn", bác sĩ Tuyên khuyến cáo.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay