Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump, ứng viên tranh cử 2024 của Đảng Cộng hòa - Ảnh: REUTERS
Ngay sau khi tòa án tối cao ở Colorado ra phán quyết chưa từng có tiền lệ về việc loại ông Trump khỏi danh sách bầu cử sơ bộ của tiểu bang này, hiệu ứng dây chuyền đã xuất hiện, biến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ thành trò tẩy chay bằng tòa án thay vì đối đầu bằng lá phiếu của cử tri.
California cân nhắc loại ông Trump khỏi bầu cử sơ bộ
California có thể là bang tiếp theo cấm ông Trump tham gia tranh cử tại cuộc bầu cử sơ bộ. Hôm 20-12, phó thống đốc California Eleni Kounalakis đã đề nghị bang cân nhắc "mọi lựa chọn pháp lý" để hiện thực hóa điều đó.
Bà Kounalakis muốn học theo Colorado, nơi tòa án tối cao (với tất cả 7 thẩm phán đều do phe Dân chủ bổ nhiệm) vừa qua sử dụng mục 3 của Tu chính án thứ 14 để gạch tên ông Trump, lấy lý do ông đã "tham gia" vào cuộc bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội Mỹ ngày 6-1-2021.
Phía ông Trump tuyên bố sẽ kháng án lên Tòa án tối cao Mỹ. Nhưng kể cả khi kháng án thất bại, phán quyết của Colorado cũng chỉ có hiệu lực ở bang này, đồng nghĩa ông Trump vẫn có thể tranh cử tại các bang khác, bỏ qua mỗi Colorado.
Sẽ không quá nghiêm trọng với riêng ông Trump vì Colorado vốn dĩ là "bang xanh" nghiêng về Đảng Dân chủ. Ông Trump không cần đấu tranh tại bang này, chưa kể dù muốn cũng không thắng nổi.
Điều quan trọng là liệu "hiệu ứng Colorado" có lan nhanh sang các bang khác nghiêng về phe Dân chủ hay không. Hiện nay nhiều tiểu bang cũng viện dẫn Tu chính án thứ 14 để mong ngăn ông Trump tranh cử, song chưa bang nào hành động như Colorado, một số bang khác có các vụ kiện tương tự của các nhóm cử tri song đã bị tòa bác trước đó.
"Dựa trên phán quyết của Tòa án tối cao bang Colorado, tôi mong bà xem xét mọi lựa chọn pháp lý để gạch tên cựu tổng thống Donald Trump khỏi thùng phiếu bầu sơ bộ năm 2024 của California. Quyết định này nhằm tôn vinh pháp quyền tại đất nước chúng ta và bảo vệ những trụ cột căn bản của nền dân chủ", bà Kounalakis viết trong thư gửi tổng thư ký bang Califonia, bà Shirley Weber.
Loại Trump vì "lỗi lầm", vậy có loại Biden bằng "lỗi lầm" được không?
Trong mắt Đảng Cộng hòa, quyết định của Colorado hay màn đe dọa của California không hơn gì trò đấu đá chính trị, bất chấp ông Trump chưa từng bị tòa án nào kết tội liên quan vụ Đồi Capitol ngày 6-1.
Phe Dân chủ dĩ nhiên có động cơ để loại ông Trump, ứng viên sáng giá nhất của Đảng Cộng hòa đang dẫn trước ứng viên sáng giá nhất của Đảng Dân chủ Biden trong các cuộc thăm dò gần nhất. Và từ góc nhìn của người Cộng hòa, phe Dân chủ đơn giản chỉ loại ông Trump vì sợ thua.
Các nỗ lực ngăn ông Trump tranh cử dự kiến kéo theo tranh cãi pháp lý phức tạp. Nhưng trước mắt, điều này kích động tâm lý thù địch và mong muốn trả đũa từ Đảng Cộng hòa.
Trên X (Twitter), ứng viên tổng thống Mỹ Vivek Ramaswamy bên phe Cộng hòa cam kết rút khỏi cuộc bỏ phiếu sơ bộ ở Colorado cho tới khi nào ông Trump được phép tranh cử tại đây. Đồng thời ông cũng kêu gọi các ứng viên khác như Ron DeSantis, Chris Christie và Nikki Haley hãy lập tức hành động như một cách thể hiện sự không tán thành đối với "hành động bất hợp pháp" của Colorado.
Không dừng lại ở đó, phe Cộng hòa cũng đe dọa sẽ gạch tên ông Biden của Đảng Dân chủ. Hôm 19-12, ngay sau phán quyết Colorado, phó thống đốc bang Texas Dan Patrick đề nghị hãy cấm ông Biden tranh cử vì vấn đề nhập cư lậu đang gây bất ổn cho bang này.
"Nhìn những gì vừa xảy ra ở Colorado tối nay, Laura à, nó khiến tôi nghĩ rằng trừ khi chúng ta vẫn tin vào nền dân chủ tại Texas này, thì có lẽ chúng ta nên gạch tên Joe Biden khỏi thùng phiếu Texas vì ông ta đã cho phép 8 triệu người vượt biên kể từ lúc lên nắm quyền, gây xáo trộn cho bang của chúng tôi nhiều hơn bất kỳ người nào khác trong lịch sử gần đây", ông Patrick nói với người dẫn chương trình Laura Ingraham của Fox News.
Hiệu ứng Colorado không còn là viễn cảnh: các "bang xanh" muốn nối gót Colorado loại ông Trump, các "bang đỏ" muốn loại ông Biden, trừ phi Tòa án tối cao Mỹ nhanh chóng ra một phán quyết thành án lệ.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay