Nhà thờ Hồi giáo Masjid al-Haram ở Mecca, Saudi Arabia chật kín người trong lễ hành hương Hajj năm 2025 - Ảnh: AFP
Từ ngày 4-6, hàng triệu tín đồ Hồi giáo từ khắp nơi trên thế giới đã đổ về Thánh địa Mecca (Saudi Arabia) để thực hiện lễ Hajj - một trong năm trụ cột của Hồi giáo, bên cạnh đức tin, cầu nguyện, bố thí và nhịn ăn.
Theo giáo luật của đạo Hồi, những người hành hương sẽ đi bộ bảy lần xung quanh Kaaba - cấu trúc hình khối bằng đá cao khoảng 15m ở trung tâm nhà thờ Hồi giáo Masjid al-Haram của Mecca.
Tiếp đó, họ sẽ đi lại bảy lần giữa các ngọn đồi Al-Safa và Al-Marwah ở phía đông nhà thờ Masjid al-Haram, rồi tiếp tục đi đến Mina, khu vực cách đó 5km, và tham gia nghi thức chính trên núi Arafat.
Núi Arafat là nơi nhà tiên tri Muhammad từng đọc bài giảng cuối cùng trong cuộc hành hương cuối cùng của ông, và được xem là nơi cầu nguyện thiêng liêng nhất trong năm của người Hồi giáo.
Tại đây, người hành hương dành nhiều giờ cầu nguyện, suy ngẫm, trước khi đến sa mạc Muzdalifah để nhặt sỏi, chuẩn bị cho nghi thức khác.
Hiện nay, hàng triệu người vẫn tiếp tục đổ về các điểm hành hương ở Saudi Arabia.
Nắng nóng gay gắt và lệnh cấm trẻ em
Theo Bộ Hajj và Umrah của Saudi Arabia (cơ quan của Chính phủ Saudi Arabia nhằm hỗ trợ những người hành hương), năm nay có khoảng 1,5 triệu người nước ngoài tham gia Hajj - giảm gần 160.000 người so với năm ngoái và thấp hơn so với thời kỳ trước đại dịch.
Dù Chính phủ Saudi Arabia đã đầu tư hàng tỉ USD vào các biện pháp kiểm soát đám đông và nâng cấp cơ sở y tế, thách thức vẫn không nhỏ khi lượng người hành hương rất lớn, thời tiết lại khắc nghiệt.
Nhiệt độ tại Mecca hiện lên tới 41 độ C. Năm 2024, hơn 1.300 người tử vong do nắng nóng, phần lớn là những người hành hương không chính thức, không có điều kiện tiếp cận khu vực có máy lạnh.
Để ứng phó với điều kiện thời tiết cực đoan, Saudi Arabia đã trồng thêm 10.000 cây xanh tạo bóng mát và tăng gấp ba nhân lực y tế. Công suất giường bệnh tại các bệnh viện cũng được mở rộng đáng kể.
Năm nay, trẻ em dưới 12 tuổi bị cấm tham gia Hajj - quy định mới nhằm đảm bảo an toàn trong đám đông.
Theo giáo luật Hồi giáo, trẻ em chưa đến tuổi dậy thì chưa có nghĩa vụ hành hương. Tuy nhiên nhiều phụ huynh vẫn mong muốn đưa con đi chiêm bái Kaaba - biểu tượng linh thiêng nhất của Hồi giáo.
Chi phí cũng là rào cản lớn
Hàng triệu người đàn ông trong chiếc áo dài trắng thành tâm cầu nguyện xung quanh Kaaba, kiến túc bằng đá màu đen ở nhà thờ Hồi giáo Masjid al-Haram ở Mecca, Saudi Arabia - Ảnh: AFP
Trung bình, một chuyến hành hương Hajj có giá từ 4.000 - 20.000 USD, tùy thời gian lưu trú, mức độ tiện nghi và quốc gia xuất phát. Nhiều nước đã cố gắng trợ giá, song chưa đủ bù đắp tất cả.
Dù được cấp số lượng người được phép hành hương về Mecca chỉ 127.000 người, Bangladesh vẫn không đạt chỉ tiêu, do chi phí quá cao.
Để tạo điều kiện, Saudi Arabia đã triển khai thanh toán chia kỳ cho người hành hương trong nước: đặt cọc 20% khi đăng ký, 40% vào tháng Ramadan và phần còn lại vào tháng sau.
Dù Hajj chỉ là nghĩa vụ cần làm một lần trong đời, nhiều người vẫn mong muốn được đi sớm. Trong khi đó, mỗi quốc gia đều có giới hạn số người hành hương hằng năm.
Tại Indonesia, danh sách chờ đã lên tới 5,4 triệu người. Một số nước như Ấn Độ đã cấm người từng đi Hajj đăng ký lại theo chương trình quốc gia để nhường cơ hội cho người khác, trừ một vài ngoại lệ như đi cùng người cao tuổi.
Cũng vì số lượng hạn chế, một số người tìm cách vào Mecca bằng visa du lịch ngắn hạn không hợp lệ. Nhằm ngăn chặn điều này, tháng 4-2025, Saudi Arabia đã ngừng cấp visa ngắn hạn cho công dân 14 quốc gia, trong đó có Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, Indonesia và Ai Cập.
Bộ Nội vụ Saudi Arabia cảnh báo rằng bất cứ ai cố gắng vào Mecca trong mùa Hajj mà không có visa đúng quy định sẽ bị phạt tới 20.000 riyal (hơn 5.300 USD).
Chính quyền quốc gia Trung Đông này cho biết nhiều người tử vong trong đợt hành hương năm ngoái là người không đăng ký chính thức, không được tiếp cận các tiện ích dành riêng cho hành hương.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay