Hàng ngàn loài cá, cua và chuồn chuồn sắp biến mất vĩnh viễn

Theo đó, hàng ngàn loài cá, cua, và chuồn chuồn có thể biến mất trong vài thập kỷ tới nếu không có các nỗ lực bảo tồn khẩn cấp để ngăn chặn chúng tuyệt chủng.

Nhiều loài nước ngọt nguy cơ tuyệt chủng

Các hệ sinh thái nước ngọt chỉ bao phủ chưa đến 1% bề mặt Trái đất, nhưng chúng hỗ trợ 10% tổng số các loài được biết đến. Một đánh giá toàn diện trên gần 24.000 loài nước ngọt cho thấy 24% số loài đang gặp rủi ro. Trong số đó, gần 1.000 loài bị đe dọa nghiêm trọng và 200 loài có thể đã tuyệt chủng.

Tuy nhiên, những con số này có thể chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Các nhà khoa học thiếu dữ liệu về nhiều loài, khiến việc đánh giá đầy đủ nguy cơ tuyệt chủng trở nên khó khăn.

"Thiếu dữ liệu về đa dạng sinh học nước ngọt không còn là cái cớ để không hành động", Catherine Sayer, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết. Bà nhấn mạnh rằng các môi trường sống nước ngọt hỗ trợ cuộc sống con người bằng cách cung cấp nước uống, sinh kế, kiểm soát lũ lụt và giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Các môi trường nước ngọt là một trong những hệ sinh thái bị đe dọa nhiều nhất trên Trái đất. Khi nhu cầu toàn cầu về thực phẩm, nước và tài nguyên tăng lên, các hệ sinh thái này phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn.

Các vùng đất ngập nước, bao gồm đầm lầy, rừng ngập mặn và bãi bồi, đã bị mất mát nghiêm trọng. Kể từ năm 1700, một khu vực có diện tích tương đương Ấn Độ - 3,4 triệu km² - đã bị phá hủy.

Sự mất mát của những vùng đất ngập nước không chỉ ảnh hưởng đến động vật hoang dã. Các hệ sinh thái này đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, lọc nước và kiểm soát lũ lụt.

Những nguồn nước ngọt khác, chẳng hạn như sông ngòi, chịu tác động từ việc khai thác nước quá mức và xây dựng đập. Một số con sông, như sông Colorado, thậm chí không còn chảy đến biển.

Thách thức toàn cầu

Ô nhiễm càng làm gia tăng nguy cơ đối với các loài nước ngọt. Rác thải công nghiệp, nhựa và hóa chất từ nông nghiệp làm ô nhiễm sông hồ. Nhiều loại thuốc trừ sâu dùng để tiêu diệt sâu bọ cũng gây hại cho các sinh vật dưới nước, đặc biệt là vào những giai đoạn dễ bị tổn thương trong quá trình phát triển.

Mặc dù mối đe dọa ngày càng tăng, các loài nước ngọt vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Tiến sĩ Topiltzin Contreras MacBeath, đồng tác giả nghiên cứu, kêu gọi tăng cường đầu tư vào việc giám sát đa dạng sinh học nước ngọt để hướng dẫn các nỗ lực bảo tồn.

"Điều cần thiết là dữ liệu về các loài nước ngọt phải được tích cực đưa vào những chiến lược bảo tồn và quản lý sử dụng nước để hỗ trợ các hệ sinh thái này", tiến sĩ MacBeath lưu ý.

Các hệ sinh thái nước ngọt như sông, hồ, vùng đất ngập nước và suối trải dài qua nhiều quốc gia và lục địa. Vì nước chảy qua biên giới, nỗ lực bảo tồn ở một nơi có thể không hiệu quả nếu những khu vực lân cận không hành động.

Ví dụ, nếu một quốc gia gây ô nhiễm sông, tác động sẽ lan xuống dòng nước chảy qua các quốc gia khác. Điều này khiến việc bảo vệ các loài nước ngọt trở thành một thách thức toàn cầu, đòi hỏi sự hợp tác giữa các chính phủ, tổ chức bảo tồn, và cộng đồng địa phương.

Con người suýt tuyệt chủng cách đây 930.000 năm

Một 'thắt cổ chai' di truyền nghiêm trọng cách đây 930.000 năm đã định hình sự tiến hóa của con người, được tiết lộ qua phân tích bộ gene đột phá bằng phương pháp FitCoal.