Hạn chế gác chắn tàu tự động mở bất thường: Cần xây dựng đường ngang thông minh

Như Tuổi Trẻ Online thông tin: khoảng 7h40 sáng 3-7, gác chắn tàu tự động Bắc - Nam, đoạn qua thôn Hà Trung (xã Gio Châu, Gio Linh, Quảng Trị) bất ngờ nâng lên khi đoàn tàu đang chạy đến khiến nhiều người thót tim.

Ngành đường sắt đã tạm thời cử người cảnh báo ở đường ngang có gác chắn tự động xảy ra vụ việc trên.

Tuy nhiên ngành đường sắt đang quản lý 277 ga và 1.517 đường ngang trên tuyến đường sắt Bắc - Nam, trong đó 480 đường ngang có gác chắn tự động.

Và sự cố trên không phải lần đầu xảy ra trong ngành đường sắt. Thậm chí có cả chuyện gác chắn tàu nâng lên khi tàu chưa qua hết.

Làm gì để hạn chế tối đa những trường hợp tương tự, Tuổi Trẻ Online giới thiệu ý kiến của chuyên gia Phan Thi.

Không nên làm qua loa gác chắn tàu tự động

Để kéo giảm tai nạn giao thông đường sắt và đảm bảo an toàn chạy tàu, ngành đường sắt Việt Nam đã, đang có kế hoạch lắp đặt cần chắn hoặc gác chắn tàu tự động tại đường ngang.

Khi tàu sắp đến đường ngang, chuông đèn tự động bật cảnh báo cho xe cộ, người đi đường, sau đó gác chắn hoặc gác chắn tàu tự động đóng. Nhân viên gác chắn tàu lúc này chủ yếu làm nhiệm vụ cảnh giới, như vậy có thể giảm rủi ro tai nạn do yếu tố chủ quan.

Kinh nghiệm thế giới cho thấy sự cố đóng mở gác chắn tàu tại các điểm giao ngang đường sắt, đường bộ lên xuống thất thường là do thiết kế, công nghệ thiết bị, con người và cả mô phỏng lập trình hay quy trình.

Sau đây là một số phương pháp phổ biến được sử dụng để kích hoạt gác chắn tàu có hiệu quả:

Mạch đường ray: Nhiều đường ngang giao nhau với tàu hỏa sử dụng mạch đường ray để phát hiện sự hiện diện của tàu hỏa. Các mạch này bao gồm các mạch điện được lắp dọc theo đường ray. Khi tàu hỏa đi qua một đoạn đường ray có mạch đường ray, nó sẽ chuyển hướng dòng điện, được hệ thống tín hiệu phát hiện. Phát hiện này kích hoạt các cổng giao nhau hạ xuống.

Mạch tiếp cận: Một số giao lộ sử dụng mạch tiếp cận để phát hiện tàu khi tàu đến gần giao lộ. Các mạch này có thể sử dụng nhiều công nghệ khác nhau như cảm biến hồng ngoại, radar hoặc laser để phát hiện sự hiện diện của tàu và kích hoạt cổng hạ xuống.

Hệ thống phát hiện tàu hỏa: Hệ thống phát hiện tàu hỏa tiên tiến tích cực cũng có thể được sử dụng để kích hoạt các cổng giao cắt. Các hệ thống này sử dụng GPS, truyền thông không dây và thiết bị trên tàu hỏa để theo dõi chuyển động của tàu và kích hoạt các cơ chế an toàn tại các giao cắt.

Kích hoạt thủ công: Trong một số trường hợp, cổng chắn đường tàu cũng có thể được người điều khiển tàu hoặc người bảo vệ đường tàu kích hoạt thủ công để đảm bảo an toàn tại đường ngang.

Nhìn chung, việc kích hoạt rào chắn đường sắt là một tính năng an toàn quan trọng được thiết kế để ngăn ngừa tai nạn tại các đường ngang đường sắt bằng cách cảnh báo người lái xe và người đi bộ về sự hiện diện của một đoàn tàu đang tới gần.

Xây dựng đường ngang thông minh

Để làm đường ngang thông minh, các chuyên gia giao thông cần có tất cả dữ liệu liên quan để tiến hành phân tích chi phí, lợi ích và đánh giá rủi ro kỹ lưỡng nhiều phương án, ít nhất 2 phương án bỏ giao ngang hay làm đường ngang "thông minh".

Ý tưởng đường ngang thông minh tập trung nâng cao độ chính xác và tính kịp thời của dữ liệu theo thời gian thực, theo các gợi ý sau đây:

1. Phát hiện chướng ngại vật: Sử dụng công nghệ giám sát và hệ thống camera video sensor lắp đặt bên trong các tủ bên đường để thu thập tình trạng của cổng gác, xác định các vật thể bị kẹt và theo dõi chuyển động của tàu.

2. Theo dõi trạng thái thiết bị: Nhờ các bộ điều khiển RTU (thiết bị đầu cuối từ xa) và camera video IP có khả năng giám sát 24/7 đối với thiết bị cảnh báo tại cổng như rào chắn, động cơ, đèn và báo động..., dòng điện đường ray và thiết bị ven đường như cảm biến, laser, sensor, số liệu thống kê vận hành và điều kiện môi trường.

Gửi thông báo lỗi về các khả năng bị trục trặc từ một giao lộ đường sắt xa xôi đến trung tâm điều khiển, các bộ điều khiển RTU còn cho phép người vận hành đường sắt ra lệnh cho một đoàn tàu đang chạy nhanh giảm tốc độ hoặc dừng lại trước khi đến một giao lộ.

3. Biển báo cảnh báo/thông tin: Cung cấp dữ liệu thời gian thực để cảnh báo người điều hành đường sắt và tài xế tàu về các chướng ngại vật tiềm ẩn trên đường ray và thiết bị trục trặc.

Các giao lộ đường sắt thông minh cũng triển khai các biển báo LED, hiển thị thông tin quan trọng về các chuyến tàu đang đến gần để tài xế xe cộ và người đi bộ có thể đưa ra quyết định tốt hơn ngay tại chỗ.

Tình huống thót tim: Lá cây khiến gác chắn tàu tự động mở

Vụ gác chắn tàu tự động mở khi đoàn tàu đang chạy đến ở Quảng Trị khiến nhiều người giật mình. Thực tế trên thế giới cũng có nhiều vụ tương tự.