Hũ rác của gia đình 4 người nhà cô Bea Johnson là toàn bộ số rác thải trong năm 2018 của họ - Ảnh: VŨ THỦY
Có mặt tại TP.HCM dịp cuối tuần, Bea Johnson, tác giả sách Home - Nhà không rác đã chia sẻ về 13 năm gia đình cô lựa chọn lối sống - hạn chế tối đa số rác không phân hủy được thải ra ngoài môi trường.
Sống ít đồ đạc để hạnh phúc hơn
Hũ rác thải bé tí được cô mang theo và giới thiệu với mọi người. Điều tưởng chừng như không tưởng đó là kết quả từ việc gia đình cô tuân thủ nghiêm ngặt quy trình 5R - 5 bước có một ngôi nhà không rác: Refuse (từ chối nếu có thể) - Reduce (giảm thiểu) - Reuse (tái sử dụng) - Recycle () - Root (ủ).
Tuân thủ lần lượt 5 nguyên tắc trong mô hình 5R để có thể thực hiện lối sống không rác thải - Ảnh: VŨ THỦY
Cách thức để thực hiện 5 nguyên tắc này cũng chính là nội dung xuyên suốt của cuốn sách Zero Waste Home được Bea viết để hướng dẫn và lan tỏa tinh thần sống không rác.
"Sống với ít đồ đạc hơn, chúng ta sẽ tận hưởng cuộc sống nhiều hơn", Bea bắt đầu cuộc nói chuyện bằng một đúc kết nhẹ nhàng, chẳng nhân danh môi trường, cũng chẳng nói về tác hại của rác thải hay ô nhiễm.
Trước đó cô từng có một ngôi nhà rộng gần 300 m2, 2 chiếc ô tô, 4 cái bàn, 26 cái ghế và lượng rác thải một tuần có thể nhét đầy thùng rác 250 lít.
"Với lối sống không rác, chúng tôi đã tiết kiệm gần 40% chi phí hằng năm cho cả gia đình. Nhờ đó, chúng tôi tập trung cho những nhu cầu khác trong cuộc sống", Bea chia sẻ.
Quy tắc 5R
1 - Refuse: Từ chối những gì bạn không cần bao gồm nhựa dùng một lần như túi ni lông, chai lọ, đồ dùng vệ sinh trong khách sạn, quà hội nghị, sự kiện…
2 - Reduce: Tiết giảm những gì chúng ta cần và không thể từ chối bằng cách đánh giá lại nhu cầu thực sự và hạn chế mua sắm, tiêu dùng. Đồng thời chia sẻ cộng đồng bằng việc bán, quyên góp đồ cũ…
3 - Reuse: Tái sử dụng những gì chúng ta tiêu thụ, không thể từ chối, không thể tiết giảm - Nếu tuân thủ hệ thống phân cấp 5R thì R1 - Từ chối, R2 - Tiết giảm đã giúp R3 - Tái sử dụng dễ dàng hơn.
Mang chai, lọ, túi có thể sử dụng lâu dài để mua hàng hóa ở những cửa hàng không đóng gói, mua quần áo, vật dụng cũ, mua va li, túi, bít tất có độ bền cao, dễ dàng sửa chữa hoặc có hạn bảo hành vĩnh viễn…
4 - Recycle: Tái chế những gì không thể từ chối, không thể tiết giảm và không thể tái sử dụng. Bea không khuyến khích tái chế bởi theo cô tái chế cần vận hành của cả một hệ thống từ phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý, chất thải độc hại…
Đồng thời có rất nhiều loại vật liệu tưởng chừng có thể tái chế nhưng vẫn kết thúc vòng đời tại bãi rác. "Nhưng nếu thực hiện 3R đầu tiên một cách nghiêm ngặt thì chúng ta đã đạt gần đến mục tiêu không tái chế ", Bea chia sẻ.
5 - Rot: Ủ phân những gì còn lại như rác nhà bếp, sân vườn được ủ phân.
Câu thần chú: Nhà tôi không có thùng rác
Bea chia sẻ, nhà cô thực sự không có thùng rác mà chỉ có những thùng để đựng đồ tái chế. Trong hành trình 13 năm, họ cũng đã có nhiều trải nghiệm thất bại để tìm thấy được sự cân bằng với lối sống không rác.
Bea trong buổi chia sẻ, giới thiệu sách tại TP.HCM - Ảnh: VŨ THỦY
Việc từ chối quà tặng từ người thân, bạn bè hay việc mua hàng yêu cầu đóng gói bằng giấy thay vì ni lông, mang theo một cái túi may từ ga giường cũ để mua bánh mì… không tránh khỏi những ánh nhìn, câu hỏi, bình luận từ những người xung quanh.
"Nhà tôi không có thùng rác trở thành câu thần chú của tôi. Có lần mua hàng cũ từ Ebay, tôi nói với hãng là nhà tôi không có thùng rác nên hãy đóng gói bằng giấy thì họ còn gợi ý tôi mua thùng rác của họ", Bea cười kể.
Cô cũng chia sẻ với bạn bè, người thân về nỗ lực sống không rác của gia đình đồng thời đề cập đến nó như là một nỗ lực chân thật và nghiêm túc để nhận được sự hợp tác của mọi người.
Trong cuốn sách của mình, cô chia sẻ cụ thể về cách gia đình thực hiện 5R từ nhà bếp đến phòng tắm, phòng ngủ, tủ quần áo, không gian làm việc, con cái, trường học, các dịp lễ, tết cho đến các hoạt động bên ngoài.
Đơn cử đối với việc vệ sinh, giặt giũ, gia đình cô chỉ sử dụng giấm trắng, xà phòng thực vật cho bồn vệ sinh, sàn, bồn rửa và cả tắm chó và cục xà phòng thì dùng cho tất cả mọi mục đích từ gội đầu, rửa mặt đến cạo râu…
Gia đình cô lên danh sách những thứ quà tặng họ không nhận, những thứ mà các con phải từ chối ở trường, ở các chuyến dã ngoại, nơi công cộng... để hạn chế tạo ra rác.
"Tủ quần áo của tôi có 15 cái quần, áo cả thảy và tất cả đều là đồ cũ, mua lại. Đôi giày tôi đang đi là đôi giày cũ được mua với giá 5 đô nhưng tôi có thể bán lại cho bạn 10 đô", Bae hài bước chia sẻ. Đồ đạc của hai người con trai và chồng cô cũng tương tự với cùng một nguyên tắc "để vừa một cái vali du lịch".
"Khi đi du lịch, chúng tôi không cần cố gắng tìm đồ đạc mà chỉ đơn giản cho tất cả vào vali và ra khỏi cửa. Cho dù dã ngoại một tuần hay du lịch một tuần, chúng tôi chỉ cần xách theo vali là có thể cho người khác thuê ngôi nhà", Bea kể.
Trong chuyến du lịch của gia đình tới Việt Nam cách đâu không lâu, số tiền cho thuê nhà của gia đình cô thậm chí đủ để trang trải một khoản lớn chi phí du lịch.
Bea Johnson (49 tuổi) là một phụ nữ gốc Pháp đang sinh sống tại California (Mỹ) cùng chồng và hai người con trai. Cô là một trong những người tiên phong của phong trào lối sống Zero Waste - Không rác thải và góp phần lan tỏa lối sống này ra toàn thế giới.
Cuốn Zero Waste Home được xuất bản năm 2013 và đến nay đã được dịch ra 20 thứ tiếng. Tại Việt Nam, Zero Waste Home được công ty CP sách Thái Hà mua bản quyền dịch sang tiếng Việt và xuất bản vào tháng 5-2019.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay