Đưa trí tuệ nhân tạo phục vụ bảo tồn văn hóa

Đây là một trong những nội dung quan trọng của "Đề án Thanh niên tham gia bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam giai đoạn 2024 - 2029". Đề án vừa được Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam lấy ý kiến rộng rãi chiều 12-6.

Công nghệ, AI làm công cụ phát huy văn hóa

Theo dự thảo đề án, thanh niên là chủ thể của hoạt động bảo tồn và phát huy văn hóa Việt Nam. Thay vì tập trung khôi phục, bảo tồn, lực lượng thanh niên dùng thế mạnh của mình là công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) làm công cụ để bảo tồn, quảng bá và phát huy các giá trị văn hóa.

Đề án khuyến khích thanh niên dùng AI dựng lại các làn điệu dân ca, phục dựng trang phục truyền thống, nhận diện văn hóa dân tộc, lan truyền trên nền tảng mạng xã hội hoặc dùng chatbot kể chuyện dân gian cho thế hệ Alpha (thế hệ sau Gen Z, sinh từ năm 2010 đến 2024).

Bên cạnh đó, đề án khuyến khích việc phát triển các ứng dụng di động, nền tảng tương tác, bản đồ văn hóa số phục vụ giới trẻ. Các sản phẩm số này có thể tích hợp AI để đề xuất nội dung theo vùng miền, sở thích hoặc cung cấp thông tin ngữ cảnh văn hóa, trò chơi trải nghiệm về phong tục tập quán, lễ hội, ẩm thực dân tộc.

Theo giáo sư Lê Hồng Lý - chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, công nghệ giúp văn hóa lan tỏa một cách mạnh mẽ. Trong thời đại hiện nay, công nghệ làm mất đi nhiều giá trị văn hóa trong đời sống, nhưng công nghệ lại là công cụ đắc lực để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.

Theo ông, công nghiệp văn hóa cũng bắt đầu từ những việc rất nhỏ như một số nghệ sĩ trẻ đã làm như Hòa Minzy, chương trình Anh trai say hi... "Vấn đề ở đây là phải bám sát vào văn hóa dân tộc" - giáo sư Lý nói.

Khuyến khích khởi nghiệp văn hóa

Dự thảo đề án không chỉ coi công nghệ là công cụ truyền thông, mà còn là nền tảng cho các mô hình kinh tế sáng tạo gắn với văn hóa dân tộc.

Theo đó, thanh niên được khuyến khích khởi nghiệp từ các sản phẩm văn hóa - như phát triển game dân gian, thời trang dân tộc thiết kế bằng AI, du lịch cộng đồng số hóa trải nghiệm, hoặc sản xuất nội dung video bằng công cụ AI hỗ trợ.

TikToker Sùng A Tủa (tỉnh Yên Bái) cho hay anh rất vui vì lần đầu tiên có một đề án lớn về văn hóa để lực lượng thanh niên làm nòng cốt. A Tủa là một trong những điển hình tiêu biểu của Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam về ứng dụng công nghệ số vào phát triển kinh tế, lan tỏa văn hóa dân tộc của mình.

Anh đề nghị ban soạn thảo đưa vào đề án cơ chế, chính sách riêng cho thanh niên mở mô hình homestay, kết nối đào tạo các khóa học nghề truyền thống, dạy thanh niên kỹ năng quay, dựng video, sử dụng AI, mạng xã hội để quảng bá văn hóa và khởi nghiệp từ chính bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc mình.

Theo Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, lực lượng thanh niên không chỉ bảo tồn, gìn giữ mà họ là chủ thể để phát huy, lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam.

Anh Nguyễn Tường Lâm - chủ tịch Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam - cho hay lực lượng thanh niên là chủ thể, nhưng đối tượng thụ hưởng không chỉ có thanh niên mà cả thiếu nhi, thanh niên Việt Nam ở nước ngoài.

Đại sứ Văn hóa đọc Nguyễn Đình Tư, Nguyễn Nhật Ánh, Lương Thùy Linh lên tranh

Họa sĩ Lê Sa Long vẽ bộ tranh chân dung Đại sứ Văn hóa đọc TP.HCM nhân Ngày Sách và văn hóa đọc Việt Nam. Trong đó có nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, hoa hậu Lương Thùy Linh...