Đòi phải xin mới cho hát thì quá vô lý!

Ca sĩ Anh Thơ hát Con đường xưa em đi :

Tôi hoàn toàn đồng ý với lời phát biểu của ông Đào Đăng Hoàn (cục phó Cục Nghệ thuật biểu diễn): “Làm sao chúng tôi biết được có những bài nào để mà cấm. Làm sao chúng tôi thu thập được tất cả bài hát của VN, những bài sáng tác của nước ngoài để lên danh sách...”.

Thật vậy, từ sau năm 1954-1975 phải nói là Sài Gòn đã để lại số tác phẩm “khổng lồ”.

Ấy là chưa nói đến những tác phẩm thời tiền chiến được Sài Gòn sử dụng lại.

Tôi nghĩ, tất cả nhân viên Cục Nghệ thuật biểu diễn ngồi nghe hằng ngày để thẩm định chắc chắn vẫn còn sót vì cục này không thể lưu trữ đủ số đĩa, băng nhạc, những tờ nhạc gấp đã phát hành. Không lưu trữ, không biết thì làm sao mà cấm.

Chính vì vậy mà ông Đào Đăng Hoàn xác định: “Tất cả phải thông qua xin phép, chúng tôi thẩm định thấy không được mới cấm. Bây giờ tạo ra danh sách là điều không tưởng”.

Qua phát biểu này ta thấy Cục Nghệ thuật biểu diễn ngồi chờ người xin rồi Cục mới thẩm định và cấp phép chứ không hề chủ động trong việc hướng dẫn các đơn vị chủ động hơn trong việc sử dụng, để không cần đến cơ chế xin - cho.

Theo tôi nghĩ, tích cực hơn tại sao Cục Nghệ thuật biểu diễn không ra một quy định chặt chẽ về những nhạc phẩm có nội dung không được sử dụng để các đơn vị nghệ thuật có thể dựa vào đó mà “tự xử”.

Nếu nghe lại những nhạc phẩm đã từng được hát và in, tựu trung chỉ có một số loại đề tài cố định:

Nhiều nhất đề tài tình yêu (đại diện là những bài nhạc tiền chiến của Đoàn Chuẩn - Từ Linh, nhạc Ngô Thụy Miên, Vũ Thành An, Từ Công Phụng và những nhạc phẩm của Phạm Mạnh Cương, Lam Phương, Đỗ Lễ, Trúc Phương...)...

Kế đó là đề tài ca ngợi lao động, đất nước (thí dụ Hội Trùng Dương, Tiếng dân chài của Phạm Đình Chương; Tình ca, Con đường Cái Quan - Phạm Duy, Chiếc áo bà ba của Trần Thiện Thanh...)...

Một số ít nhạc dân ca và dựa theo âm hưởng dân ca; nhạc phản chiến (chủ yếu là nhạc Trịnh Công Sơn); nhạc hài hước châm biếm (ban AVT); nhạc nước ngoài lời Việt (chủ yếu là đề tài tình yêu). 

Và trong số đề tài sáng tác thời đó cũng có những bài nhạc chống Cộng.

Phân loại những loại đề tài như vậy thì có thể đưa ra một quy định có tính cách chỉ đạo nhạc được hát và bị cấm. Tôi mạo muội đề xuất với Cục Nghệ thuật biểu diễn nội dung những loại nhạc phẩm không được phổ biến như sau:

1. Nhạc có nội dung và lời nhạc chống cách mạng.

2. Nhạc ca ngợi lính Việt Nam cộng hòa.

3. Nhạc có ca từ liên quan đến chiến tranh - không rõ nghĩa.

4. Nhạc có lời dung tục và quá sức ủy mị hay bạo lực.

5. Ca ngợi cuộc sống miền Nam - xuyên tạc cuộc sống miền Bắc.

6. Ca khúc bị sửa lời so với nhạc phẩm gốc - chỉ trừ khi chính tác giả sửa và có đăng ký bản quyền.

Khi có quy định làm chuẩn thì cục sẽ không cần phải ký giấy cho phép hát những bản nhạc cụ thể nữa mà chỉ cần thẩm tra xem có đơn vị nào xé rào không.

Cũng như trong thời gian vừa qua, đâu cần ai xin phép mà Nối vòng tay lớn hát rầm trời. Vậy mà đòi phải xin mới cho hát thì quá vô lý.