Đối đầu nợ công ở Mỹ: ít kẻ thắng, nhiều người thua

Phóng to

Người Mỹ biểu tình trên đồi Capitol, yêu cầu Quốc hội phải làm việc cho đàng hoàng - Ảnh: Reuters

Theo Hãng tin AFP, sau khi Hạ viện Mỹ ký thông qua luật nâng mức trần nợ công, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney tuyên bố: “Chẳng có ai thắng cuộc cả”. Giới truyền thông và các chuyên gia Mỹ cũng có chung nhận định như vậy.

Các nhà phân tích cho rằng Đảng Cộng hòa bị xem là kẻ thua cuộc đau nhất. Theo khảo sát của báo Wall StreetJournal và Hãng tin NBC, 53% người Mỹ cho rằng Đảng Cộng hòa phải chịu trách nhiệm chính về tình trạng Chính phủ Mỹ bị đóng cửa và suýt vỡ nợ. Chỉ có 24% có cái nhìn thiện cảm với Đảng Cộng hòa.

Các nghị sĩ Cộng hòa thuộc Hạ viện đã lợi dụng việc Chính phủ Mỹ bị đóng cửa và nguy cơ vỡ nợ để buộc chính quyền Tổng thống Barack Obama phải hoãn thi hành luật y tế Obamacare. Tuy nhiên ông Obama đã không chấp nhận nhượng bộ.

Chiến thuật do nhóm cực đoan Đảng Trà của Đảng Cộng hòa đã vấp phải sự phản đối của ngay chính nhiều nghị sĩ Cộng hòa khác. Và trong cuộc đối đầu với Đảng Dân chủ và ông Obama, Đảng Cộng hòa đã cho thấy một sự xung đột nội bộ nghiêm trọng.

“Cách chúng ta hành xử và con đường chúng ta lựa chọn trong những tuần qua đã khiến người dân Mỹ xa lánh Đảng Cộng hòa. Sự bảo thủ của chúng ta đã vượt quá ngưỡng chịu đựng” - AFP dẫn lời thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham.

Uy tín của toàn bộ Quốc hội Mỹ cũng sa sút trầm trọng. Khảo sát của Hãng Gallup cho thấy chỉ 11% người Mỹ hài lòng với cơ quan lập pháp nước này, một tỉ lệ thấp chưa từng thấy. Khảo sát khác của Hãng Pew Research cho kết quả 81% người Mỹ thất vọng với hướng đi của đất nước.

“Nhiều người dân Mỹ muốn tống cổ tất cả các chính trị gia ở Washington ra đường” - chuyên gia Lara Brown thuộc ĐH George Washington nhận định.

Đảng Cộng hòa thua nhưng Đảng Dân chủ và ông Obama cũng thiệt hại nặng. Giáo sư James Thurber thuộc ĐH Mỹ cho rằng có thể coi ông Obama đã chiến thắng vì cương quyết không chấp nhận yêu sách của Đảng Cộng hòa và buộc đảng này phải nhận thua. Tuy nhiên uy tín của ông sụt giảm nghiêm trọng vì phải bỏ chuyến công du châu Á.

“Ông Obama đã làm suy yếu Đảng Cộng hòa nhưng ông ấy không cải thiện được vị thế của mình để thực hiện các chính sách của ông” - học giả Thomas Mann thuộc Viện Brookings nhận định.

Và hàng loạt tờ báo lớn, từ Washington Post, Huffington Post cho đến New York Times và Newsweek đều cùng chung nhận định kẻ thua cuộc lớn nhất chính là người dân Mỹ. Việc chính phủ bị đóng cửa đã khiến xã hội xào xáo, hàng trăm nghìn nhân viên liên bang phải nghỉ việc. Uy tín nước Mỹ bị tổn hại nghiêm trọng.

Chỉ có Thượng viện Mỹ và ông Harry Reid, thủ lĩnh phe đa số Dân chủ tại Thượng viện, được xem là gia tăng uy tín sau cuộc đối đầu này. Ông Reid là người thúc đẩy Thượng viện thông qua luật nâng trần nợ công, buộc Hạ viện phải tiếp bước.