Số heo sắp chuyển từ vùng dịch ở Quảng Ngãi ra thị trường thì công an phát hiện, ngăn chặn kịp thời - Ảnh: THÀNH SỰ
Các chuyên gia y tế cảnh báo người dân cần đặc biệt cảnh giác để bảo vệ sức khỏe khi lựa chọn và chế biến thịt heo.
Thủ tướng ban hành công điện khẩn
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cả nước đã ghi nhận hơn 514 ổ dịch tại 28 tỉnh, TP, làm hơn 30.000 con heo bị mắc bệnh, chết và buộc phải tiêu hủy. Đáng lo ngại, hiện tại vẫn còn 248 ổ dịch chưa qua 21 ngày, cho thấy dịch bệnh đang tiếp tục diễn biến phức tạp, có nguy cơ bùng phát trên diện rộng.
Trước thực trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký ban hành công điện số 109/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống dịch.
Ngoài việc phát hiện, xử lý dứt điểm các ổ dịch, không để bùng phát; tăng cường bám sát cơ sở, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc phòng, chống dịch bệnh, công điện nhấn mạnh các đơn vị đẩy mạnh công tác tăng cường kiểm soát vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ heo và sản phẩm từ heo không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm dịch; xử lý nghiêm tình trạng nhập khẩu heo và sản phẩm heo trái phép qua biên giới.
Thịt heo bệnh có thể mang mầm bệnh
Trước lo ngại của người dân về nguy cơ lây nhiễm sang người, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) khẳng định dịch tả heo châu Phi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút ASFV gây ra nhưng vi rút này chỉ lây giữa các loài heo, không lây sang người.
Tuy nhiên vi rút này có thể tồn tại lâu dài trong môi trường, lây lan giữa các con heo qua các con đường như hô hấp và tiêu hóa. Con người có thể trở thành tác nhân phát tán vi rút gây dịch tả heo châu Phi nếu tiếp xúc với các nguồn nhiễm bệnh như chuồng trại, phương tiện vận chuyển hay thực phẩm chế biến từ heo nhiễm bệnh.
Ngoài ra các chuyên gia y tế cảnh báo rằng việc tiêu thụ thịt heo nhiễm bệnh, đặc biệt thịt từ heo chết hoặc không rõ nguồn gốc, vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Lê Văn Thiệu - khoa nhiễm khuẩn tổng hợp Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương - cho biết vi rút ASFV không gây bệnh cho người, tuy nhiên thịt heo bệnh thường là môi trường lý tưởng cho các vi sinh vật gây hại phát triển.
"Khi người tiêu dùng ăn phải thịt heo nhiễm vi khuẩn như Salmonella, E.coli hay Listeria, họ có thể bị ngộ độc thực phẩm với các biểu hiện như tiêu chảy, nôn mửa, sốt cao và đau bụng. Những trường hợp nặng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và phụ nữ mang thai, có thể dẫn tới mất nước, rối loạn điện giải, thậm chí phải nhập viện", bác sĩ Thiệu cho hay.
Bên cạnh đó, bác sĩ Thiệu lưu ý thịt heo chết còn có thể chứa các ký sinh trùng như giun xoắn, sán dây. Nếu thịt không được nấu chín hoàn toàn, ký sinh trùng có thể xâm nhập vào cơ thể, gây tổn thương cơ, mắt hoặc hệ thần kinh trung ương.
Đặc biệt nguy hiểm là các loại độc tố sinh ra từ thịt ôi thiu như histamine, mycotoxin và endotoxin. Những độc tố này rất khó bị phá hủy kể cả khi nấu ở nhiệt độ cao, nếu tích tụ trong cơ thể có thể gây tổn thương gan, thận, suy giảm miễn dịch, thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư.
Một nguy cơ khác thường bị bỏ qua là thịt heo bệnh có thể mang mầm bệnh liên cầu khuẩn heo. Khác với dịch tả heo châu Phi, liên cầu khuẩn có thể lây sang người qua các vết thương hở hoặc nếu ăn thịt heo chưa chín như tiết canh, nem chua, gỏi sống.
"Nhiễm liên cầu lợn" có thể gây nhiễm trùng máu, viêm màng não, viêm não, suy đa cơ quan. Người bệnh phải điều trị tích cực với chi phí cao và có thể để lại di chứng nặng nề. Thời gian qua tại phía Bắc, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương cũng thường xuyên tiếp nhận ca bệnh "nhiễm liên cầu lợn" nhập viện nguy kịch, thậm chí tử vong.
Mới đây nhất, tại Hưng Yên đã ghi nhận chùm ca bệnh nhiễm liên cầu lợn khiến sáu người nhập viện, trong đó có hai người tử vong. Bởi vậy các chuyên gia khuyến cáo việc sử dụng heo bệnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ, không chỉ là dịch tả heo châu Phi mà còn nhiều dịch bệnh khác.
Đưa heo chết do bị dịch tả heo châu Phi ở phường Quảng Phú, Đà Nẵng đi tiêu hủy - Ảnh: A.Q.
Làm sao để nhận biết heo bệnh?
Theo ông Nguyễn Duy Thịnh - chuyên gia về công nghệ thực phẩm, nguyên giảng viên Viện công nghệ sinh học và thực phẩm Đại học Bách khoa Hà Nội, người tiêu dùng có thể nhận biết thịt heo bị bệnh qua một số đặc điểm như: thịt heo bệnh thường có màu sắc tái nhợt hoặc bầm tím, bị chảy nước, có mùi hôi tanh. Trên bề mặt da có thể xuất hiện các nốt xuất huyết nhỏ, thớ thịt nhão và không đàn hồi. Khi luộc, nước thịt đục, không có lớp váng mỡ, mùi không thơm.
Ngược lại, thịt heo ngon và an toàn thường có màu đỏ hồng hoặc đỏ sẫm, phần mỡ trắng, chắc, không chảy nước và không có mùi lạ. Khi chạm tay vào thịt khô ráo, có độ đàn hồi tốt và không để lại dấu vết. Khi nấu chín nước thịt trong, có lớp váng mỡ nổi rõ trên bề mặt và mùi thơm đặc trưng.
Các chuyên gia khuyến cáo người dân nên mua thịt heo tại các cơ sở có uy tín, được kiểm dịch đầy đủ, tránh mua hàng trôi nổi ngoài chợ hoặc trên mạng.
Chế biến thịt heo cần nấu chín
"Trong quá trình chế biến, cần đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, rửa tay sạch sẽ, sử dụng dao và thớt riêng cho thực phẩm sống và chín để tránh lây nhiễm chéo. Đặc biệt không nên ăn các món từ thịt heo sống hoặc tái như tiết canh, nem chua, gỏi thịt", ông Nguyễn Duy Thịnh khuyến cáo.
Trong trường hợp đã lỡ ăn phải thịt heo không rõ nguồn gốc hoặc nghi nhiễm bệnh, người dân cần theo dõi sức khỏe sát sao.
Bác sĩ Lê Văn Thiệu khuyến cáo nếu có các biểu hiện như đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, sốt cao nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.
Đồng thời nếu phát hiện ổ dịch hoặc heo chết bất thường, người dân cần thông báo ngay cho chính quyền địa phương và cơ quan thú y để có biện pháp xử lý, tránh dịch lây lan.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay