​Đi tìm một người để chôn mình

Poster phim Taste of Cherry

Tin đạo diễn Iran bậc thầy Abbas Kiarostami qua đời nhắc những người yêu điện ảnh nhớ về bộ phim đoạt giải Cành cọ vàng LHP Cannes 1997 của ông: Taste of Cherry (Hương anh đào).

Sự nghiệp điện ảnh của Abbas Kiarostami kéo dài 4 thập kỷ với khoảng 40 bộ phim cả phim truyện, phim ngắn, phim tài liệu. Vinh quang nhất có lẽ là Taste of Cherry - đồng đoạt giải Cành cọ vàng LHP Cannes 1997 cùng với phim Nhật The Eel (đạo diễn Shohei Imamura). 

Điều đáng nói là khi công chiếu ở Cannes năm 1997, Taste of Cherry khiến một nửa khán giả bỏ về, một phần ba được giấc ngủ ngon trong rạp và số còn lại sửng sốt phát hiện ra "thứ điện ảnh nguyên bản nhất là đây rồi".

Phim kể về một người đàn ông trung niên không tên, không tuổi, không rõ nguyên cớ, cứ lái xe lên xuống các ngọn đồi bụi mù ở ngoại ô Tehran ở Iran.

Lão đàn ông này đang đi tìm gì? Tìm một người để chôn mình.

Nhân vật đi tìm người chôn mình trong phim Taste of Cherry - Ảnh: Iranfilms

Lão trả một khoản tiền hậu hĩnh cho một kẻ chỉ làm công việc đơn giản: sớm mai đứng trên một cái huyệt đào sẵn có lão nằm ở dưới rồi gọi ba tiếng: "ông Badii, ông Badii, ông Badii". Nếu không thấy đáp lại thì xúc đất đổ xuống và đắp một ngôi mộ giúp lão.

Kẻ thứ nhất là một anh lính trẻ, nghe được tiền cũng ham nhưng nghe mô tả công việc thì trợn tròn mắt tưởng gặp thằng cha biến thái, xô cánh cửa xe và lao xuống ngọn đồi chạy miết không ngoái lại.

Kẻ thứ hai là một anh người Afghanistan nhập cư, nghèo và cũng cần tiền, nhưng anh ta là kẻ sùng đạo, và đạo của anh ta không cho phép tự tử.

Mr. Badii vẫn không từ bỏ ý định và lái xe lòng vòng tìm tiếp. Kẻ thứ ba là một anh làm nghề nhồi xác chết động vật, rất cần tiền vì đứa con ốm sắp chết.

Một câu thoại trong phim Taste of Cherry: "Có phải bạn chưa bao giờ nhìn ngắm bầu trời khi bạn thức dậy buổi sớm mai?" - Ảnh: Iranfilms

Anh ta đồng ý công việc nhưng vẫn kể một câu chuyện về trải nghiệm trước đây của mình. Anh ta từng tuyệt vọng và treo một cái thòng lọng trên cây anh đào để kết thúc cuộc đời thất bại của mình.

Anh ta leo ra cành cây để chuẩn bị cho cổ vào dây thòng lọng. Đột nhiên anh ta ngửi thấy mùi trái anh đào chín, thơm nức mũi. Anh ta chợt dừng lại hái một quả anh đào chín cho vào mồm, hương vị nó lan tỏa đến tâm can.

Rồi anh ta quên luôn dây thòng lọng, hái thêm vài quả mang về nhà. Bà vợ anh ta vẫn ngủ say như không hề biết ông chồng mình suýt nữa qua đời.

Mr. Badii lắng nghe. Mặt vô cảm và không biểu lộ điều gì. Và tất nhiên lão vẫn không từ bỏ ý định. Tối hôm đó lão xuống huyệt mộ nằm ngửa mặt lên trời. Cả một bầu trời đêm đầy sao.

Lão nằm im chờ đợi. Rồi màn hình đen đặc. Khá lâu như bị đứng hình. Rồi tiếng lao xao ở xa vang lại. Hết phim!

Vâng, Abbas Kiarostami kết thúc phim bằng hình ảnh footage hậu kỳ đoàn làm phim của ông. 

Abbas Kiarostami kết phim Taste of Cherry bằng ảnh hậu kỳ đoàn làm phim của ông!

Taste of Cherry khi đồng đoạt giải Cành cọ vàng năm 1997 khiến dư luận từ giới phê bình và khán giả dậy sóng chia rẽ. Kẻ chửi bới nặng nề, người tung hô hết lời. 

Trong một cuộc bình chọn của tờ Sign and Sound năm 2002, 6 nhà phê bình phim hàng đầu của châu Âu và hai đạo diễn lớn bình chọn Taste of Cherry là 1 trong 10 kiệt tác điện ảnh, 10 bộ phim xuất sắc nhất từng được làm, đại diện cho nghệ thuật thứ 7 đem so với các bộ môn nghệ thuật khác.

Vĩnh biệt Kiarostami. Vĩnh biệt Mùi vị anh đào.