Đề xuất thêm 38.251 tỉ đồng vốn điều lệ cho Tổng công ty Đầu tư đường cao tốc

Chiều 17-2, thừa ủy quyền Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình đã đề nghị bổ sung 38.251 tỉ đồng vốn điều lệ cho công ty mẹ - Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) từ hai nguồn.

Hai nguồn bổ sung vốn

Theo đó, các khoản bổ sung gồm khoảng 1.562 tỉ đồng từ quỹ đầu tư phát triển tại doanh nghiêp được ghi trong dự án đầu tư hình thành tài sản phục vụ sản xuất kinh doanh. 

Cùng đó là gần 36.690 tỉ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước đã giải ngân đầu tư 5 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư. 

Số này sẽ gồm 10.062 tỉ đồng vốn đối ứng từ ngân sách; 24.127 tỉ vốn ODA tại các dự án thực hiện theo hình thức chuyển vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách và 2.500 tỉ cấp phát ngân sách cho dự án Nội Bài - Lào Cai và Cầu Giẽ - Ninh Bình.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết việc tăng vốn điều lệ từ nguồn đầu tư công đã giải ngân đảm bảo nguyên tắc bảo toàn vốn. 

Theo đó, số tiền ngân sách đã chi ra được giao thành vốn điều lệ doanh nghiệp và VEC có trách nhiệm bảo toàn phần vốn được cấp. 

Tuy nhiên, bộ trưởng cho hay hiện Luật Đầu tư công và các quy định hiện hành không có quy định bố trí vốn cho dự án và chuyển thành vốn ngân sách cấp bổ sung vốn điều lệ cho doanh nghiệp nhà nước. 

Chưa kể, mức vốn điều lệ dự kiến đầu tư bổ sung cho VEC là 38.251 tỉ đồng, nên việc quyết định chủ trương thuộc thẩm quyền của Quốc hội, làm căn cứ để Thủ tướng quyết định đầu tư. 

Ngoài ra, việc tăng vốn điều lệ cho công ty mẹ - VEC từ nguồn đầu tư công, đã giải ngân đầu tư xây dựng 5 dự án đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư, nên theo ông Thắng, không làm phát sinh khoản chi ngân sách và nợ công, không tác động trực tiếp với ngân sách nhà nước. 

Việc bổ sung vốn cũng là cần thiết bởi theo chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn 2035, VEC cần huy động số vốn lớn để đầu tư mới các tuyến cao tốc, đầu tư mở rộng các dự án đang quản lý. 

Trong đó, giai đoạn đến 2025 cần khoảng 14.890 tỉ đồng, tới 2030 cần 30.500 tỉ. Vì vậy sau khi được bổ sung vốn điều lệ, VEC sẽ đủ điều kiện huy động vốn từ các tổ chức tín dụng, thực hiện dự án đầu tư.

Kiểm toán việc tăng vốn cho VEC

Thẩm tra nội dung này, ông Lê Quang Mạnh, ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cho biết đa số ý kiến của Ủy ban Tài chính ngân sách nhất trí cần tăng vốn điều lệ cho VEC giai đoạn 2024-2026 để tăng năng lực tài chính, phát triển các dự án đường cao tốc. 

Theo đó, cấp có thẩm quyền đã kết luận đồng ý chủ trương cho phép dùng nguồn vốn đầu tư công đã giao cho Bộ Giao thông vận tải đầu tư dự án. 

Số này gồm vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước, ODA tại các dự án thực hiện theo hình thức chuyển vốn vay về cho vay lại thành cấp phát ngân sách và vốn cấp phát ngân sách cho các dự án để chuyển thành vốn ngân sách bổ sung cho VEC.

Tuy vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan tính toán, xác định chính xác và chịu trách nhiệm về số liệu khi thực hiện chủ trương này. 

Việc này nhằm đảm bảo sử dụng vốn hiệu quả, không thất thoát vốn và tài sản Nhà nước, cũng như xử lý các vấn đề liên quan tới quản lý, hạch toán, phương án bảo toàn và phát triển vốn khi bổ sung vốn điều lệ cho VEC. 

Kiểm toán Nhà nước trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình thực hiện kiểm toán việc tuân thủ các quy định về tăng vốn điều lệ cũng như quản lý, sử dụng vốn của công ty mẹ - VEC theo quy định của Luật Kiểm toán nhà nước, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp dự kiến vào tháng 10-2025.

Ưu tiên vốn đầu tư công cho đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị

Ngày 7-2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua dự thảo nghị quyết về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026 - 2030.