Để robot chăm mẹ già, có nên không?

Zora trong vòng tay một người cao tuổi tại viện dưỡng lão ở Jouarre, ngoại ô Paris - Ảnh: chụp màn hình The New York Times

Công ty ZoraBots có trụ sở tại Bỉ đã chế tạo ra Zora cùng nhiều robot khác với mục đích hỗ trợ các nhân viên y tế bận rộn, đưa ra các hướng dẫn ở quầy tiếp tân hoặc mang lại cảm giác ấm áp cho các bệnh nhân. 

Zora là robot chính trong một cuộc thử nghiệm tại Pháp để mở ra bước ngoặt mới về chăm sóc người già.

Gặp gỡ Zora

Khi Zora đến viện dưỡng lão ở Jouarre, ngoại ô Paris (Pháp), một điều kỳ diệu bắt đầu xảy ra: nhiều bệnh nhân nảy sinh tình cảm gắn kết, đối xử với Zora như một đứa trẻ, ôm ấp và thủ thỉ, vuốt ve và hôn lên đầu Zora.

Zora, trị giá khoảng 18.000 USD (420 triệu đồng VN), có nhiệm vụ tạo tình cảm thân thuộc, gắn kết ở những nơi mà cuộc sống hằng ngày đem đến cảm giác cô đơn. Gia đình chỉ có thể thi thoảng ghé thăm, các nhân viên đều bận rộn trong khi một số người cao tuổi ở đây bị suy giảm trí nhớ và những căn bệnh khác buộc phải có sự chăm sóc y tế cả ngày lẫn đêm.

Theo Đài Channel NewsAsia, một điều dưỡng sẽ điều khiển Zora qua máy tính xách tay. Người điều dưỡng này thường ở khuất tầm mắt các bệnh nhân để tạo không gian thoải mái cho những tiếp xúc thân thiện giữa người bệnh và robot. Zora thường hướng dẫn mọi người tập thể dục và chơi trò chơi. 

Robot này cũng có thể trò chuyện bởi nhân viên điều dưỡng có thể nhập ngôn ngữ vào máy tính xách tay và Zora chuyển những từ ngữ này thành tiếng nói. 

Một số người cao tuổi ở viện dưỡng lão tại Jouarre thích gọi Zora là "con bé" hoặc "thằng bé".

Dù có thể khỏa lấp cảm giác cô đơn của những người cao tuổi ở Jouarre nhưng những con robot như Zora vẫn còn một lộ trình rất dài trước khi có cơ hội thật sự trở thành robot điều dưỡng thay thế con người. Hiện tại Zora không thể phân phát thuốc, đo huyết áp hay thay drap giường. 

Tại Jouarre, điều dưỡng Nathalie Racine tuy vậy khẳng định sẽ không để một robot cho người cao tuổi ăn dù robot có thể làm được điều đó đi chăng nữa. 

"Không gì có thể thay thế sự tiếp xúc giữa con người với nhau, sự ấm áp của con người là điều mà người cao tuổi cần" - bà Racine chia sẻ.

Thách thức cho tương lai

"Zora mang đến cho chúng tôi thêm niềm vui trong cuộc sống ở đây. Chúng tôi yêu con bé và tôi nhớ nó khi không được thấy nó" - bà Marlene Simon (70 tuổi) chia sẻ. 

Bà Simon đã trải qua phẫu thuật mở khí quản và nằm lại viện dưỡng lão ở Jouarre hơn một năm qua.

ZoraBots cho biết công ty đã bán hơn 1.000 con robot Zora cho các bệnh viện trên khắp thế giới, bao gồm Mỹ, châu Á và Trung Đông. 

Điều này cũng nhấn mạnh sự chú trọng của con người vào lĩnh vực robot chăm sóc sức khỏe. Hãng Sony cũng đã bán dòng chó robot đồng hành cùng những người lớn tuổi.

"Chúng ta cần giúp đỡ những người cô đơn" - đồng giám đốc điều hành ZoraBots, ông Tommy Deblieck tỏ ra tin tưởng. 

Thử nghiệm dùng "robot điều dưỡng" tại Jouarre sẽ mở ra một cách tiếp cận trong tương lai, khi chúng ta sẽ phải dựa nhiều hơn vào robot để chăm sóc những người thân yêu lúc về già. 

Thách thức đặt ra là con người phải tạo ra những robot có khả năng làm những công việc phức tạp hơn. Giúp người cao tuổi có tâm trạng khá hơn bằng một bài hát khác hoàn toàn với việc chăm sóc y tế.

Tại Úc, một bệnh viện cũng đang dùng Zora để nghiên cứu những tác động của robot lên bệnh nhân và nhân viên. 

Nghiên cứu nhận thấy rằng Zora có thể cải thiện cảm xúc của bệnh nhân và khiến họ tham gia nhiều hoạt động hơn, nhưng để làm như vậy cần phải có sự hỗ trợ kỹ thuật nhiều hơn.