​Đâu chỉ là ngân sách hay nợ công

Ảnh: CTV

Trả lời báo chí về dự án sân bay Long Thành ngày 21-10-2014, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã muốn làm yên lòng công chúng và các đại biểu Quốc hội rằng phần ngân sách dự kiến phải bỏ ra chỉ là 24.000 tỉ đồng trong mức đầu tư 7,8 tỉ USD (khoảng 164.000 tỉ đồng) của giai đoạn 1 và phần còn lại sẽ là các nguồn khác mà chủ yếu vốn tư nhân theo mô hình hợp tác công tư. 

Hiểu đơn giản là áp lực nợ công hay chi tiêu từ ngân sách từ dự án này là không lớn và chúng ta/Nhà nước không phải quan tâm đến các khoản đầu tư tư nhân.

Nhìn từ góc độ tổng thể nền kinh tế hay vai trò của Nhà nước thì dự án sân bay Long Thành là một khoản đầu tư và cả nền kinh tế sẽ cần phải có hơn 164.000 tỉ cho giai đoạn 1 và 393.000 tỉ đồng (tương đương 18,7 tỉ USD) cho cả dự án.

Nhìn từ vai trò của Nhà nước, vốn của ai không quan trọng vì vốn nhà nước hay tư nhân vẫn là nguồn lực của cả nền kinh tế.

Do vậy, quan tâm hàng đầu phải là lợi ích dự án mang lại có lớn hơn 393.000 tỉ đồng hay không chứ không phải chỉ là phần mà ngân sách phải bỏ ra hay vay nợ.

Nếu lợi ích lớn hơn chi phí (tính về một thời điểm) thì việc xây dựng sân bay Long Thành sẽ giúp tăng trưởng kinh tế. Ngược lại, khoản đầu tư này sẽ làm tổn hại đến con đường đi đến thịnh vượng của Việt Nam.

Do vậy, nhìn từ vai trò của Nhà nước, nhất là các đại biểu Quốc hội, quan tâm hàng đầu nên là tìm ra các dự án có hiệu quả về mặt kinh tế để quyết định đầu tư chứ không thuần túy là ngân sách nhà nước hay nợ công.

Nhà nước cần nhìn bức tranh tổng thể là GDP và khả năng trả nợ của cả nền kinh tế chứ không phải chỉ là các vấn đề cục bộ.

Hơn thế, Nhà nước có công cụ thuế hay in tiền để điều tiết tỉ phần chi tiêu trong nền kinh tế, cho nên không nên dùng nợ công là con ngáo ộp và cản trở việc xem xét các quyết định đầu tư.

Đối với nợ công, vấn đề cần quan tâm là hiệu quả của các khoản đầu tư công và hiện tượng chèn lấn đầu tư tư nhân.

Tóm lại, với cách tiếp cận cho cả nền kinh tế, nhiệm vụ của Bộ GTVT nói riêng, Chính phủ nói chung là chứng minh rằng dự án sân bay Long Thành có tổng lợi ích lớn hơn tổng chi phí cho toàn nền kinh tế;

Và các đại biểu Quốc hội cần đảm bảo rằng các dự án do mình xét duyệt phải có hiệu quả kinh tế chứ không phải nhìn vào một vài khía cạnh nào đó.

Khi việc tính toán lợi ích và chi phí đủ các căn cứ và cơ sở thì bài toán quy mô và thời điểm sẽ được giải. Nhiệm vụ của Bộ GTVT và các cơ quan liên quan lúc này là giải đáp thỏa đáng các băn khoăn để thuyết phục Quốc hội.