Đàm phán Mỹ - Trung: Nhiều khả năng đổi đất hiếm lấy chip?

Đêm 10-6, giờ London (Anh), phái đoàn Mỹ và Trung Quốc tuyên bố đã nhất trí về một khuôn khổ để khôi phục thỏa thuận đình chiến thương mại. Tuy nhiên, cuộc đàm phán không cho thấy dấu hiệu nào về một giải pháp lâu dài cho những căng thẳng thương mại kéo dài.

Đất hiếm đổi lấy chip

Lần này, xuất khẩu khoáng sản đất hiếm của Trung Quốc, được sử dụng trong nhiều thứ bao gồm điện thoại thông minh, pin xe điện và công nghệ xanh, là vấn đề chính trong chương trình đàm phán.

"Chúng tôi kỳ vọng những vấn đề đất hiếm và nam châm sẽ được giải quyết thông qua khuôn khổ này", Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói. 

Theo ông, thỏa thuận đạt được tại London sẽ xóa bỏ các hạn chế đối với xuất khẩu khoáng sản đất hiếm, nam châm của Trung Quốc và một số hạn chế xuất khẩu công nghệ gần đây của Mỹ "theo cách cân bằng". Có nghĩa rằng Mỹ sẽ nới lỏng các biện pháp hạn chế xuất khẩu với Trung Quốc nếu Bắc Kinh phê duyệt thêm các giấy phép xuất khẩu đất hiếm.

Những tuần qua, thỏa thuận đình chiến thương mại Mỹ - Trung đạt được ở Geneva bị đình trệ do vấn đề đất hiếm và chip. Mỹ tố Trung Quốc không tôn trọng lời cam kết về việc nới lỏng các hạn chế đối với xuất khẩu đất hiếm và đang trì hoãn việc phê duyệt giấy phép xuất khẩu, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng sản xuất tại Mỹ và châu Âu. 

Trong khi đó, Bắc Kinh chỉ trích việc Washington chặn xuất khẩu phần mềm thiết kế chất bán dẫn, máy bay và các hàng hóa khác sang Trung Quốc.

Đầu tuần này, một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cũng nói rằng Tổng thống Donald Trump có thể nới lỏng các hạn chế đối với việc bán chip cho Trung Quốc nếu Bắc Kinh đồng ý đẩy nhanh xuất khẩu đất hiếm. 

Điều này sẽ đánh dấu sự thay đổi chính sách đáng kể so với thời chính quyền cựu tổng thống Joe Biden, khi Mỹ quyết ngăn Trung Quốc thâu tóm công nghệ.

Thỏa thuận này tiếp theo sẽ được trình lên ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phê duyệt. Về phía Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương đã thể hiện niềm tin tích cực rằng tiến bộ ở London sẽ giúp "thúc đẩy lòng tin" song phương.  

"Về cơ bản, hai bên đã đạt một khuôn khổ nhằm thực hiện sự đồng thuận có được trong cuộc điện đàm ngày 5-6 và tại Geneva", Tân Hoa xã dẫn lời ông nói.

Bất đồng vẫn sâu sắc

Sau cuộc họp ở London, hai bên vẫn chưa công bố thời điểm sẽ tiếp tục đàm phán. Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn còn thời gian đến ngày 10-8 để đàm phán một thỏa thuận toàn diện hơn, nếu không thì thuế quan sẽ tăng trở lại từ khoảng 30% lên 145% từ phía Mỹ và từ 10% lên 125% từ phía Trung Quốc.

Tuy nhiên giới quan sát cho rằng kết quả mới nhất có thể giúp thỏa thuận Geneva không bị đổ vỡ do các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, nhưng không giải quyết được nhiều bất đồng sâu sắc giữa hai bên.

Trong khi đó, căng thẳng vẫn chực chờ bùng nổ. Ngày 11-6, Tòa phúc thẩm Liên bang Mỹ ở Washington D.C cho phép ông Trump có thể tiếp tục thực thi các mức thuế mà ông công bố trong ngày "Ngày Giải phóng" 2-4 đối với hàng hóa nhập khẩu từ các nước là đối tác thương mại của Mỹ. Nó cũng cho phép nhà lãnh đạo Mỹ ban hành các biện pháp cũng như các khoản thuế riêng biệt nhắm vào Mexico, Canada và Trung Quốc.

Đàm phán thương mại ở London: Mỹ cử 2 bộ trưởng, Trung Quốc có phó thủ tướng dẫn đầu

Ngày 9-6, Mỹ và Trung Quốc bắt đầu vòng đàm phán thương mại mới tại London (Anh), trong bối cảnh hai nước cố gắng củng cố thỏa thuận mong manh sau những đòn áp thuế ăn miếng trả miếng.