Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan - Ảnh: Quochoi.vn
Nêu quan điểm về thanh tra hai cấp (Thanh tra Chính phủ và thanh tra cấp tỉnh thành), đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM) cho rằng trong bối cảnh sắp xếp bộ máy, thanh tra hai cấp sẽ có tình trạng "sếp nhiều hơn lính ít đi".
Làm sao để thanh tra có quyền hạn, sức mạnh hiệu quả hơn
Thực tế này đặt ra đối với hoạt động thanh tra chuyên ngành, khi hiện nay cấp quận huyện vẫn chưa có lực lượng chuyên ngành mà chủ yếu là liên ngành. Vì vậy việc dự thảo quy định về kiểm tra chuyên ngành, trách nhiệm của thủ trưởng trong hoạt động này, bà Lan mong muốn khi thực thi luật sẽ có những đầu tư thích đáng trong kiểm tra chuyên ngành đảm bảo đúng luật.
Bà Lan cũng bày tỏ băn khoăn, dự thảo luật đang tập trung vào việc phòng chống lạm quyền, tiêu cực của thanh tra, trong khi quy định để quyền hạn, sức mạnh cho cơ quan thanh tra hiệu quả hơn vẫn chưa có giải pháp giải quyết tận gốc.
"Nếu so sánh ở nước ngoài thì thấy thanh tra của người ta quyền lực rất lớn. Đương nhiên quyền lực lớn có thể dẫn đến những nguy cơ về yếu tố lạm quyền. Song trong xây dựng luật, thanh tra bị trói tay trói chân rất nhiều.
Tôi đơn cử tại sao chúng ta không có những quy định thoáng hơn để làm sao có thể thanh tra đột xuất được nhiều hơn là thanh tra kế hoạch" - đại biểu Lan đặt vấn đề.
Trên thực tế, thanh tra kế hoạch thường được phê duyệt, thống nhất từ đầu năm, khi đi thanh tra phải thông báo cho đơn vị đề nghị chuẩn bị "chuyện này, chuyện kia". Có những đơn vị được thông báo trước vẫn có vi phạm, song việc thanh tra theo hình thức trên dẫn tới "hạn chế rất nhiều yếu tố bất ngờ".
"Như vụ việc sữa giả và thực phẩm chức năng giả, Thủ tướng đã yêu cầu chúng ta ra quân cao điểm để dẹp việc này. Nhưng có một thực tế là khi lực lượng thanh tra chúng tôi đi đến đâu, hàng hóa được giấu hết, các nhà thuốc đều nói chúng tôi không bán thực phẩm chức năng… Rất khó để bắt quả tang khi chúng ta làm một việc gì có kế hoạch và rầm rộ thông tin từ trước" - bà Lan nêu vấn đề.
Theo bà, quy định hiện nay với thanh tra đột xuất phải tuân thủ rất nhiều quy định, sau khi thanh tra phải giải trình với cấp trên. Đây là điều "trói tay, trói chân" thanh tra nên việc thanh tra chuyên ngành không có hiệu quả.
Chưa có quy định kiểm soát chồng chéo giữa thanh tra và kiểm tra
Trong khi đó, đại biểu Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) đồng tình về việc thống nhất khái niệm "thanh tra", không phân biệt giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Cũng bởi nhiều cuộc thanh tra mang tính kết hợp, rất khó phân định rạch ròi trong khi tới đây sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra theo hướng thống nhất, góp phần khắc phục bất cập trên.
Dù vậy bà Hà băn khoăn là dự thảo chỉ đề cập nguyên tắc tránh chồng chéo giữa thanh tra và kiểm toán, mà chưa có quy định kiểm soát chồng chéo giữa thanh tra và kiểm tra, trong khi đây là vấn đề phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý doanh nghiệp.
"Tình trạng lặp lại các cuộc thanh tra, kiểm tra không chỉ gây tốn kém chi phí tuân thủ mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đầu tư", bà Hà kiến nghị cần bổ sung quy định "kiểm tra" để làm rõ tính chất, chủ thể, hệ quả pháp lý và trách nhiệm tổ chức thực hiện. Cần bổ sung nguyên tắc phối hợp, tránh chồng chéo giữa kiểm tra và thanh tra.
Đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) thì đồng tình với quy định "thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật". Tuy nhiên, cần xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan thanh tra và ủy ban kiểm tra các cấp, khi một vụ việc có dấu hiệu vi phạm, cơ quan nào tiến hành trước, cơ quan nào tiến hành sau, cũng như không quy định ngày làm việc.
"Quy định như vậy vô hình trung kéo dài thời gian thanh tra. Điều này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của đối tượng thanh tra, cơ quan, doanh nghiệp. Một cuộc thanh tra, đặc biệt là thanh tra giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo thì chúng ta kiểm tra, xác minh, kết luận giải quyết càng nhanh càng tốt, không nên để kéo dài", ông Hải góp ý.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay