Czech thừa nhận từng sản xuất chất độc thần kinh Novichok

Tổng thống Cộng hòa Milos Zeman - Ảnh: REUTERS

"Phải thừa nhận rằng chúng ta đã sản xuất và thử nghiệm Novichok mặc dù chỉ với số lượng nhỏ và đã được tiêu hủy", nhà lãnh đạo Czech nói trên đài truyền hình nhà nước Barrandov TV ngày 4-5.

"Sẽ là đạo đức giả nếu giả vờ như không có. Không việc gì chúng ta phải nói dối". Ông Zeman khẳng định những gì ông tuyên bố dựa trên một báo cáo của tình báo quân sự Czech.

Theo đó, chất độc hóa học có mã A230 được sản xuất bởi Viện nghiên cứu quân sự Czech ở thành phố Brno thực chất là chất .

Bằng việc thừa nhận Czech đã sản xuất Novichok, Tổng thống Zeman đã gián tiếp bác bỏ kết luận của Cơ quan an ninh Czech rằng chất được sản xuất ở Brno chỉ là một chất khác cùng họ với Novichok.

Hồi tháng 3, sau vụ cha con cựu đại tá tình báo Nga Sergei Skripal bị đầu độc ở Anh bằng chất Novichok, tổng thống Czech đã chỉ đạo điều tra xem chất độc này có từng được sản xuất ở Czech hay không.

Phía Anh khi đó cáo buộc "khả năng cao" là Nga đứng đằng sau vụ việc dẫn tới các vụ trục xuất những nhà ngoại giao giữa Nga và các nước phương Tây ủng hộ Anh. Tuy nhiên không một bằng chứng cụ thể nào được đưa ra cho thấy chất Novichok được sử dụng trong vụ đầu độc có nguồn gốc từ Nga.

Mátxcơva luôn bác bỏ các cáo buộc của phương tây trong vụ Skripal. Các nhà ngoại giao Nga khi đó nhấn mạnh Novichok - chất được nghiên cứu và phát triển trong thời Liên Xô, đã bị tiêu hủy hoàn toàn ở Nga, song nói nó vẫn có thể được tìm thấy tại một vài nước.

Czech là quốc gia đầu tiên trong danh sách của Nga, theo sau là Slovakia, Thụy Điển và thậm chí là cả Anh. "Người Nga lại một lần nữa vượt biên giới khi họ nói chất Novichok đến từ Cộng hòa Czech. Thật là một sự dối trá", Thủ tướng Czech Andrej Babis từng chỉ trích.

Sau vụ đầu độc, cả hai cha con cựu điệp viên Nga đều hồi phục và được đưa đến nơi an toàn. Chi tiết này đã từng bị Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc đặt câu hỏi về việc liệu có phải đây là một màn kịch nhằm bôi nhọ nước Nga khi người ta đã chuẩn bị sẵn thuốc giải cho chất kịch độc này?

Hôm 3-5, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tiếp tục khẳng định Mátxcơva sẵn sàng hợp tác với Anh trong vụ đầu độc Skripal, kêu gọi London nên "thành thật" với Nga trong quá trình hợp tác điều tra.

TTO - Cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc ngày 5-4 (giờ Mỹ) xung quanh vụ đầu độc cha con cựu điệp viên Nga đã biến thành màn đấu khẩu tay đôi giữa đại diện Nga và Anh. Matxcơva tuyên bố London "sẽ sớm phải hối tiếc vì chuyện này".