Chúng tôi đi dọc theo đoạn kênh mới dài 390m nằm trải dài trên đường Phan Văn Khỏe. Tại đây, một công viên nhỏ được thiết kế đầy đủ các trò chơi, dụng cụ tập thể dục để người dân xung quanh đến vui chơi, giải trí.

Khác hẳn với hình ảnh dòng kênh đen ngòm, ngập ngụa rác năm nào, những đoạn kè mới được xây thẳng tắp, kiên cố ôm sát bờ kênh. Mảng xanh, vườn hoa hai bên lối đi được cắt tỉa gọn gàng. Gần đó, hai cụ ông vừa tản bộ, vừa gom mấy mảnh rác vương vãi trên nền đất.

6h30 sáng, công viên đông đúc hơn hẳn, hàng trăm người dân đi dạo bộ, tập thể dục, chạy xe đạp… Vài người mang theo vợt đánh cầu lông với nhau, trẻ con thì đạp xe mini chạy vòng quanh kênh... Tiếng cười nói rôm rả khiến công viên nhỏ trở nên vui vẻ, rộn ràng.   

Ông Nguyễn Vĩnh Bình, một người dân, cho biết đã sống tại đây 60 năm và chứng kiến nhiều thăng trầm, thay đổi của con kênh theo thời gian.

"Trong trí nhớ tôi, đó là con kênh nước đen sì, hôi thối, rác nổi lềnh bềnh từ đầu tới cuối kênh. Ngày nào gió lớn, cả xóm không ai ngủ được vì mùi hôi nồng nặc. Mưa thì rác tràn hết vào nhà, ai cũng khổ sở. Giờ thì cả dòng kênh đã "thay da đổi thịt" rồi" - ông Bình tâm sự.

Nằm trong số mấy trăm hộ dân phải đi dời, giải tỏa phục vụ thi công kênh Hàng Bàng năm 2015, bà Trương Thị Búp (44 tuổi) vẫn kiên định bám lại mảnh đất này. Sau khi nhận tiền đền bù, bà gom góp vốn liếng mua một căn nhà mới trên mặt tiền đường Bãi Sậy.

Khi chúng tôi hỏi sao không kiếm nơi khác sinh sống, bà cười nói: "Mảnh đất này nhiều kỷ niệm quá. Cả khu kênh Hàng Bàng chỉ có vài gia đình trụ lại tới bây giờ".

Những gia đình khác không có điều kiện mua nhà nên phải về các vùng quê như Long An, Tiền Giang tìm mua nhà, lập nghiệp. "Ít ai ngờ, con kênh được cải tạo lại đẹp như vậy. Đời sống người dân chúng tôi cũng thay đổi rất nhiều, buôn bán cũng khấm khá hơn hẳn", bà Búp nói.                                                                            

Chị Huệ, một chủ quán ăn gần công viên, cũng cho biết từ khi con kênh hoàn thành, những quán ăn, cửa hàng xung quanh ngày càng đông khách. Không chỉ vậy, tệ nạn xã hội cũng giảm hẳn.

Trước, cứ tối đến, mấy nhóm thanh niên lại tụ tập ngoài kênh hút chích, rượu chè... làm ai cũng sợ không dám ra đường. Gần đây, công viên bên kênh đã trở thành địa điểm lý tưởng để các bạn trẻ tổ chức họp mặt đội nhóm, tập văn nghệ… 

Hình ảnh ô nhiễm và lấn chiếm kênh hàng Hàng trước khi được khôi phục - Ảnh: THUẬN THẮNG

Kênh Hàng Bàng được khôi phục giai đoạn 1 năm 2016 - Ảnh: HỮU KHOA

Sau quá trình giải tỏa xây dựng kênh, nhiều hộ dân đã dọn đi nơi khác sinh sống hoặc theo diện tái định cư của TP. Trở lại kênh Hàng Bàng, nhiều người không khỏi xúc động.

Chị Trần Thị Lê, người từng ở đây hơn 30 năm, nói chị rất bất ngờ trước diện mạo mới của dòng kênh và mong muốn có cơ hội quay lại đây sinh sống.

Cứ vài ngày, chị Lê lại đưa các con qua công viên này dạo chơi. Chị cũng không quên dặn mấy đứa nhỏ cố gắng học hành để "sau này có nhiều tiền hơn sẽ mua lại nhà cũ ngày xưa".

Nói rồi, chị đưa tay chỉ về phía căn nhà cũ giờ đã là căn nhà mới 3 tầng nằm ngay mặt tiền đường Phan Văn Khỏe.

Hình ảnh kênh Hàng Bàng sau khi được khôi phục giai đoạn 1 - Ảnh: NAM TRẦN - HỮU THUẬN - THU  DUNG

Tương tự, anh Nguyễn Văn Phú, một lái xe ôm khu vực này, cho biết dù đã dọn nhà về Long An nhưng anh vẫn quay lại đây chạy xe ôm như một thói quen "khó bỏ".

"Tôi hay tranh thủ lúc rãnh ghé thăm hàng xóm cũ hàn huyên. Cuộc sống của họ giờ đã sang trang mới, có điều kiện sống đầy đủ, đáng mơ ước lắm", anh Phú nói rồi nhìn về phía dòng kênh, không khí trầm hẳn.                           

Chị Hòa, một người bán nước ven đường, cũng nói chị tiếc cho những người hàng xóm trước đây: "Ai cũng là dân lao động, sống cơ cực bằng những gánh hàng rong bên bờ kênh đen. Giờ con kênh đẹp như vầy nhưng mỗi người lại mỗi ngả".             

Kênh Hàng Bàng trong tương lai

Đêm dần buông, công viên kênh Hàng Bàng lại đông đúc người lui tới. Dưới ánh đèn đường vàng mờ, vài bạn trẻ chạy bộ men theo dòng kênh. Từng nhóm người tụ lại chơi đá cầu, tập thể dục nhịp điệu…

Thỉnh thoảng, lại bắt gặp những cụ già dìu nhau ra ghế đá trò chuyện.

Dòng kênh êm ả trôi...

Giai đoạn 2, 3 khôi phục kênh Hàng Bàng tiếp tục được thực hiện, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2018-2020 - Ảnh: NAM TRẦN