Phun thuốc khử khuẩn phòng dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona chủng mới tại Việt Nam - Ảnh: KHÁNH TRẦN
Tới nay, virus corona chủng mới (nCoV) gây viêm phổi cấp đã khiến hơn 30.800 người nhiễm bệnh với 635 trường hợp tử vong, lan sang ít nhất 27 quốc gia/vùng lãnh thổ.
Còn cúm mùa, tính riêng ở Mỹ, đã khiến 19 triệu người nhiễm bệnh, 180.000 người nhập viện và 10.000 người chết riêng mùa này, theo số liệu của Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh CDC. Chưa kể, không phải thuộc dạng "mới" như nCoV, cúm mùa đã là đối tượng nghiên cứu của các nhà khoa học suốt hàng thập kỷ nay.
Tuy nhiên, mọi người đã biết nhiều về virus gây cúm mùa, và đoán được phần nào thương vong của năm nay. Còn đối với nCoV, những người lo ngại có lý do để... lo ngại: nó quá mới, chưa ai biết quá rõ về nó, và giờ cái đáng sợ là mức độ lây lan và khả năng gây chết người.
Trang Live Science ngày 5-2 có bài viết phân biệt giữa cúm mùa với virus corona chủng mới dựa trên những gì đã biết tính tới nay.
Triệu chứng và mức độ nghiêm trọng
Cả cúm mùa (gồm virus cúm A và cúm B) lẫn virus corona gây bệnh viêm hô hấp cấp đều là virus truyền nhiễm gây bệnh đường hô hấp.
- Khi bị cúm, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng điển hình như sốt, ho, đau họng, đau cơ, nhức đầu, chảy nước mũi, nghẹt mũi, mệt mỏi... đôi lúc cúm còn gây nôn mửa và tiêu chảy.
Những triệu chứng này xuất hiện đột ngột, và hầu hết người bị cúm sẽ hồi phục sau chừng hai tuần. Nhưng cũng có những người chịu biến chứng của cúm dẫn tới viêm phổi. Trong mùa cúm năm nay, khoảng 1% người dân Mỹ đã có biểu hiện nghiêm trọng tới mức nhập viện.
- Với virus corona chủng mới, các bác sĩ tới nay đang cố tìm hiểu một bức tranh đầy đủ nhất về các triệu chứng và mức độ nghiêm trọng khi mắc bệnh. Trong một nghiên cứu gần đây về khoảng 100 người bị nhiễm virus corona, công bố vào ngày 30-1 trên tạp chí Lancet, các triệu chứng phổ biến nhất là sốt, ho và khó thở.
Chỉ có khoảng 5% bệnh nhân trong nghiên cứu đó cho biết có đau họng và chảy nước mũi, chỉ 1-2% báo cáo về biểu hiện tiêu chảy, nôn và buồn nôn. Trong số hơn 20.000 trường hợp được báo cáo ở Trung Quốc cho tới nay, khoảng 14% đã được chẩn đoán nghiêm trọng, theo dữ liệu từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hôm 4-2.
Cũng theo WHO, điều quan trọng là các loại virus gây bệnh đường hô hấp thường khiến bệnh nhân có các triệu chứng tương tự nhau, nên rất khó phân biệt nếu chỉ dựa vào báo cáo triệu chứng từ bệnh nhân.
Khả năng lây nhiễm
Cách thức các nhà khoa học dùng để xác định mức độ dễ lây lan của virus được dựa trên "hệ số lây nhiễm cơ bản" R0 (phát âm là R-naught). Đây là cách ước tính số người trung bình nhiễm virus từ một ca nhiễm virus. Ví dụ một virus có R0 bằng 5 tức một người nhiễm có thể lây cho 5 người. Hiện nay theo New York Times, R0 của cúm mùa là khoảng 1,3.
Các nhà nghiên cứu tới nay vẫn tìm cách xác định R0 cho virus chủng corona mới. Hôm 29-1, một nghiên cứu công bố trên tạp chí y học New England (NEJM) ước tính hệ số R0 của 2019-nCoV là 2,2, tức cứ một người nhiễm thì hơn 2 người khác sẽ bị lây.
Nhưng theo Live Science, điều quan trọng cần lưu ý là R0 không nhất thiết là chỉ số bất biến. Ước tính R0 có thể thay đổi theo vị trí địa lý, phụ thuộc vào các yếu tố khác như tần suất người bị nhiễm tiếp xúc với người khác, nỗ lực giảm sự lây lan của virus.
Ngày 30-1, WHO tuyên bố nCoV là "tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng đang được quốc tế quan tâm", với mục đích cảnh báo khả năng lây lan tới các nước có hệ thống y tế yếu.
Đồ họa: TUẤN ANH
Tỉ lệ tử vong
Cho đến lúc này của mùa cúm năm nay, có khoảng 0,05% những người bị cúm đã chết vì virus ở Mỹ, theo dữ liệu của CDC.
Với virus corona chủng mới, tỉ lệ tử vong vẫn chưa rõ ràng do dịch đang tiếp diễn, nhưng dường như cao hơn so với cúm. Trong suốt đợt bùng phát năm nay, nCoV có tỉ lệ tử vong rơi vào khoảng 2%.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay