Công khai thông tin đất đai để củng cố niềm tin

Bà Victoria Kwakwa, giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại VN - Ảnh: Q.Trung

Kết luận báo cáo chỉ ra rằng việc công khai thông tin đất đai ở VN đã được cải thiện nhưng trên thực tế vẫn còn rất khiêm tốn.

Trao đổi riêng với Tuổi Trẻ, bà Victoria Kwakwa, giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại VN, nhấn mạnh các cấp chính quyền nên nỗ lực công khai thông tin để củng cố niềm tin của người dân vào chính quyền.

Bà Victoria Kwakwa nói:

Như bạn đã thấy, đối với những thông tin liên quan về đất đai, có rất nhiều quy định hiện hành yêu cầu chính quyền các cấp phải công khai thông tin về quy hoạch, về bồi thường và hỗ trợ tái định cư, giá đất… trên website, tại trụ sở cấp xã, huyện. Thế nhưng trên thực tế, nhiều địa phương đã không thực thi hoặc thực thi chưa hiệu quả.

Tôi nghĩ tốt hơn hết chính quyền các cấp nên thực thi những điều luật đất đai hiện tại sao cho thật tốt. Nếu thực hiện tốt những điều luật sẵn có này, nó có thể tạo ra những khác biệt to lớn.

* Như trên bà có nói chính quyền phải minh bạch thông tin về đất đai để góp phần củng cố niềm tin của người dân vào chính quyền, bà có thể giải thích kỹ hơn ý này?

- Minh bạch luôn là một cách thức chống tham nhũng hữu hiệu. Nếu chính quyền cung cấp thông tin minh bạch, thật khó để che giấu những hoạt động phi pháp. Chính vì lý do này, chúng tôi ủng hộ có một điều luật cho phép người dân được quyền tiếp cận thông tin công khai về đất đai.

* Theo bà, ai sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ việc thông tin đất đai được công khai?

- Đất đai là một yếu tố sản xuất quan trọng và rất cần thiết đối với đời sống người dân. Do vậy, chính quyền các cấp phải công khai tất cả thông tin về việc sử dụng và quản lý đất đai.

Tăng cường tính minh bạch trong quản lý đất đai giúp sử dụng tài nguyên đất ở Việt Nam hiệu quả và bền vững hơn. Và điều quan trọng là chính quyền phải cố gắng minh bạch càng nhiều càng tốt để góp phần giúp củng cố niềm tin của người dân đối với chính quyền.

Hầu hết công ty nước ngoài muốn đầu tư ở Việt Nam đều mong muốn Chính phủ Việt Nam tạo điều kiện cho họ tiếp cận các thông tin công khai, chẳng hạn họ sẽ lấy thông tin từ nơi nào, các yêu cầu pháp lý là gì, làm sao để thực hiện giao dịch đất đai…

Dĩ nhiên công khai, minh bạch về thông tin đất đai rất có lợi khi thu hút đầu tư nước ngoài, nhưng tôi muốn nhấn mạnh rằng đối tượng được hưởng lợi nhiều nhất chính là công dân Việt Nam.

PGS-tiến sĩ Phạm Duy Nghĩa (trưởng khoa luật ĐH Kinh tế TP.HCM): Không bí mật thì phải công khai Muốn giảm tham nhũng chỉ có mấy cách là giảm đi sự độc quyền, giảm đi sự tùy tiện của quan chức hoặc tăng sự minh bạch, tăng sự tham gia của người dân. Cách dễ làm nhất là thúc đẩy minh bạch. PGS, tiến sĩ Phạm Duy Nghĩa - trưởng khoa Luật ĐH Kinh tế TP.HCM - Ảnh: Q. Trung Quan chức cũng tựa như con cá ở bể kính, nếu bị quan sát, giám sát từ tứ phía thì cơ hội lạm dụng quyền lực sẽ giảm xuống. Với luật hiện nay, cứ thực hiện đúng như quy định và tạo điều kiện cho các chính sách được minh bạch cũng như công khai để người dân được biết và tham gia, cùng giám sát thì VN có thể giúp cho nền hành chính có trách nhiệm giải trình tốt hơn. Điều đáng sợ nhất ở VN là cứ thấy trục trặc xã hội là nghĩ rằng quy định trong luật trục trặc và sửa.  Qua thực tế và nghiên cứu của các tổ chức cho thấy tỉnh nào mà người đứng đầu có thái độ cải cách, tạo ra những thể chế pháp luật ở địa phương đáng tin cậy thì người đứng đầu này sẽ tạo ra thay đổi. Nếu người đứng đầu tỉnh, thành biết tổ chức nền hành chính theo tinh thần phục vụ, lấy niềm tin của người dân, sự đóng thuế của người dân như là phần thưởng cho những cải cách của mình thì địa phương đó cải cách tốt.