Công cụ 'làm trong sạch nội bộ' để phòng chống tham nhũng

Ông Phạm Trọng Đạt - cục trưởng Cục Chống tham nhũng (Thanh tra Chính phủ) - trả lời báo chí - Ảnh: Q.TR.

Đại diện Thanh tra Chính phủ Việt Nam đã cho biết như vậy tại hội nghị “Tổng kết đánh giá công tác phòng chống tham nhũng năm 2016” ngày 16-3 tại Hà Nội do Thanh tra Chính phủ, Cơ quan Chống tham nhũng và bảo vệ quyền công dân Hàn Quốc (ACRC), và Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) phối hợp tổ chức.

Bộ công cụ đánh giá công tác phòng chống tham nhũng mà Việt Nam đang áp dụng vận dụng kinh nghiệm hoạt động làm trong sạch nội bộ của các cơ quan thuộc đối tượng đánh giá, theo mô hình của ACRC - bà Sung-sim Min, giám đốc của Vụ chính sách phòng chống tham nhũng thuộc ACRC, cho biết.

Theo đó, UBND các tỉnh thành của Việt Nam sẽ nộp báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng ở địa phương dựa trên bốn điểm chính cho Thanh tra Chính phủ xem xét lại, bao gồm: *Quản lý nhà nước* (20 điểm), *Các biện pháp phòng ngừa* (30 điểm), *Phát hiện tham nhũng* (25 điểm), và *Xử lý tham nhũng* (25 điểm).

Từ cơ sở dữ liệu này, các cơ quan phòng chống tham nhũng phân tích nhằm đưa ra những chính sách phù hợp.

Năm 2016, số điểm tự đánh giá trung bình của 63 tỉnh thành là 58,11/100 điểm, trong đó *Quản lý nhà nước* đạt 16,97/20 điểm, *Các biện pháp phòng ngừa* 19,72/30 điểm, *Phát hiện tham nhũng* 11,02/25 điểm, và *Xử lý tham nhũng* 10,40/25 điểm.

Ông Phạm Trọng Đạt - cục trưởng Cục Chống tham nhũng (Thanh tra Chính phủ) - cho biết công tác phòng chống tham nhũng giữa 63 tỉnh thành không đồng đều. Điểm cao nhất là Lào Cai 77,67 điểm và thấp nhất là Vĩnh Long 43,53 điểm. Tuy nhiên, ông Đạt không tiết lộ số điểm của các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội và Đà Nẵng.

Giải thích về việc này với PV Tuổi Trẻ bên lề hội nghị, ông Đạt nói: “Số điểm của tất cả 63 tỉnh thành sẽ được chuyển (nội bộ - PV) đến chủ tịch UBND các tỉnh thành để xem những điểm mạnh yếu cũng như so sánh với các tỉnh thành khác. Vì đây là mô hình thí điểm và năm đầu tiên thực hiện nên chưa nhận được sự đồng thuận cao trong các tỉnh thành”.

Ông Đạt cho biết về các biện pháp phòng ngừa, cải cách hành chính là tốt nhất khi đạt 84,67% so với yêu cầu, trong khi thấp nhất là thực hiện việc tặng quà và nộp lại quà tặng đạt 34,32% theo yêu cầu.

“Về thực hiện quy định quà tặng vẫn còn mang tính hình thức do không có quy định về chế tài, thiếu tính khả thi và chưa nghiêm, hiệu quả thấp nên rất khó kiểm soát” - ông Đạt nói.

Cục trưởng Cục Chống tham nhũng đưa ra ví dụ cụ thể tỉnh An Giang cả năm 2016 chỉ báo cáo một trường hợp sai quy định là trích tiền ngân sách mua quà tặng trị giá 1,2 triệu đồng.

* Về phát hiện ra tham nhũng*, ông Đạt cho biết nhiều địa phương không phát hiện ra tham nhũng. Việc phát hiện tham nhũng qua công tác giải quyết tố cáo và thanh tra nội bộ thấp, và sự chỉ đạo trong công tác phòng chống tham nhũng còn hạn chế.

* Về xử lý tham nhũng*, có đến 7 địa phương không đạt điểm nào, do việc xử lý tham nhũng chưa nghiêm, các biện pháp hỗ trợ hoạt động tư pháp còn hạn chế.

“Từ trước đến nay mình vẫn đánh giá theo công cụ của Việt Nam. Cái này (dựa theo kinh nghiệm của Hàn Quốc - PV) có cái hay hơn là các cơ quan tự đánh giá rồi nộp báo cáo đánh giá theo thang điểm cụ thể. Nếu điểm tốt thì UBND tỉnh thành phải xuất tài liệu chứng minh tốt đây” - ông Đạt nói.

Ví dụ như khi các tỉnh thành áp dụng công cụ đánh giá phòng chống tham nhũng năm 2016, có tỉnh tự đánh giá đạt 95,50%, nhưng sau đó một nhóm chuyên trách của Thanh tra Chính phủ kiểm tra lại và hạ xuống hơn một nửa chỉ còn 45,50 điểm.

“Sắp tới đây khi có chủ trương của Chính phủ đưa công cụ này vào đánh giá trong công tác phòng chống tham nhũng, nếu tỉnh thành nào có điểm thấp thì phải xem xét lại năng lực của người đứng đầu UBND tỉnh thành đấy” - ông Đạt nhấn mạnh.

Thanh tra Chính phủ cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu xây dựng bộ chỉ số đánh giá công tác phòng chống tham nhũng áp dụng cho các chủ thể như các bộ ngành, cơ quan sự nghiệp công và doanh nghiệp nhà nước.