​Con đường… dược liệu

Trồng tam thất ở Bắc Hà

Hai bên đường, những rừng sa mộc nối tiếp nhau. Vài năm gần đây, Bắc Hà không chỉ trồng ngô, lúa mà còn trồng nhiều dược liệu, những đan sâm, đương quy, cát cánh, tam thất… Tất cả đều theo tiêu chuẩn GACP của WHO (tiêu chuẩn thực hành tốt trồng và thu hái dược liệu theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới) theo hợp đồng thu mua của Công ty Cổ phần Traphaco.

Trồng cây theo hợp đồng

Đang mùa trồng đương quy, cả gia đình anh Ma Seo Vần ở xã Lùng Phình, huyện Bắc Hà ở cả ngoài khoảnh vườn rộng khoảng 7000m². Theo anh Vần, trước đây mảnh vườn này gia đình anh trồng ngô, thu hoạch mỗi năm không quá 15 triệu đồng. Từ ba năm trước, gia đình bắt đầu trồng Actiso và đương quy tùy mùa, theo hợp đồng với Công ty Traphaco.

Theo anh Vần, trồng đương quy có cái khó là lúc cây còn nhỏ thì cỏ lên rất nhiều, trồng dược liệu sạch nên phải làm cỏ thủ công khá vất vả. Đương quy ít sâu bệnh, nhưng mùa này nếu mưa nhiều thì có thể có nấm và úng. “Đây là năm thứ hai chúng tôi trồng đương quy, mùa làm nương thì đi nương, khi nào vườn đương quy có cỏ thì lại về làm, cuối mỗi mùa đương quy thu được chừng 60 triệu đồng, gấp 4 lần so với trồng ngô”- anh Vần cho biết.

Chỉ một ngôi nhà sàn mới ở phía xa xa, anh Vần vui vẻ cho biết đây là kết quả của ba mùa trồng Actiso. Ở gần nhà anh đã có 4 gia đình chuyển sang trồng dược liệu, tất cả đều đã có đời sống tốt hơn hẳn so với trước. “Làm xong nhà rồi chúng tôi sẽ để dành tiền bán dược liệu cho con đi học, phòng khi ốm đau, chữa bệnh và mua sắm thêm đồ đạc”- anh Vần nói.

Người dân chăm sóc đương quy theo quy trình GACP

Ước mơ phủ xanh đồi trọc bằng dược liệu

Nếu nói chuyện với ông Nguyễn Huy Văn, PGĐ Công ty Cổ phần Traphaco về dược liệu, ông Văn có thể nói say sưa nhiều giờ, thậm chí nói nhiều ngày. Năm 2016, Traphaco đã ký hợp đồng với huyện Bắc Hà bao tiêu sản phẩm 12 ha actiso, 15 ha đương quy, 2 ha đan sâm, chưa kể số cát cánh, tam thất cũng đang được trồng ở vùng đất này. Theo ông Văn, Bắc Hà và Sa Pa là 2 huyện trọng điểm trồng các loại cây dược liệu có củ của công ty, như đương quy, bạch truật, mộc hương, xuyên khung, đan sâm…

“Lùng Phình cao 1300 m so với mực nước biển, khí hậu không khác với Sa Pa. Mỗi năm Công ty chúng tôi sử dụng khoảng 100 loại dược liệu với số lượng trên dưới 4000 tấn, 90% trong số này là nuôi trồng và thu hái trong nước, các sản phẩm chủ lực của chúng tôi đều sử dụng nguyên liệu là dược liệu trong nước” - ông Văn cho biết.

Theo ông Văn, VN có trên 4000 loài cây có thể sử dụng làm thuốc, chiến lược của công ty là phát triển chuỗi sản phẩm xanh chăm sóc sức khỏe, với chất lượng hoàn hảo, sạch từ khâu trồng, thu hái, chế biến và tạo giá trị riêng biệt. “Dòng sản phẩm riêng biệt của VN có thể cạnh tranh với sản phẩm ngoại nhập theo tôi chỉ có sản phẩm từ dược liệu. Trọng tâm của Traphaco là sân nhà, sản xuất thuốc thật tốt cho người Việt sử dụng và minh chứng một điều thuốc Việt hoàn toàn cạnh tranh được với thuốc ngoại” - ông Văn chia sẻ.

Điều ông Văn và tập thể Traphaco đang mong mỏi là phủ xanh đồi trọc bằng các rừng cây dược liệu, và từ đó xóa nghèo, làm giàu cho bà con vùng cao. Theo bà Nguyễn Thị Huê, GĐ Trung tâm dịch vụ nông nghiệp Bắc Hà, trước đây người dân Bắc Hà chỉ trồng được lúa, ngô một vụ/năm, đời sống rất khó khăn và nhiều người phải đi lao động chui ở Trung Quốc. Từ khi có thêm cây dược liệu, riêng Lùng Phình đã có mấy chục người không phải đi lao động chui. Nhìn bao quát toàn bộ cánh đồng dược liệu, bà Huê cho biết cánh đồng được theo dõi bằng camera để đảm bảo được trồng và thu hái theo đúng tiêu chuẩn.

Ông Đinh Văn Mỵ, chuyên gia về dược liệu, cho hay dược liệu sản xuất theo quy trình nông nghiệp hữu cơ có các yêu cầu như tuyệt đối không sử dụng hóa chất diệt cỏ, bón bằng phân hữu cơ (phân chuồng hoặc phân xanh ủ hoai) và phân NPK hữu cơ theo liều lượng hợp lý. Sau mấy mùa dược liệu, những người như anh Vần đã nắm rất chắc những yêu cầu này. Những ngày mới đã đến ở vùng đất Bắc Hà giàu tiềm năng nhưng vừa được đánh thức. Có lẽ chẳng bao lâu nữa ở Bắc Hà sẽ có những triệu phú, tỷ phú về dược liệu.