Cho xây thủy điện 6, 6A là không bình thường

Phóng to

Khu ramsar Bàu Sấu có tính đa dạng sinh học cao với hàng trăm loài chim và cá sinh sống sẽ bị ảnh hưởng nếu thủy điện Đồng Nai 6, 6A được xây dựng - Ảnh: Đức Tuyên

Chiều cùng ngày, VRN cũng đã ra thông cáo kiến nghị dừng hai dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A (ĐN 6, 6A).

Phản đối mạnh mẽ

Là thành viên và đại diện VRN, TS Tuấn (Viện biến đổi khí hậu - ĐH Cần Thơ) cho rằng bản báo cáo đánh giá tác động môi trường không nhắc gì đến việc hai dự án này vi phạm Luật đa dạng sinh học và nghị quyết số 49 của Quốc hội khóa XII đã đưa ra năm 2010. Dự án thủy điện ĐN 6, 6A lấy mất 137ha rừng, đất rừng của vườn quốc gia Cát Tiên nên phải được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư. Ngoài ra, vườn quốc gia Cát Tiên nằm trong hệ thống quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học của cả nước, do đó việc Bộ NN&PTNT điều chỉnh đất của vườn để cho dự án thủy điện ĐN 6, 6A xây dựng là vi phạm điều 11 của Luật đa dạng sinh học.

Cũng lên tiếng phản đối mạnh mẽ, PGS.TS Lê Trình, chủ tịch Hội Đánh giá tác động môi trường VN, cho rằng việc xây dựng thủy điện ĐN 6, 6A nằm trong vườn quốc gia Cát Tiên sẽ gây tác động đến môi trường, diện tích rừng mất đi sẽ tăng gấp nhiều lần. TS Trình lấy ví dụ: khi thủy điện Trị An được khởi công xây dựng thì nơi đây cả cây rừng và động vật hoang dã đều còn bạt ngàn. Khi đó thủy điện Trị An chỉ làm ngập khoảng 200km2 rừng, nhưng đến nay trên thực tế đã có thêm hàng ngàn kilômet vuông rừng bị mất đi vì nhiều nguyên nhân. “Tôi cho rằng dự án thủy điện ĐN 6, 6A không chỉ lấy mất 137ha rừng của vườn quốc gia Cát Tiên mà diện tích rừng mất đi sẽ cực kỳ lớn trong tương lai. Tôi cảm thấy đau khổ khi những cánh rừng như thế này mất đi vì thủy điện. Cá nhân tôi cực lực phản đối dự án thủy điện ĐN 6, 6A” - TS Trình bộc bạch.

“Tôi cũng phản đối dự án thủy điện ĐN 6, 6A” - giám đốc Ban quản lý di tích danh thắng tỉnh Đồng Nai, ThS Lê Trí Dũng nói ngay khi vừa bước lên báo cáo tham luận tại hội thảo. Ông Dũng cho rằng làm thủy điện lấy mất rừng còn có thể nói trồng lại được, chứ các di sản văn hóa, đặc biệt các giá trị khảo cổ học, nếu bị nhấn chìm dưới nước thì sẽ mất hoàn toàn. “Khu vực Cát Lộc - nơi dự kiến xây dựng hai dự án thủy điện ĐN 6, 6A - được cho là khu kinh đô của nền văn hóa Óc Eo. Do đó nếu thủy điện ĐN 6, 6A xây dựng sẽ nhấn chìm các di chỉ khảo cổ học dày đặc trên sông Đồng Nai”.

“Quan” phá rừng gấp trăm lần dân

Ông Trần Văn Mùi (giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai) cho rằng diện tích rừng “hi sinh” cho dự án thủy điện ĐN 6, 6A là rất lớn, rất xót xa bởi đây là một trong những nơi có hệ sinh thái đa dạng sinh học cao nhất nước. Với trên 20 năm sống, làm việc và bảo vệ rừng khu vực vườn quốc gia Cát Tiên cũng như Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, ông Trần Văn Mùi cho rằng không nên tin tưởng vào lời hứa sẽ trồng lại rừng của những chủ đầu tư dự án thủy điện. “Bởi chẳng còn đất ở đâu để trồng. Trồng lại rừng sau khi xây dựng thủy điện là điều không tưởng”.

Tại hội thảo, TS Đào Trọng Tứ, cố vấn VRN, kêu gọi: “Nhà nước nên nhìn nhận lại việc có nên tiếp tục cho phép xây dựng thủy điện trên sông Đồng Nai hay không”. Còn TS Lê Phát Quới (trưởng Phòng tài nguyên môi trường - trực thuộc Viện Tài nguyên và môi trường) nói rằng ông cảm thấy xấu hổ cho một số nhận xét, đánh giá trong báo cáo đánh giá tác động môi trường thủy điện ĐN 6, 6A. “Báo cáo đánh giá tác động môi trường này có nhiều điều “xạo”. Tôi đã góp ý nhiều nhưng một số anh em không nghe” - TS Quới nói và cho biết ngay từ đầu ông đã từ chối tham gia làm báo cáo đánh giá tác động môi trường cho hai dự án này.

Ông Hoàng Việt, đại diện WWF Việt Nam dự hội nghị, cũng thống nhất: “Không nên cho phép xây dựng hai dự án thủy điện ĐN 6, 6A” và nêu thêm Mỹ cũng như các nước châu Âu đang phải phá đi một số thủy điện đã được xây dựng. Vì vậy không cớ gì chúng ta lại đi ủng hộ việc xây dựng những thủy điện có tác động xấu như dự án thủy điện ĐN 6, 6A. TS Lê Trình cũng cho rằng việc cho phép xây dựng dự án thủy điện ĐN 6, 6A sẽ tạo tiền lệ rất xấu cho các vườn quốc gia trong tương lai. “Bộ Tài nguyên - môi trường mà đồng ý cho hai dự án thủy điện ĐN 6, 6A được triển khai xây dựng là không bình thường” - TS Trình bày tỏ.