Chính sách 'Một Trung Quốc' sẽ bị mặc cả ở cuộc gặp Mỹ-Trung?

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) sẽ gặp nhau vào chiều tối 6-4 (giờ Mỹ) - Ảnh: ABS-CBN

Trước thềm cuộc gặp đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 6-4 (giờ Mỹ), nhiều ý kiến cho rằng nó sẽ tập trung nhiều vào chuyện thương mại.

Tuy nhiên, vẫn còn một khúc mắc trong quan hệ Mỹ - Trung mà nó chỉ mới phát sinh gần đây dưới thời ông Trump: Chính sách "Một Trung Quốc" của Bắc Kinh, trong đó khẳng định Đài Loan là một phần lãnh thổ của Trung Quốc.

Tổng thống Trump, trước khi nhậm chức, từng tuyên bố sẽ xem xét lại việc tiếp tục theo đuổi nguyên tắc này nếu không nhận được các lợi ích thương mại từ Trung Quốc. Bắc Kinh sau đó đã phản ứng mạnh, tuyên bố "Một Trung Quốc" không phải là thứ có thể đem ra mặc cả

Trong cuộc họp báo ngày 5-4 (giờ Mỹ), trước cuộc gặp của hai lãnh đạo, ông Matt Pottinger, phụ trách các vấn đề châu Á ở Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, thông báo ông không hi vọng ông Trump sẽ có "sự sai lệch gây bất ngờ" về chính sách "Một Trung Quốc" trong cuộc gặp với ông Tập.

Một phóng viên Trung Quốc đã xoáy sâu vào vấn đề này và đặt câu hỏi cho ông Pottinger trong cuộc tiếp xúc với báo chí trước thềm cuộc gặp tại thủ đô Washington (Mỹ).

"Nếu Trung Quốc đưa ra vấn đề này và gợi mở nó với Mỹ, rằng vì quý vị muốn chúng tôi góp tay góp sức trong vấn đề Triều Tiên, việc này (đối với quý vị là) rất khẩn thiết nhưng chúng tôi muốn quý vị phải tuân thủ chính sách Một Trung Quốc, song song với Ba Thông cáo chung giữa Mỹ và Trung Quốc, trong đó có thông cáo chung thứ ba cắt giảm bán vũ khí cho Đài Loan. Ông nghĩ Tổng thống Trump sẽ phản ứng như thế nào?", nhà báo Trung Quốc đặt câu hỏi.

Đáp lời, vị trợ lý đặc biệt của ông Trump trả lời khá chung chung theo kiểu "cứ chờ đi rồi sẽ biết", song nhắc lại việc ông Trump đã tái khẳng định quan điểm lâu dài của Mỹ về chính sách "Một Trung Quốc" hồi tháng 2 vừa qua, song song với việc tuân thủ Đạo luật quan hệ với Đài Loan năm 1979.

"Tôi không muốn suy đoán coi nội dung cuộc gặp sắp diễn ra là gì. Mặc dù vậy, tôi nghĩ là sẽ không có những kiểu trao đổi như ông vừa đề cập", ông Pottinger bình luận.

Tuy nhiên, cũng trong cuộc gặp với báo chí đó, bà Susan Thornton - Quyền trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương - tiết lộ rằng vấn đề hạt nhân của Triều Tiên đang là ưu tiên khẩn ở Washington.

Theo bà Thornton, nội trong tháng này Mỹ sẽ đưa vấn đề Triều Tiên ra Liên Hiệp Quốc để tập hợp thêm ý kiến và sự ủng hộ đến từ các quốc gia đối tác, đồng minh của Mỹ. 

"Chúng ta cần làm cái gì đó chủ động hơn để thay đổi tình hình và gặt hái một số kết quả nhất định, và chúng tôi hi vọng Trung Quốc sẽ tham gia vào việc này. Chắc chắn trong một vài ngày tới chúng tôi sẽ trao đổi với Trung Quốc chuyện này", bà Thornton tiết lộ hàm ý về việc nội dung này sẽ được đưa vào cuộc trao đổi giữa hai lãnh đạo.