Cấu kết độc quyền đẩy giá thuốc lên cao

Đại biểu Đỗ Văn Vẻ cho rằng những tầng nấc trung gian đang đẩy giá thuốc lên cao - Ảnh: Việt Dũng

Đại biểu Nguyễn Văn Tiên (Tiền Giang), phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, nói như vậy về tình trạng đấu thầu thuốc hiện nay khi thảo luận dự án Luật dược (sửa đổi) sáng 25-3 tại Quốc hội.

2.000 doanh nghiệp phân phối thuốc

“Mọi sự trong đấu thầu thuốc đều đúng quy trình, đúng pháp luật cả, chỉ có tiền là Nhà nước mất, nhân dân mất!” - đại biểu Nguyễn Văn Tiên nói. Phân tích điều vô lý này, ông nói Luật đấu thầu hiện nay quy định khi có kết quả đấu thầu thì phải chấp nhận, bất kể là sai hay đúng, giá cao hay giá thấp. Ông nói khi kiểm tra thì trong Luật đấu thầu không có điều nào quy định là sau khi đấu thầu xong mà kết quả khác nhau trong cùng một mặt hàng thì phải xử lý thế nào. “Mất tiền mà phải đầu hàng thì vô lý quá!” - ông Tiên nói.

Đại biểu Nguyễn Sĩ Cương (Ninh Thuận) nêu tiếp một sự vô lý: Trong luật không có quy định nào về sự hạn chế, độc quyền nhập khẩu thuốc cả nhưng trên thực tế lại có. Việc độc quyền nhập khẩu thuốc và để thuốc qua nhiều tầng nấc trung gian đã làm giá thuốc bị đẩy lên.

“Tôi lấy ví dụ thuốc điều trị viêm gan C, giá nhập khẩu ở các nhà thuốc lớn chỉ khoảng 200 USD (4,5 triệu đồng)/hộp, trong khi người dân đang phải mua với giá 14 triệu đồng/hộp. Thật là vô lý khi dân ta còn nghèo mà phải mua với giá thuốc cao như vậy. Đề nghị phải rà soát như thế nào đó trong quy định để không có kẽ hở trong độc quyền nhập khẩu thuốc dẫn đến khan hiếm thuốc và nâng giá thuốc” - ông Cương nói.

Là một doanh nghiệp, đại biểu Đỗ Văn Vẻ (Thái Bình) cho rằng những tầng nấc trung gian chằng chịt đang làm cho người dân è cổ gánh giá thuốc cao. Ông phân tích hiện nay cả nước có tới hơn 40.000 điểm bán lẻ, hơn 100 doanh nghiệp nhập khẩu thuốc và đặc biệt là hơn 2.000 doanh nghiệp phân phối thuốc...

Những doanh nghiệp này chia ra thứ bậc, tạo thành hàng chục khâu trung gian đã đẩy giá viên thuốc đi lòng vòng, đẩy giá thuốc lên cao.

Trị nạn kê đơn ăn hoa hồng

Trong giờ giải lao, trao đổi thêm với Tuổi Trẻ, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, chia sẻ: “Chúng ta hãy nhìn bệnh viện tư nhân để hỏi vì sao họ luôn tìm được thuốc đúng giá, còn bệnh viện công thì vướng cơ chế mua thuốc đắt?”.

Nguồn gốc của giá thuốc cao, theo bà Lan, là từ cấu kết độc quyền, thứ hai là tầng nấc trung gian, qua hàng chục công ty và thứ ba là tiêu cực trong kê đơn, một số bác sĩ nhận chiết khấu hoa hồng cao khi kê đơn thuốc cho bệnh nhân.

Với những “gốc rễ” này, bà Lan đề nghị Bộ Tài chính phải kiểm tra giá nhập khẩu thực tế, làm thế nào tính được giá hợp lý, còn doanh nghiệp kê khai thì rất khó lòng có giá thuốc đúng giá. Với các tầng nấc trung gian, bà Lan đề nghị quy định rõ một loại thuốc khi nhập khẩu chỉ được qua tối đa bao nhiêu trung gian, còn lại cứ để thị trường điều tiết.

Bà Lan cho rằng cơ quan quản lý nhà nước không chỉ thể hiện vai trò kiểm soát mà còn phải thể hiện tư thế trong việc thương lượng với các công ty dược để bảo đảm ổn định giá bán buôn bán lẻ, ổn định thị trường trong suốt năm, tránh làm cho giá thuốc “nhảy múa”.

Việc kê đơn ăn hoa hồng, thuộc phạm trù đạo đức, bà Lan cho rằng khó lòng nói về y đức một cách chung chung. Ngay tại TP.HCM, Sở Y tế đã yêu cầu các bệnh viện đặt ra phác đồ điều trị chuẩn để tránh lạm dụng thuốc trong mỗi đơn thuốc.

Nếu là thuốc đắt tiền hoặc biệt dược phải được đưa ra hội đồng thuốc và điều trị phải hội chẩn. “Điều này đi vào nề nếp sẽ góp phần hợp lý dần trong quá trình kê đơn” - bà Lan khẳng định.