Cascadeur - Kỳ 10: Những anh hùng chưa được ngợi ca

Một cảnh trong phim Max điên: Con đường tử thần - Ảnh: Warner Bros

Bộ phim Max điên: Con đường tử thần (Mad Max: Fury Road) từng nhận được tới 10 đề cử giải thưởng Oscar trong năm nay, trong đó có một đề cử cho phim hay nhất. Nhưng các cascadeur, những người góp phần quan trọng cho thành công đó, lại ít được vinh danh.

Lâu nay thực tế phũ phàng trên vẫn được coi như chuyện "đương nhiên là thế", không có gì đặc biệt trong làng điện ảnh. Vị thế của các cascadeur vẫn chỉ giới hạn trong khuôn khổ một bộ phim và những khoảnh khắc khiến trái tim người xem phải loạn nhịp.

Hơn hai thập kỷ đấu tranh

Các diễn viên đóng thế tuần hành phản đối tại Beverly Hills để phản đối việc giải thưởng Oscar không có hạng mục nào tôn vinh đóng góp của họ - Ảnh: Hollywood Reporter

Đầu năm 2016, hơn 100 diễn viên đóng thế tổ chức tuần hành bên ngoài trụ sở của Viện hàn lâm khoa học và nghệ thuật điện ảnh Mỹ (AMPAS) tại Beverly Hills để phản đối việc giải thưởng Oscar chưa có hạng mục nào tôn vinh đóng góp của họ.

Ông Conrad Palmisano, một cascadeur kỳ cựu và cũng là thành viên của AMPAS cho rằng: "Đó là một sự xúc phạm với nghề nghiệp của chúng tôi. Chúng tôi tiếp nhận những tờ kịch bản và thổi vào đó sự sống. Tôi nói không phải có ý coi thường, nhưng ai mà tới rạp phim để xem các kiểu tóc chứ?".

Trang tin Hollywood Reporter dẫn lời ông Jeff Wolfe, chủ tịch của Hiệp hội diễn viên đóng thế tại Mỹ cho rằng "trong gần 90 năm qua AMPAS rõ ràng đã phân biệt đối xử với những người đóng thế".

Ông tự tin đặt câu hỏi: "Rốt cuộc thì hầu hết các bộ phim sẽ như thế nào nếu không có các pha hành động đây?".

Trong 25 năm qua những người hành nghề diễn viên đóng thế không ngừng thực hiện các chiến dịch vận động để có một hạng mục giải thưởng Oscar tôn vinh nghề của họ.

Năm 2011, AMPAS từng xem xét đề nghị này nhưng rồi bác bỏ nó. Không nản chí, ngay trong năm sau đó, cộng đồng cascadeur tiếp tục gửi lại kiến nghị, nhưng kết quả vẫn không mới hơn.

Nghe thì thật trớ trêu nhưng với cascadeur kỳ cựu Jack Gill, người trải qua sự nghiệp đóng thế suốt 40 năm, kể ông vốn không đầu hàng trước mọi thử thách nào - dù là lao xe qua hẻm núi, lái mô tô vượt qua tường lửa hay ngã từ một cửa sổ tầng 12 xuống… - nhưng chướng ngại lớn nhất đến giờ ông vẫn chưa thể vượt qua là... làm sao vận động AMPAS chấp nhận có một giải thưởng tôn vinh các cascadeur như ông.

Ông Jack Gill, chủ tịch Hiệp hội diễn viên đóng thế tại Mỹ - Ảnh: LA Times

Ông Gill bảo: "Năm nào tôi cũng nghĩ "năm nay ắt sẽ xong đây" và rồi lại trở về với một tiếng "không". 

Năm nay cascadeur thu thập được hơn 50.000 chữ ký vào một lá đơn kiến nghị để gửi tới chủ tịch Viện hàn lâm Cheryl Boone Isaacs yêu cầu cơ quan này tôn trọng nghề nghiệp của họ. Tuy nhiên tới giờ mọi sự vẫn chưa có gì đột phá.

"Chẳng ai trao giải Oscar cho ai đó có thể ngã từ cửa sổ"

Trên thực tế theo trang Deadline, Viện hàn lâm từng trao giải thưởng Oscar danh dự hay Oscar kỹ thuật cho ba cascadeur trong quá khứ là Hal Needham năm 1987 và năm 2012 (một năm trước khi ông qua đời), Vic Armstrong năm 2001 và Yakima Canutt năm 1967 vì đã phát triển các thiết bị an toàn cho các diễn viên đóng thế.

Ông Palmisano bảo ông đã nghe người nói về quá nhiều lý do để Viện hàn lâm không có một giải Oscar cho các cascadeur. Trong đó có một lý do là không có đủ số cascadeur trong Viện hàn lâm, tức là ít hơn 22 người, để có thể thành lập một hạng mục giải thưởng. Và vì không có một hạng mục nên sẽ không thể có các đề cử. Mọi chuyện đơn giản đến mức khó tin! Có vẻ như lý do đó chỉ là để có lý do mà thôi.

Tuy nhiên ông Palmisano cho rằng người ta hoàn toàn có thể có giải pháp cho chuyện đó. Ví dụ sửa đổi điều luật của Viện hàn lâm cho phép các nhóm nhỏ hơn cũng có thể được xem là một hạng mục giải thưởng, còn không thì có thể bổ sung thêm cascadeur vào cho đủ số lượng theo quy định.

Rồi lại cũng có những ý kiến bảo rằng người ta ngại bổ sung thêm giải thưởng vì sợ thời gian truyền hình trực tiếp lễ trao giải Oscar quá dài. Tuy nhiên lý do này có vẻ không thuyết phục.

Vì nếu thực sự có một giải Oscar cho cascadeur, giải đó có thể trao cùng với các giải Oscar Khoa học - Công nghệ vốn được trao trước hai tuần so với lễ trao giải Oscar chính thức của Viện hàn lâm.

Có lẽ trong những nguyên nhân của vấn đề còn có một lý do như tờ Los Angeles Times nêu ra từ ý kiến của giám đốc điều hành Viện hàn lâm ở thời điểm năm 1994 là Bruce Davis.

Ông Davis cho rằng sẽ không thích hợp để mở rộng thêm một hạng mục giải thưởng cho những người đóng thế vì "sẽ chẳng hay ho gì nếu có quá nhiều giải thưởng" và "chẳng ai trao giải Oscar chỉ vì ai đó có thể ngã từ cửa sổ".

Mặc dù hành trình đến với một giải thưởng Oscar tôn vinh cascadeur có vẻ vẫn còn rất gian nan, nhưng trong hành trình đó, người ta đã thấy những tín hiệu vui. Trong đó đáng chú ý phải kể tới là Giải thưởng Emmy và Giải thưởng của Nghiệp đoàn Diễn viên màn ảnh (SAGA) bổ sung hạng mục giải thưởng cho các cascadeur trong lĩnh vực điện ảnh và truyền hình từ năm 2008.

Năm 2016 SAGA tôn vinh trao giải cho các cascadeur trong hai phim Max điên: Con đường tử thần (Mad Max: Fury Road) và Cuộc chiến vương quyền (Game of Thrones).

Chủ tịch của Hiệp hội diễn viên đóng thế tại Mỹ Jack Gill nói: "Sau 25 năm đấu tranh cho vấn đề này, đã tới lúc Viện hàn lâm cần hành động trong thế kỷ 21 và tạo ra một hạng mục giải thưởng Oscar tôn vinh các diễn viên đóng thế, những người đóng góp một phần rất lớn trong quá trình làm phim".