Cặp đôi Pháp sở hữu khu đất danh họa Van Gogh vẽ bức tranh cuối cùng

Vừa qua, vụ tranh chấp tại ngôi làng Auvers-sur-Oise (Pháp) này đã đến hồi kết. Tòa án Pháp phán quyết khu đất liên quan đến danh họa Van Gogh thuộc quyền sở hữu của cặp đôi, còn nữ thị trưởng thua kiện.

Tranh giành khu đất nơi Van Gogh vẽ tranh

Thị trưởng Auvers-sur-Oise, bà Isabelle Mézières, suốt năm năm qua đã cho rằng khu vực này là tài sản công. Chính quyền địa phương tìm cách thu hồi khu đất từ năm 2020, với lý do đây là một phần của đường công cộng.

Tuy nhiên, tòa phúc thẩm tại Versailles đã đứng về phía ông Jean-François và bà Hélène Serlinger, chủ sở hữu ngôi nhà, bao gồm cả khu vực nơi danh họa Van Gogh đã vẽ bức Tree Roots (1890).

Thẩm phán xác nhận rằng khu vực tranh chấp thực sự thuộc một phần của con đường công cộng, như thị trưởng đã lập luận, và yêu cầu chính quyền địa phương phải chi trả 2.000 euro (khoảng 59 triệu đồng) tiền án phí.

Năm 2013, vợ chồng nhà Serlinger đã mua căn nhà số 48, phố Daubigny, Auvers-sur-Oise - ngôi làng ven sông nơi Van Gogh sống những ngày cuối đời. 

Tại thời điểm mua, họ chưa hề biết đến tầm quan trọng của địa điểm với đầy rễ cây này trong sự nghiệp sáng tác của Van Gogh.

Năm 2020, giám đốc khoa học của Viện Van Gogh, ông Wouter van der Veen, đã phát hiện mảnh đất này sau khi so sánh một bức ảnh đầu thế kỷ 20 có hình ảnh các rễ cây, trùng khớp với những rễ cây trong bức tranh của Van Gogh.

Nói cách khác, khoảnh đất cằn cỗi, đầy rễ cây nằm trong khu vườn sau nhà số 48 chính là chủ đề của bức tranh Tree Roots (1890). Đây có khả năng là tác phẩm cuối cùng của một trong những họa sĩ được yêu mến nhất trong lịch sử nghệ thuật.

Tác phẩm được danh họa thực hiện chỉ vài giờ trước khi tự kết liễu đời mình trong một cánh đồng lúa mì gần đó. Van Gogh đã vẽ cảnh các rễ cây đan xen trong những gam màu rực rỡ - như một cách thể hiện rõ cuộc đấu tranh nội tâm của ông.

Thị trưởng bất bình, đòi kháng cáo

"Chúng tôi rất vui vì mọi chuyện giờ đã kết thúc", bà Hélène Serlinger, 68 tuổi, nói với Independent. Tờ báo cho biết chính tình yêu dành cho Van Gogh đã thúc đẩy vợ chồng bà chuyển đến ngôi làng này kể từ năm 1996.

"Bà thị trưởng đã cố chiếm mảnh đất bằng cách nói rằng đây là một phần của con đường, thật tồi tệ. Nhưng phán quyết phúc thẩm rất rõ ràng, và giờ chúng tôi có thể dồn toàn bộ tâm sức để chăm sóc khu di tích", bà cho biết.

Từ khi Viện Van Gogh xác nhận địa điểm này chính là nơi danh họa Hà Lan vẽ kiệt tác cuối cùng, cặp đôi đã đón tiếp du khách từ khắp thế giới, bao gồm cả gia đình của Van Gogh. Những người yêu mến có thể tham gia tour tham quan khu vườn kéo dài 30 phút với giá 8 euro (khoảng 230.000 đồng).

Bức tranh hiện đang được treo tại Bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam. Tác phẩm chưa được hoàn thiện và thoạt nhìn có thể bị nhầm là "một mớ màu sắc tươi sáng và các hình khối trừu tượng kỳ quặc", như chính bảo tàng nhận định.

Tuy vậy, bức tranh đã được Andries Bonger - anh rể của Theo, em trai Vincent - mô tả trong một bức thư rằng: "Sáng hôm trước khi qua đời, ông ấy đã vẽ một cảnh rừng, tràn ngập ánh sáng và sự sống".

Bà Mézières đã lên Facebook để bày tỏ sự bất bình với phán quyết, khẳng định rằng địa điểm này có ý nghĩa văn hóa và là một phần lịch sử đối với thị trấn Pháp. Bà cũng cam kết sẽ kháng cáo. Trước đó năm 2023, nữ thị trưởng đã thua kiện tại tòa án địa phương.

"Nơi này thuộc về người dân Auvers!" - bà viết. "Không thể tin được, nhưng là sự thật! Chúng tôi sẽ tiếp tục kiện. Không thể có chuyện nhân nhượng trước lợi ích công của người dân Auvers để phục vụ lợi ích tư nhân.

Vấn đề quyền sở hữu vẫn chưa ngã ngũ. Chính thành phố đã thuê chuyên gia đánh giá tình trạng của những bộ rễ này và kêu gọi Bộ Văn hóa can thiệp nhằm gìn giữ di sản cho người dân Auvers. Những bộ rễ ấy là tài sản chung, không phải là món hàng để đem bán!".

Tranh cãi bị phạt tù vì phá hoại tranh Van Gogh

Ngày 27-9, hai nhà hoạt động môi trường thuộc nhóm môi trường Just Stop Oil (JSO) bị phạt tù vì ném xốt cà chua vào kiệt tác Hoa hướng dương của danh họa Vincent van Gogh hồi năm 2022.