Cần tách bạch quan hệ kinh tế và lợi ích ở Biển Đông

Chuyên gia Prince Michael - Ảnh: V.V.Thành

“Theo tôi, rất khó có đột phá lớn về vấn đề Biển Đông, đặc biệt là về tiến trình hướng tới xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) như mong muốn của các nước ASEAN. Trung Quốc không quan tâm đến COC và chỉ xem COC là một bộ quy tắc trên giấy tờ.

Rõ ràng có nhiều dấu hiệu cho thấy ASEAN đang chia rẽ về vấn đề Biển Đông. Mới đây, Hội nghị bộ trưởng quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+l) đã không đạt được tuyên bố chung, thay vào đó chỉ ra được tuyên bố của nước chủ nhà Malaysia.

Lý do đơn giản là một số quốc gia ASEAN lo ngại rằng lợi ích kinh tế và thương mại của họ sẽ bị đe dọa nếu chống đối Trung Quốc.

Theo tôi, sự mất đoàn kết này có thể tạo cơ hội cho Trung Quốc mở rộng chiến lược chủ nghĩa bành trướng của họ, vốn là nguyên nhân gây ra căng thẳng chính trị và quân sự trong khu vực.

Nếu các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, muốn tự chủ trong mối quan hệ với các nước lớn, các nước này phải sử dụng ASEAN như một tổ chức ủng hộ lẫn nhau.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN, do đó quan hệ thương mại tốt với Trung Quốc chính là điều quan trọng đối với tất cả các quốc gia thành viên.

Tuy nhiên, theo tôi, vấn đề lợi ích về kinh tế và lợi ích ở Biển Đông cần phải tách bạch với nhau. Các nước ASEAN cũng phải đoàn kết với nhau để bảo vệ lợi ích của mình ở Biển Đông, đặc biệt là Philippines và Việt Nam.

Các đảo nhân tạo của Trung Quốc được xem là một sự khiêu khích, là mối ẩn họa tiềm tàng đối với các tuyến vận tải hàng hóa tự do trên biển. Do đó, để bảo vệ lợi ích lâu dài của mình, các quốc gia ASEAN phải có một lập trường mạnh chống lại những khiêu khích này”.