Cận cảnh đôi đũa bằng ngà hải mã của vua Hàm Nghi được cho có thể phát hiện chất độc

Ngày 5-11, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã tổ chức tiếp nhận 4 cổ vật, cũng là kỷ vật của vua Hàm Nghi do hậu duệ nhà vua tặng lại cho Huế.

Hồi hương cổ vật của vua Hàm Nghi

4 cổ vật gồm 1 khay gỗ được khảm xà cừ tinh xảo, một bộ sách bằng chữ Hán, một đôi tiềm bằng sứ và một đôi đũa làm từ ngà hải mã.

Cụ thể chiếc khay bằng gỗ có chiều dài hơn 31cm, rộng hơn 18cm và cao 10cm. Đây là khay gỗ được vua sử dụng để đựng sách.

Bộ sách bằng chữ Hán bao gồm ba cuốn sách là Ngự chế canh chức đồ (2 chương), Đan đồ huyện chí (25 chương) và Tăng đính thi kinh thể chí diễn nghĩa (5 chương).

Bộ sách này là một trong những số ít vật dụng được vua đem theo bên người khi bị Pháp bắt đưa lên tàu từ Huế đi đày ở Algérie.

Hai cổ vật nói trên được cô Amandine Dabat (hậu duệ đời thứ 5 của nhà vua) tặng lại cho Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế.

Hai cổ vật còn lại là một đôi tiềm bằng sứ và một đôi đũa làm từ ngà hải mã do ông Đặng Văn Luyện và ông Đặng Văn Giáp (hậu duệ đời thứ 4 của vua Hàm Nghi) tặng cho Huế. Trong đó có đôi đũa làm từ ngà hải mã được giới thiệu có xuất xứ vô cùng đặc biệt.

Theo đó đôi đũa này được phía gia đình nói rằng là đôi đũa xuất xứ từ hoàng cung, do chính Hoàng thái hậu Từ Dũ (mẹ ruột của vua Tự Đức) đưa cho bà Phan Thị Hòa - vợ đầu của vua Hàm Nghi - khi vua rời Kinh thành Huế lên Tân Sở (Quảng Trị) để phát chiếu Cần Vương chống Pháp vào năm 1885.

Đôi đũa được cho là được nhà vua sử dụng trong những bữa ăn hằng ngày ở vùng rừng núi Tân Sở.

Thân đũa có màu trắng ngà, một đầu bịt bạc được chạm khắc hoa văn tinh xảo. Đôi đũa được cho là có khả năng phát hiện chất độc trong thức ăn nhờ sự biến đổi màu sắc.

Mong mỏi thêm nhiều cổ vật trở về

Tiếp nhận những món cổ vật quý giá, ông Hoàng Việt Trung, giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, cho biết rất cảm ơn những thành viên trong gia đình vua Hàm Nghi đã hiến tặng cổ vật cho Huế.

Ông Trung cho biết những năm gần đây, có 19 cổ vật liên quan đến triều Nguyễn ở nước ngoài đã được các tổ chức, cá nhân bằng nhiều cách đưa về Việt Nam hợp pháp rồi hiến tặng lại cho Huế.

Trong số đó có bức tranh "Hồ trên dãy Alpes" do chính vua Hàm Nghi vẽ cùng tẩu thuốc được nhà vua sử dụng khi đang bị lưu đày ở nước ngoài. Hai cổ vật trên được cô Amandine Dabat tặng cho Huế vào năm 2023 và hiện đang được trưng bày ở Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế.

"Chúng tôi mong mỏi rằng trong thời gian tới sẽ có thêm nhiều tổ chức, cá nhân hồi hương cổ vật triều Nguyễn về chốn cũ, để con cháu, thế hệ sau này được chiêm ngưỡng những giá trị của cha ông", ông Trung nói.

Một số hình ảnh tại buổi tiếp nhận cổ vật:

Kỷ vật của vua Hàm Nghi được con cháu tặng lại cho Huế và Quảng Trị

Ba kỷ vật mà vua Hàm Nghi sử dụng lúc sinh thời đã được hậu duệ nhà vua tặng lại cho Huế và Quảng Trị.