Chủ trương cấm tặng quà lãnh đạo với động cơ không trong sáng đã có từ lâu. Tuy nhiên, việc gắn liền chủ trương đó vào dịp Tết thể hiện lần đầu trên văn bản có lẽ vào năm 2002. Từ đó đến nay có thêm ít nhất 9 lần nữa cơ quan lãnh đạo Đảng, Chính phủ ban hành văn bản cấm tặng quà Tết cho cấp trên, lãnh đạo (xem bảng bên dưới).
Năm 2017, Chính phủ ước tính tình trạng các địa phương về Hà Nội chúc Tết đã giảm 70%. Dầu kết quả tích cực như vậy nhưng để giảm hẳn tệ nạn tặng quà Tết cấp trên, cơ quan lãnh đạo tiếp tục chỉ thị nghiêm cấm tặng quà Tết cho lãnh đạo.
Tệ nạn này luôn có những biến tướng hết sức tinh vi. Chẳng hạn thay vì tặng quà Tết, người ta bán cây kiểng cho lãnh đạo với giá thấp hơn gấp hàng chục lần giá thực; rồi lại có người mua cây kiểng đó của lãnh đạo với giá cao hơn hàng chục, thậm chí hàng trăm lần giá thực. Không có ai, không văn bản nào cấm chuyện mua bán cây kiểng giữa lãnh đạo với phó thường dân.
Gần giống với cuộc đấu tranh chống tham nhũng, cuộc đấu tranh chống tệ nạn tặng quà Tết không trong sáng cũng lâu dài, phức tạp. Một trong những biện pháp để sớm xóa bỏ tệ nạn này là công khai cái đẹp, dẹp cái xấu.
Trong cuộc họp báo tháng 1-2017, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng khẳng định: "Tại Văn phòng Chính phủ, không có địa phương nào lên chúc Tết lãnh đạo Chính phủ, Văn phòng Chính phủ. Các đồng chí cứ kiểm nghiệm, nếu có chúng tôi sẽ nhận khuyết điểm ngay".
Việc công khai này giúp các địa phương biết để thực hiện tốt chủ trương không tặng quà Tết mà không phải ngó trước, ngó sau vì sợ "nói vậy mà không phải vậy".
Mong là Tết năm 2021 người dân sẽ được nghe thêm nhiều nơi công khai như Văn phòng Chính phủ.
NHỮNG QUY ĐỊNH LIÊN QUAN VIỆC KHÔNG TẶNG QUÀ TẾT CHO LÃNH ĐẠO
| Số hiệu văn bản | Nội dung quy định |
|---|---|
| Quy định số 19-QĐ/TW của Bộ Chính trị ngày 3-1-2002 | Những điều đảng viên không được làm: (…) Tổ chức việc cưới, các ngày lễ, Tết, sinh nhật, kỷ niệm ngày cưới; mừng thọ, mừng nhà mới, lên chức, chuyển công tác… nhằm mục đích vụ lợi. |
| Chỉ thị của Thủ tướng số 48/2004/CT-TTg ngày 24-12-2004 | Không mang hoa, quà đến nhà riêng các đồng chí lãnh đạo để chúc Tết |
| Chỉ thị của Ban Bí thư số 47-CT/TW ngày 30-12-2004 | Không mang hoa, quà đến nhà riêng các đồng chí lãnh đạo để chúc Tết |
| Quy định của Ban Chấp hành Trung ương số 46-QĐ/TW ngày 1-11-2011 | Những điều đảng viên không được làm: (…) Tổ chức việc cưới, việc tang, các ngày lễ, Tết, sinh nhật, kỷ niệm ngày cưới; mừng thọ, mừng nhà mới, lên chức, lên cấp, chuyển công tác xa hoa, lãng phí hoặc nhằm trục lợi. |
| Chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương số 21-CT/TW ngày 21-12-2012 | Nghiêm cấm mọi hình thức tặng quà Tết cho cấp trên |
| Quy định của Bộ Chính trị số 55-CT/TW ngày 19-12-2016 | Việc tổ chức cưới hỏi, ma chay, giỗ, Tết, sinh nhật phải thực hiện đơn giản, tiết kiệm... Nghiêm cấm việc lợi dụng để "biếu xén", đưa tặng quà với động cơ vụ lợi, không trong sáng. |
| Chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương số 11-CT/TW ngày 20-12-2016 | Thực hiện chủ trương nghiêm cấm tặng quà Tết cho cấp trên dưới mọi hình thức |
| Chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương số 16-CT/TW ngày 22-12-2017 | Nghiêm cấm việc biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo cấp trên, cấp trên "tranh thủ" cấp dưới với mọi hình thức |
| Chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương số 40-CT/TW ngày 10-12-2019 | Thực hiện nghiêm chủ trương cấm biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức |
| Chỉ thị của Ban Bí thư số 48-CT/TW ngày 9-12-2020 | Nghiêm cấm biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức |
Đăng ký tại đây