Cali thấp thỏm trận động đất khủng 'Big One'

Thống đốc bang California Gavin Newsom (phải) thị sát khu vực bị thiệt hại do động đất - Ảnh: Cơ quan xử lý tình trạng khẩn cấp của bang California

Đến ngày 9-7, đọc báo thấy một sự việc kỳ kỳ: một người đàn ông 56 tuổi bị thiệt mạng vì chiếc xe Jeep của mình đè chết. Thông tin cho biết cái chết của người đàn ông cư ngụ tại Pahrump, bang Nevada lại có liên quan đến trận động đất mạnh ở California cách đó những 290km. Điều tra cho rằng ông đang sửa xe thì xảy ra động đất ở tít xa và dư chấn lan đến khiến xe đè chết.

Nếu thế thì đây là nạn nhân thiệt mạng duy nhất của trận động đất 7,1 độ Richter ở thành phố Ridgecrest, bang California mấy ngày trước.

Tính ra trong hai ngày liên tục 4 và 5-7, trong chưa đầy 48 giờ, bờ Tây nước Mỹ đã phải hứng chịu 5 trận động đất cường độ mạnh khác nhau, làm rung chuyển nhiều khu vực ở miền nam bang California. Năm trận động đất tại California đều xảy ra tại địa điểm cách thành phố Ridgecrest không xa.

Thoạt tiên, hầu hết người Mỹ cũng chỉ cảm nhận động đất theo nhiều góc độ khác nhau, dựa trên rung lắc mình cảm nhận thấy. Chỉ đến khi họ xem những đoạn clip "thực tế" được người dân ghi nhận lại và lan truyền trên mạng mới cảm nhận rõ hơn mối hiểm nguy mình mới trải qua.

Chiếu theo dữ liệu nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu và thông tin động đất cùng Cục Khảo sát địa chất Mỹ (USGS), trận động đất cường độ 7,1 có sức mạnh bằng khoảng 199.000 tấn thuốc nổ TNT. Bởi thế mới hiểu rõ hơn lời nói của vị lãnh đạo cứu hỏa hạt Kern là "nhờ trời nên chỉ có vài người bị thương nhẹ", hoặc cũng có thể vì nó xảy ra ở sa mạc nên thiệt hại được giảm nhiều.

Tôi ở nhiều nơi tại bang Cali này trong hơn 10 năm qua. Trải qua động đất cũng vài lần, nhưng kể ra lần này cũng đáng sợ khi được biết đó là 2 trận động đất mạnh nhất trong vòng 2 thập kỷ của bang. Nhưng đáng sợ hơn chính là cảnh báo từ các nhà địa chấn học thuộc USGS và Viện Công nghệ California.

USGS dự báo chỉ trong tuần tới, California sẽ phải hứng chịu 240 - 410 trận động đất cường độ 3 trở lên. Cường độ 3 là mức độ "khá yếu" với biểu hiện "người ở trong nhà, đặc biệt là những người ở các tầng cao, có thể cảm nhận được cơn động đất. Xe cộ đứng yên có thể cảm nhận độ rung nhẹ tựa như có một chiếc xe tải hạng nặng đi qua".

Đối với các trận động đất lớn, cường độ từ 6 độ Richter trở lên, xác suất ngày càng nhỏ, tuy nhiên cũng khiến các nhà khoa học lo lắng. Cụ thể, USGS ước tính có 27% khu vực tại California xuất hiện một trận động đất cường độ 6 - "nhiều người cảm nhận được rung chấn, đồ đạc nặng bị rơi" và 3% xảy ra một trận động đất cường độ 7 trong tuần tới.

Việc miền nam bang California liên tục hứng chịu các trận động đất mạnh do khu vực này có hoạt động địa chất rất phức tạp. Thành phố Ridgecrest thậm chí còn được ví là "thủ phủ của động đất".

Các trận động đất đều xảy ra ở khu vực được gọi là khu vực cắt phía đông California. Khu vực này nằm tại phía đông của vết đứt gãy chuyển dạng lục địa San Andreas nổi tiếng (dài 1.300km), cắt qua California - nơi mảng Thái Bình Dương "đang nghiền nát" mảng Bắc Mỹ và đôn độ cao lên 5cm mỗi năm.

Nhưng điều khiến chúng tôi khiếp hãi hơn hết là trận động đất khủng "Big One". Theo các chuyên gia, nếu xảy ra "Big One" tại Cali bây giờ thì sẽ có 1.800 người chết, 53.000 người bị thương và thiệt hại vật chất ước tính 200 tỉ USD.

Sở dĩ nhắc lại kiểu động đất "Big One" lớn hơn 8 độ Richter là bởi các nhà khoa học thường xuyên cảnh báo nó sẽ xảy ra tại Cali này, tính theo chu kỳ là chỉ trong vài năm tới.

Trận động đất "Big One" vào tháng 4-1906 lên đến 8,2 độ Richter từng tàn phá một thành phố San Francisco đang hồi phát triển. Lần đó chỉ hơn 450 người thiệt mạng, theo các con số chính thức.

Giờ thì khác hẳn rồi. Tôi chả mong điều xấu nhất sẽ xảy ra và phải chấp nhận sống cùng sợ hãi vậy.

TTO - Trong nhiều năm, các nhà địa chất Mỹ đã cảnh báo về khả năng xảy ra động đất cực lớn dọc theo vết đứt gãy San Andreas cắt qua bang California (Mỹ) vì chu kỳ 150 năm của nó đã quá hạn.