Các cơn bão ở Biển Đông - tây bắc Thái Bình Dương được đặt tên ra sao?

Việt Nam góp 10 tên bão

Theo Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ, riêng khu vực tây bắc Thái Bình Dương và Biển Đông (trong đó có các cơn bão đổ bộ vào Việt Nam) phần lớn bão được đặt tên theo tên địa danh, động vật hoặc thực vật. Mỗi quốc gia được đặt 10 tên bão, chia thành 5 danh sách và sẽ xoay vòng theo năm.

Cục Khí tượng Nhật Bản (JMA) là 1 trong 6 trung tâm khí tượng chuyên ngành khu vực thuộc Tổ chức Khí tượng thế giới. Trung tâm này là cơ quan chịu trách nhiệm dự báo, cảnh báo và đặt tên các cơn bão nhiệt đới hoạt động trên khu vực tây bắc Thái Bình Dương và Biển Đông.

Tên các cơn bão do các nước đưa lên và được thông qua. Những tên này được sử dụng tuần tự. Ví dụ, nếu cơn bão nhiệt đới cuối cùng trong năm là Damrey, cơn bão nhiệt đới đầu tiên của năm sau sẽ là Haikui.

Ngoài tên, mỗi cơn bão sẽ đều được gắn 1 mã số (ID) cụ thể. Với khu vực tây bắc Thái Bình Dương, các ID của cơn bão bắt đầu bằng hai số cuối của năm (ví dụ năm 2024 thì tiền tố ID là 24) và kết thúc bằng số thứ tự cơn bão đó xuất hiện trên khu vực. 

Ví dụ, cơn bão Trami (Trà Mi hay bão số 6) có ID là 2420, tức năm xuất hiện là 2024 và là cơn bão thứ 20 trên khu vực tây bắc Thái Bình Dương.

Việc đặt tên cho các cơn bão đã bắt đầu từ lâu, nhằm giúp xác định nhanh các cơn bão trong những thông báo cảnh báo.

Những cái tên sẽ giúp người dân dễ nhớ hơn so với các con số và thuật ngữ kỹ thuật. Đồng thời, việc đặt tên sẽ giúp các phương tiện truyền thông đưa tin về các cơn bão dễ dàng hơn, giúp người dân để ý các cảnh báo, từ đó tăng cường đối phó khi bão ập đến.

Việc sử dụng tên riêng, ngắn gọn cũng giúp việc thông báo bằng văn bản hoặc giọng nói diễn ra thuận lợi hơn, nhanh hơn và ít bị lỗi hơn so với phương pháp xác định cơn bão bằng kinh độ, vĩ độ khó nhớ, dài dòng. Những điều này tạo ra lợi thế quan trọng trong việc trao đổi thông tin chi tiết về những cơn bão.

Cơn bão dữ sẽ bị bỏ tên

Cơ quan khí tượng cho biết tên của những cơn bão có thể bị loại bỏ nếu cơn bão đó gây thiệt hại nặng nề về người và của.

Thông thường, trong các cuộc họp thường niên của Tổ chức Khí tượng thế giới, những cái tên phạm phải điều này sẽ được loại bỏ.

Ví dụ, Hàn Quốc từng đề nghị loại bỏ tên bão Saomai (Việt Nam đề cử) ra khỏi danh sách tên bão vì cơn bão mang tên này đã gây hậu quả nghiêm trọng cho Hàn Quốc. Việt Nam cũng đã đề nghị bỏ tên bão Chanchu do Hàn Quốc đặt vì đã gây hậu quả nghiêm trọng cho Việt Nam.

Một thông tin thú vị nữa được cơ quan khí tượng cho biết là cùng một cơn bão nhưng mỗi quốc gia lại có tên gọi riêng của mình. Tuy nhiên, việc này phải tuân theo quy tắc đặt tên quốc tế do WMO quy định.

Ví dụ như ở Việt Nam, bão được đặt tên theo số thứ tự cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới xuất hiện trên khu vực Biển Đông (từ kinh tuyến 120 trở vào).

Tuy nhiên, theo Cục Quản lý thiên văn, địa vật lý và khí quyển Philippines (PAGASA) sẽ sử dụng danh sách tên bão riêng của họ gồm 25 tên để đặt cho một xoáy thuận nhiệt đới khi nó đi vào khu vực theo dõi của họ (Philippine Area of Responsibility - PAR). Ví dụ, cơn bão Trami hiện tại Philippines gọi là "Kristine", còn Việt Nam gọi là bão số 6.

Kong-rey mạnh lên thành siêu bão, sắp đổ bộ Đài Loan

Sáng nay 30-10, bão Kong-rey được xác nhận đã mạnh lên thành siêu bão, sắp đổ bộ Đài Loan.