Bloomberg: 'Đại lý VinFast 20 khách/ngày, showroom xe Trung Quốc cách đó vài km im ắng lạnh tanh'

Đó là nhận định của tờ Bloomberg trong một bài viết gần đây đã chỉ ra mặt đối lập trong cùng một bức tranh.

Tờ này dẫn chứng trong khi showroom hãng xe điện Trung Quốc BYD ở Hà Nội vắng bóng khách hàng thì chỉ cách đó vài km, đại lý của VinFast lại tấp nập người đến xem các mẫu mới.

Anh Trần Trung Hiếu, nhân viên bán hàng của VinFast, cho biết: "Chúng tôi đón tiếp trung bình 20 khách hàng mỗi ngày trong tuần. Con số này có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba vào cuối tuần".

Xe Trung Quốc đối mặt với thực tế khắc nghiệt ở Đông Nam Á

Theo Bloomberg, tình cảnh của BYD ở Việt Nam cho thấy cả cơ hội lẫn thách thức đối với các công ty Trung Quốc khi họ tìm cách thâm nhập Đông Nam Á.

Việt Nam là một thị trường tiềm năng với dân số trẻ, ưa chuộng xe điện và xe hybrid. Khu vực Đông Nam Á, nơi hàng trăm triệu người tiêu dùng giàu có đang tìm kiếm những lựa chọn lối sống tốt hơn, là điểm đến hiển nhiên cho các hãng xe Trung Quốc. Họ đang gặp khó khăn tại Mỹ và châu Âu do thuế quan.

Tuy nhiên, những thành công ban đầu đã nhường chỗ cho thực tế khắc nghiệt. Mặc dù người dân Đông Nam Á mong muốn sở hữu xe điện, nhưng mặt bằng chung giá xe vẫn còn cao so với thu nhập.

Việc tiếp cận nguồn xe điện đáng tin cậy không phải lúc nào cũng được đảm bảo. Cơ sở hạ tầng sạc ở nhiều quốc gia vẫn còn thiếu thốn. Một số nơi như Việt Nam, người tiêu dùng lại ưa chuộng những thương hiệu quen thuộc hơn.

Ông Ron Zheng, thuộc Công ty tư vấn toàn cầu Roland Berger GmbH, nhận định với khoảng 5 triệu ô tô lưu hành so với khoảng 250 triệu xe máy, Đông Nam Á là một thị trường phức tạp hơn nhiều so với Trung Quốc.

Ông Zheng cho hay: "Xe điện thông minh cuối cùng sẽ thay thế những chiếc xe chạy bằng động cơ đốt trong truyền thống. Nhưng Trung Quốc đã mất khoảng 5 năm với các chính sách khuyến khích của chính phủ trước khi người tiêu dùng bắt đầu tự chuyển đổi. Bạn có thể tham khảo điều tương tự ở Đông Nam Á".

Người Đông Nam Á thích xe Nhật và xe nội địa

Hầu hết người tiêu dùng ở Đông Nam Á dễ tiếp nhận các thương hiệu nước ngoài. Minh chứng là sự phổ biến của các hãng Nhật Bản như Toyota, Honda. Mặc dù vị thế các hãng xe Nhật bắt đầu suy yếu, họ vẫn chiếm khoảng 68% doanh số bán xe du lịch tại Đông Nam Á vào năm 2023.

Theo dự báo của Roland Berger, thị phần của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc ở đây sẽ tăng lên khoảng 13% vào năm 2030, từ mức 6% của năm 2023.

Tuy nhiên nếu xem xét từng quốc gia, các con số cho thấy đây sẽ là một chặng đường dài.

Doanh số bán xe điện ở Indonesia chỉ đạt 43.188 chiếc vào năm ngoái, vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số khoảng 860.000 xe du lịch được bán ra, theo Hiệp hội Công nghiệp Gaikindo. Ở mức độ đó, rất khó để đạt được mục tiêu 2 triệu xe điện trên đường phố Indonesia vào năm 2030 của chính phủ.

Anh Hairayani (giáo viên, Jakarta, Indonesia) cho biết không có kế hoạch từ bỏ chiếc xe chạy bằng xăng của mình trong thời gian tới: "Có thể người giàu nhận thức rõ hơn về xe điện, nhưng người dân bình thường thì không. Thêm vào đó là giá cả và sự phiền phức khi tìm kiếm trạm sạc".

Ở Thái Lan, người mua được hưởng trợ cấp của chính phủ là 100.000 baht mỗi xe. Tuy nhiên, doanh số bán xe điện đã giảm 9,3% xuống còn 66.732 chiếc vào năm 2024 so với năm trước đó, thấp hơn so với mục tiêu 80.000 chiếc của Hiệp hội Xe điện Thái Lan. Tháng 1-2025, doanh số bán xe điện giảm gần 8% so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu của Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan.

Đó là bởi Thái Lan có mức nợ hộ gia đình cao nhất ở Đông Nam Á, nhiều người đang phải chịu sự phê duyệt khoản vay ngân hàng nghiêm ngặt hơn.

Các hãng xe Trung Quốc thậm chí còn gặp khó khăn hơn ở những nơi thương hiệu nội địa mạnh như Việt Nam.

Với mạng lưới trạm sạc đang mở rộng và mẫu ô tô điện mini có giá dưới 300 triệu đồng, VinFast dễ dàng vượt mặt các hãng xe Trung Quốc. Trong số gần 91.500 xe điện được bán ra ở Việt Nam năm 2024, hơn 87.000 chiếc là của VinFast.

KPMG đã tiến hành khảo sát khoảng 1.100 người Việt Nam sống ở các thành phố lớn. Gần 70% trong số đó cho biết có xu hướng chuyển sang sử dụng xe điện hoặc xe hybrid. Dù điều này là cơ hội cho các hãng xe Trung Quốc, song họ lại không dễ bị thuyết phục.

Anh Thịnh Hạnh (41 tuổi, Hà Nội), chủ xe VF 9 từ năm 2023, người đến showroom VinFast để tìm kiếm mẫu VF 6 cùng anh trai, cho biết: "Sở hữu một chiếc xe điện Trung Quốc ở Việt Nam là không thực tế. Thiếu trạm sạc phù hợp".

Còn anh Đông Hải, nhân viên bán hàng tại showroom của Chery Automobile ở Hà Nội, cho biết: "Mọi người hơi lo ngại vì đây là thương hiệu Trung Quốc".

Ông Zheng của Roland Berger cho biết, Đông Nam Á sẽ mang đến "những biến động ngắn hạn" cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc. Ông nói thêm: "Khu vực này sẽ đặt ra một thách thức khá lớn về hoạt động thực tế, bao gồm cả hậu cần và sản xuất hàng loạt".

'Xe Trung Quốc khó sống ở Việt Nam nếu không làm trạm sạc, không xây nhà máy'

Xe Trung Quốc đang ồ ạt vào Việt Nam. Song làn sóng này bị chuyên gia Vũ Tấn Công đánh giá là không bền bởi nhiều hãng không xây nhà máy, không làm trạm sạc và thương hiệu còn yếu.