Biên kịch điện ảnh Việt thừa sức trẻ, thiếu chuyên môn

Thế hệ biên kịch mới đầy năng lượng (hàng trước) được phát hiện từ cuộc thi Nhà biên kịch tài năng 2019 cùng các đạo diễn, nhà sản xuất (hàng sau) đóng vai trò huấn luyện cho lứa biên kịch mới - Ảnh: CGV

Kịch bản bị coi là khâu yếu bậc nhất của điện ảnh Việt. Mỗi năm thị trường ra mắt xấp xỉ 40 phim, nhưng số kịch bản thuần Việt mỗi năm chỉ chiếm khoảng 25%, còn lại là phim làm lại từ kịch bản Hàn Quốc, Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan... Có hãng phim lớn mỗi năm chỉ tiếp nhận một kịch bản thuần Việt, còn lại là phim làm lại.

Ít được đào tạo, yếu cấu trúc

Nhận xét về kịch bản điện ảnh Việt những năm gần đây (khi doanh thu phim ngày càng khởi sắc), nhà sản xuất Vũ Quỳnh Hà (Yêu đi đừng sợ) nói với Tuổi Trẻ: "Ngày càng có nhiều biên kịch trẻ, mới nhưng chất lượng vẫn chưa được cải thiện nhiều. Các bạn trẻ có rất nhiều ý tưởng hay nhưng không được đào tạo chuyên sâu về biên kịch, có khi phát triển kịch bản cả năm trời vẫn không hoàn thành, không đủ điều kiện sản xuất. Đặc biệt, biên kịch Việt rất yếu về cấu trúc".

Sau lễ trao giải Nhà biên kịch tài năng 2019 tại TP.HCM chiều 20-9, nhà sản xuất Trần Thị Bích Ngọc bộc bạch: "Tôi biết mình luôn phải để tâm, để mắt đến thế hệ trẻ. Không thể nào sau một cuộc thi là có ngay những kịch bản tốt. Cuộc thi chỉ là manh nha khởi đầu cho 12 bạn trẻ này. Dù được giải hay không, các bạn vẫn phải tiếp tục đeo đuổi, nỗ lực kinh khủng thì may ra mới làm nên được một kịch bản tốt".

Năm nay, người chiến thắng Nhà biên kịch tài năng là Nguyễn Tấn Nhật - diễn viên Sân khấu kịch Hồng Vân có đam mê biên kịch điện ảnh. Tấn Nhật khẳng định anh có trải nghiệm sống phong phú nhờ sinh ra và lớn lên trong một xóm lao động nghèo với nhiều thành phần xã hội phức tạp ở Sài Gòn. 

Nhà sản xuất Vũ Quỳnh Hà đánh giá: "Kịch bản Phi vụ xác chết của Nguyễn Tấn Nhật có nhiều bước ngoặt, có cả chuyện giết người lẫn chuyện tình cảm gia đình và trai gái. Toàn bộ bối cảnh gói gọn trong một căn biệt thự. Điều này khá hấp dẫn với nhà sản xuất vì có thể nhìn thấy trước là kinh phí sẽ không cao".

Những điểm sáng

Theo nhà sản xuất Trần Thị Bích Ngọc, giới điện ảnh đã và đang tìm giải pháp cho khâu kịch bản. Đó là chương trình thường niên Gặp gỡ mùa thu - nơi các biên kịch thuyết trình và tìm nhà sản xuất cho dự án, cuộc thi Nhà biên kịch tài năng do một hãng sản xuất lớn tổ chức hay các hoạt động ở Trung tâm hỗ trợ phát triển tài năng điện ảnh (TPD), ở Xinê House - nơi tổ chức nhiều chương trình đào tạo biên kịch hay.

Những chương trình này đều là cầu nối cho các biên kịch với nhà sản xuất và đạo diễn, tạo nên mạng lưới rộng lớn và ngày càng bền chặt hơn. Chẳng hạn, các đạo diễn, nhà sản xuất, biên kịch như chị Bích Ngọc, Charlie Nguyễn, Lý Hải, Nguyễn Quang Dũng, Phan Gia Nhật Linh, Trần Khánh Hoàng là huấn luyện viên cho các bạn trẻ dự thi biên kịch. Một số dự án tiềm năng được nhà sản xuất ký hợp tác ngay trên sân khấu.

Điều tích cực là hầu hết người trẻ theo đuổi nghề biên kịch đều có niềm đam mê lớn. Đây là công việc nhọc nhằn, đòi hỏi từ hàng tháng đến hàng năm trời lao động nên không thể theo đuổi nếu thiếu đam mê.

Năm 2019 cũng chứng kiến nhiều kịch bản thuần Việt ăn khách tại phòng vé. Những phim có doanh thu cao nhất năm có kịch bản thuần Việt là Cua lại vợ bầu, Hai Phượng, Lật mặt: Nhà có khách, Trạng Quỳnh hay Vu quy đại náo. Bên cạnh đó là một số kịch bản thuần Việt được khen ngợi hoặc chờ đợi về chất lượng: Vợ ba, Thưa mẹ con đi, Ròm, Trời sáng rồi ta đi ngủ thôi, Mắt biếc, Chị chị em em, Pháp sư mù...

Liên hoan phim Busan 2019 cũng mang đến một tín hiệu vui khi chọn 5 phim truyện dài của Việt Nam tham dự. Ngoài Anh trai yêu quái là phim làm lại từ kịch bản Hàn Quốc, bốn phim còn lại là kịch bản Việt từ các biên kịch trẻ, được phát triển trong suốt mấy năm qua: Ròm, Thưa mẹ con đi, Bắc Kim Thang và Bí mật của gió.

Nhà biên kịch tài năng 2019: Đánh thức câu chuyện trong bạn

TTO - Cuộc thi 'Nhà biên kịch tài năng 2019' chính thức trở lại, hứa hẹn là sân chơi bổ ích dành cho các bạn trẻ có đam mê với công việc biên kịch phim.