Bệnh dời leo hay zona

Ảnh minh họa. Nguồn: clinicaladvisor.com

Zona là một bệnh do Vacirella zoster virus gây nên, tấn công chủ yếu lên vùng da và thần kinh ở vùng da đó. Bệnh biểu hiện bằng các triệu chứng sốt nhẹ, cảm giác đau rát, bỏng da như phải bỏng tại chỗ bị virus xâm nhập và tiếp đến là xuất hiện nhiều mụn nước. Bệnh zona nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể bị biến chứng, thường gặp nhất là đau dây thần kinh sau zona, kéo dài nhiều tháng, thậm chí vài năm, đặc biệt trên những bệnh nhân lớn tuổi.

Trong quá trình bệnh cấp tính diễn ra, nhiều ca có biến chứng bội nhiễm da, tạo thành mụn mủ loét sâu, sưng bóng lên và rất đau; có trường hợp bị biến chứng viêm màng não, viêm tụy cắt ngang, xuất huyết giảm tiểu cầu do điều trị sai bệnh zona. Nếu tổn thương vào dây thần kinh thị giác sẽ gây mù mắt. Zona tấn công vào tai, có thể giảm thính lực. Điều trị zona tốt nhất là trong vòng 48 giờ tính từ khi có tổn thương da. Điều trị càng muộn, nguy cơ biến chứng càng nhiều. Trường hợp điều trị muộn hoặc điều trị sớm mà không đúng thuốc hoặc đúng thuốc mà không đủ liều thì coi như chưa được điều trị. Để dùng thuốc điều trị bệnh zona thần kinh thực sự có hiệu quả phải bao gồm nhiều loại thuốc (thuốc kháng virus, thuốc chống nhiễm khuẩn, thuốc giảm đau, hạ sốt, chống viêm và thuốc làm dịu da).

- Thuốc kháng virut (acyclovir, valacyclovir và famciclovir) cần dùng càng sớm càng tốt từ khi có các dấu hiệu đầu tiên của bệnh zona. Khi uống thuốc kháng virut, virut sẽ ngừng nhân lên và vì thế điều trị sớm sẽ hạn chế tổn thương dây thần kinh, giảm đau và giảm các biến chứng.

- Dùng thuốc giảm đau như: acetaminophen và ibuprofen, naproxen. Nếu bệnh nhân đau cấp trong lúc bệnh đang tiến triển thì có thể uống thêm các thuốc giảm đau thần kinh phối hợp (gabapentin hoặc pregabalin).

- Việc dùng thuốc kháng histamin (clopheniramin, diphenhydramin, promethazin) cũng rất tốt cho người bệnh zona, có thể dùng kèm kem chống ngứa hoặc lotion calamin để làm dịu các cơn ngứa tại tổn thương da. Các corticoid đường uống và bôi có thể được dùng để giảm viêm.

- Khi tổn thương da ướt, tiết dịch nhiều thì bôi các loại mỡ kháng sinh hoặc các chế phẩm dạng dung dịch sát khuẩn có chứa hỗn dịch (sunfat đồng, sunfat kẽm và cồn long não hoặc dung dịch chứa axit boric và glycerin).

- Khi tổn thương da khô hơn thì có thể bôi kem acyclovir. Nếu có nhiễm trùng thì bôi thêm các thuốc mỡ kháng khuẩn có chứa acid fusidic 2%, mupirocine.

Cách dùng các thuốc như trên cần có sự chỉ định và thăm khám cẩn trọng của các bác sĩ chuyên khoa da liễu. Không nên tự ý bôi thuốc, có thể dẫn đến nhiều biến chứng và di chứng về sau, ảnh hưởng sức khỏe và sinh hoạt của bệnh nhân.