Báu vật giữa làng

Một cây lim cổ thụ xanh tốt trong rừng lim nguyên sinh ở xã Cẩm Tú, huyện miền núi Cẩm Thủy (Thanh Hóa) - Ảnh: Hà Đồng

Người dân địa phương nói rằng bao đời nay cha truyền con nối đồng lòng giữ gìn rừng lim như báu vật của bản.

Giữa tiết trời nắng thu dịu ngọt, chúng tôi cùng cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện Cẩm Thủy, UBND xã Cẩm Tú và những người giữ rừng lim nguyên sinh dạo bộ quanh khu rừng.

Những cây lim có tuổi đời hàng trăm năm, đường kính từ 1,5 - 2m thẳng tắp, đứng hiên ngang giữa núi rừng, cành lá tốt tươi.

Ông Cao Văn Đường (63 tuổi, ở bản Thái Học, xã Cẩm Tú) cho biết: “Gia đình tôi được UBND xã giao quản lý, chăm sóc, bảo vệ 2,47ha rừng lim (tổng số 133 cây lim) nhiều năm nay. Tuần nào tôi cùng người thân cũng lên diện tích rừng lim được giao bảo vệ để phát dọn thực bì, kiểm đếm số cây, rồi tranh thủ nhặt hạt cây lim về ươm làm giống.

Rừng lim tuy nằm ngay cạnh tuyến đường giao thông từ huyện Cẩm Thủy lên huyện miền núi Bá Thước, nhưng chưa bao giờ mất một cây nào do ở ven bản làng, được chúng tôi luôn đồng lòng bảo vệ”.

Công việc giữ rừng lim không chỉ của một vài hộ dân ở xã Cẩm Tú, mà là cộng đồng trách nhiệm của 1.539 hộ (6.570 nhân khẩu) tại địa phương. Ý thức bảo vệ rừng lim đã được đưa vào hương ước của các bản, nên từ trẻ em đến người già nơi đây không bao giờ chặt một cây trong rừng nguyên sinh.

Theo thống kê của UBND xã Cẩm Tú, hiện nay tại khu rừng nguyên sinh có 1.233 cây lim.

Hằng năm, UBND xã, Hạt kiểm lâm huyện cùng người dân tổ chức đi thực địa kiểm kê, đánh dấu từng cây lim một nhằm phát hiện số cây mất hoặc bị chết. Tuy nhiên, hàng chục năm nay tại khu rừng này chưa mất một cây lim cổ thụ nào.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Hà Văn Khuyên - phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Cẩm Thủy - cho biết rừng lim nguyên sinh ở xã Cẩm Tú nằm tại địa bàn hai bản Thái Sơn và Thái Học. Giống lim ở đây thuộc họ lim xanh (tên khoa học là Erythrophleum fordii), là loài cây quý hiếm.

Hiện nay tại Thanh Hóa còn duy nhất lim ở xã Cẩm Tú, được quản lý nghiêm ngặt, trong đó vai trò bảo vệ chính là người dân địa phương.

Để bảo vệ, phát triển nguồn giống lim xanh quý hiếm này, Chi cục lâm nghiệp thuộc Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa đã xây dựng đề án, quy hoạch rừng lim Cẩm Tú thành rừng giống quốc gia.