Bác sĩ Nguyễn Quang Bảy thăm khám cho bệnh nhân - Ảnh: BVCC
Các bệnh viện cho biết những năm gần đây, số người trẻ mắc bệnh đái tháo đường đang gia tăng.
Nhiều người trẻ mắc đái tháo đường
Đang ở độ tuổi "sung sức" nhất của tuổi trẻ, chị Hoàn (25 tuổi, Hà Nội) chưa từng nghĩ rằng mình lại mắc tiền đái tháo đường. Từ nhỏ chị có thói quen thích ăn uống đồ ngọt. Lớn lên chị cũng thường xuyên ăn uống tùy hứng, lúc bỏ bữa, thường ăn uống không đúng giờ.
Gần đây chị thường xuyên thấy cơ thể mệt mỏi, khát nước và tới bệnh viện kiểm tra sức khỏe. Bác sĩ chẩn đoán chị mắc tiền đái tháo đường, nếu không điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống, bệnh có thể rất khó kiểm soát.
Còn H. (16 tuổi, Hà Nội) bắt đầu với biểu hiện ho, sốt, tiểu nhiều và khát nước. Thế nhưng gia đình nghĩ con mình bị cảm thông thường nên cho uống thuốc hạ sốt, bù nước, điện giải. Sau vài ngày H. nôn ói, rơi vào hôn mê và nhập viện trong tình trạng cấp cứu.
Tại bệnh viện, H. được chẩn đoán viêm hô hấp, nhiễm toan ceton, tiểu đường type 1 với chỉ số đường huyết cao gần gấp ba lần so với bình thường. May mắn H. được cấp cứu kịp thời, điều trị tích cực với insulin truyền tĩnh mạch và bù dịch giúp tình trạng ổn định.
Những năm gần đây nhiều bệnh viện tiếp nhận người trẻ mắc đái tháo đường, trong đó không ít trường hợp đến trong tình trạng cấp cứu, mắc tiểu đường type 2.
Bác sĩ Nguyễn Quang Bảy, trưởng khoa nội tiết - đái tháo đường Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), cho hay nếu các năm trước đái tháo đường tuýp 2 được coi là nguy cơ từ sau tuổi 35 và ít gặp ở lứa tuổi trước 40 thì hiện nay đã gặp ở những người trẻ trước 35 tuổi, cả ở trẻ em và bệnh nhân dưới 18 tuổi.
Bệnh đái tháo đường (hay còn gọi là tiểu đường) là một bệnh mạn tính xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không thể sử dụng hiệu quả insulin mà nó tạo ra, dẫn đến lượng đường trong máu cao.
Thông tin từ Bệnh viện Nội tiết trung ương, hiện nay với sự phát triển của xã hội, tỉ lệ mắc đái tháo đường type 2 ở người trẻ đang có xu hướng gia tăng. Tỉ lệ bệnh nhân trẻ tuổi mắc đái tháo đường chiếm khoảng 20-30% trong tổng số bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị tại bệnh viện.
Vì sao đái tháo đường trẻ hóa?
Bác sĩ Nguyễn Mạnh Tuấn, khoa nội tiết người lớn Bệnh viện Nội tiết trung ương, chia sẻ thông thường đái tháo đường type 2 sẽ xuất hiện ở người độ tuổi trung niên. Tuy nhiên thực tế bệnh viện tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân mắc đái tháo đường type 2 khi ở tuổi rất trẻ.
Điển hình như trường hợp bệnh nhân 22 tuổi có tiền sử béo phì từ nhỏ, dù mỗi bữa chỉ ăn một chén cơm nhưng do hấp thụ tốt nên cân nặng đến lúc trưởng thành vẫn ở mức cao.
Bệnh nhân chia sẻ từng nỗ lực giảm cân nhưng không đảm bảo sức khỏe do chế độ ăn uống không phù hợp nên thời gian không kéo dài. Và khi đến khám ở Bệnh viện Nội tiết trung ương thì phát hiện bị đái tháo đường type 2.
Theo bác sĩ Tuấn, với độ tuổi 22 nguy cơ chính dẫn đến đái tháo đường type 2 là trên nền thể trạng béo phì, chế độ ăn giàu glucid, chất béo, ít vận động. Bệnh đã tiến triển trong một thời gian dài với những biểu hiện khát nước, uống nhiều, đi tiểu nhiều.
"Hiện đái tháo đường type 2 đang có xu hướng trẻ hóa. Căn nguyên do tình trạng béo phì, kết hợp với một số yếu tố di truyền hoặc ngoại cảnh như stress, thức ăn có nhiều chất oxy hóa, chất bảo quản… sẽ dẫn tới đái tháo đường type 2.
Những biểu hiện điển hình của căn bệnh nguy hiểm này là tăng đường huyết kèm theo nhiều biến chứng khác về tim mạch, gan và thận", bác sĩ Tuấn nhận định.
Các chuyên gia y tế cho hay có một số trẻ nhỏ mắc bệnh do lối sống sinh hoạt và ăn uống thiếu khoa học khi hằng ngày dành quá nhiều thời gian ngồi xem tivi, điện thoại, máy tính…
Bác sĩ Nguyễn Quang Bảy lưu ý những trẻ thừa cân béo phì là đối tượng có nguy cơ cao, cần đặc biệt lưu ý. Trong đó trẻ em trong độ tuổi 14, 15 đang thừa cân béo phì, đặc điểm cần lưu ý như trẻ béo mà có kèm theo tình trạng gai đen vùng da gáy hoặc có thể ở nách thì cần theo dõi đái tháo đường.
"Những đám da đen sần sần là dấu hiệu cảnh báo trẻ đề kháng insulin, gặp cũng nhiều hơn. Dấu hiệu gai đen vùng da gáy cũng có liên quan đến kháng insulin và đái tháo đường, đó là biểu hiện của kháng insulin", bác sĩ Bảy cho biết.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo khi có những biểu hiện như khát nước nhiều, tiểu nhiều, sút cân nhiều, vết thương lâu lành, mệt mỏi, tê bì tay chân cảm giác như kiến bò, kim châm, nhìn mờ… người dân nên đến cơ sở y tế kiểm tra để được bác sĩ thăm khám. Việc phát hiện sớm tiền đái tháo đường hay đái tháo đường type 2 sẽ giúp điều trị sớm, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Dự phòng bệnh đái tháo đường thế nào?
Theo bác sĩ Bảy, cho đến nay có rất nhiều nghiên cứu đã đánh giá và khẳng định hiệu quả của các phương pháp dự phòng bệnh đái tháo đường từ giai đoạn đầu mắc bệnh, tốt hơn là tiền đái tháo đường hoặc ngay cả khi cơ thể hoàn toàn bình thường.
Các phương pháp dự phòng bao gồm thay đổi lối sống và các biện pháp can thiệp khác, chẳng hạn như những người béo phì có thể phẫu thuật. Trong đó thay đổi lối sống, thực hiện ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên là phương pháp rẻ tiền nhất, hiệu quả nhất nhưng đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ.
Lưu ý dinh dưỡng cho người đái tháo đường
Theo bác sĩ Lê Hồng Dân - Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương, nguyên tắc cơ bản trong chế độ ăn của người bệnh đái tháo đường là hạn chế tối đa glucid (chất đường bột), điều này có tác dụng tránh tăng đường huyết, hạn chế các axit béo bão hòa để tránh rối loạn chuyển hóa.
Tuy nhiên chế độ ăn cho người đái tháo đường không cần kiêng hoàn toàn chất đường, bột. Trong khẩu phần ăn vẫn có thể chọn ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt giàu vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là chất xơ có lợi cho tiêu hóa cũng như làm đường huyết tăng chậm hơn.
Một lưu ý cho người đái tháo đường là khi sử dụng thực phẩm bổ sung, thực phẩm dinh dưỡng như sữa thì nên giảm khẩu phần ăn. Bên cạnh đó, nếu người bệnh vẫn có thể ăn bổ sung các nhóm thực phẩm thì không cần sử dụng sữa để bổ sung năng lượng.
Bệnh nhân cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để thực hiện chế độ ăn đảm bảo an toàn trong suốt quá trình điều trị.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay