Báo cáo Thủ tướng vụ cá chết bất thường ở biển Thanh Hóa

Cá lồng nuôi ở vịnh đảo Ngọc, xã Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia bị chết hàng loạt, được bà con ngư dân vớt lên ngày 8-9 - Ảnh: HÀ ĐỒNG

Tin từ Văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết nội dung công văn nêu rõ sáng 7 và 8-9, UBND tỉnh Thanh Hóa nhận được thông tin của lãnh đạo huyện Tĩnh Gia phản ánh về tình trạng cá tự nhiên ở biển và bất thường tại xã Tĩnh Hải, xã Nghi Sơn.

Cá nuôi lồng, cá biển đều chết 

Qua tìm hiểu, xác minh của ngành chức năng cho thấy từ ngày 5 đến 6-9, khi đánh bắt hải sản tại vùng biển gần bờ phía sau dự án Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, cách bờ biển 300 - 500m, ngư dân xã Tĩnh Hải phát hiện một số loài hải sản (như cá bơn, cá thèn, ghẹ... ) chết bất thường, trôi dạt vào bờ.

Theo số liệu thống kê của UBND xã Tĩnh Hải, khối lượng hải sản bị chết thu gom được khoảng 100kg. UBND xã đã tiến hành thu gom và chôn lấp cá chết.

Khoảng 7g ngày 8-9, tại khu vực nuôi cá lồng của người dân xã Nghi Sơn cũng xảy ra hiện tượng cá nuôi lồng quẫy nước mạnh và chết rất nhanh với số lượng lớn. Vụ việc xảy ra đồng thời ở các lồng nuôi, trong đó nhiều lồng nuôi cá bị chết hoàn toàn.

Theo số liệu thống kê của UBND xã Nghi Sơn, số hộ bị ảnh hưởng là 21/66 hộ với 207/1.391 lồng nuôi, số lượng cá lồng bị chết đến 47,45 tấn, gồm các loại cá mú, cá hồng, cá vược, cá hồng đỏ.

Sau khi nhận đưọc tin cá nuôi lồng của bà con bị chết bất thường, chính quyền xã Nghi Sơn và cơ quan chuyên môn huyện Tĩnh Gia đã yêu cầu bà con di chuyển số lồng cá không bị chết ra xa khối nước có mầu nâu đỏ, hướng dẫn cho bà con ngư dân thu gom số cá chết nêu trên đưa đi tiêu hủy theo quy định.

Cùng ngày 8-9, tại khu vực bờ biển thôn Bắc Yến, xã Hải Yến, huyện Tĩnh Gia, người dân lại phát hiện tình trạng cá tự nhiên bị chết trôi dạt vào bờ.

Tổng khối lượng dân thu gom được khoảng 200kg, gồm cá bơn, cá thèn, ghẹ... UBND xã đã tiến hành thu gom và chôn lấp số cá chết này.

Đến ngày 9-9, khối nước có màu nâu đỏ đã trôi dạt vào bờ và không còn hiện tượng cá lồng bị chết nữa.

Đang đợi kết quả cuối cùng

Những ngày qua, UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo Sở Tài nguyên - môi trường phối hợp các đơn vị liên quan khảo sát trên biển từ khu vực cảng cá Lạch Bạng (xã Hải Bình) đến xã Nghi Sơn.

Qua kiểm tra cho thấy có hiện tượng cá tự nhiên chết rải rác trôi nổi trên biển, chất lượng nước biển trên tuyến khảo sát có màu sắc bình thường của nước biển. Tuy nhiên, tại khu vực cảng Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn nước biển có màu nâu đỏ.

Toàn bộ khu vực nuôi cá lồng của xã Nghi Sơn nước biển có màu nâu đỏ đậm hơn, nhiều cặn lơ lửng. Hiện tượng nước biển như trên tương đối phù hợp với mô tả của ngư dân xã Tĩnh Hải khi đánh bắt hải sản phát hiện trên biển có mảng lớn nước biển có màu nâu đỏ.

Tại thời điểm kiểm tra, Sở Tài nguyên - môi trường đã tiến hành lấy mẫu nước biển tại khu vực cá lồng bị chết, khu vực cảng của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn và nước biển gần bờ và gửi Viện Tài nguyên môi trường biển Hải Phòng thực hiện.

Kết quả phân tích sơ bộ như sau:

Mẫu nước lấy tại khu vực cá lồng bị chết (xã Nghi Sơn): phát hiện có loài tảo Hairoi - Creratium furca nở hoa gây thủy triều đỏ với mật độ đạt khoảng 8 triệu tế bào/1 lít nước biển.

Mẫu nước lấy tại khu vực cảng của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn: phát hiện loài tảo Ceratium furca cũng chiếm ưu thế, nhưng với mật độ thấp hơn, khoảng 500.000 tế bào/lít nước biển.

Như vậy, bước đầu có thể xác định nguyên nhân gây nên tình trạng cá tự nhiên và cá nuôi lồng bị chết nêu trên là do tác động của loài tảo Hairoi - Creratium furca trong nước biển bùng phát với mật độ cao ở quy mô rộng (còn gọi hiện tượng tảo nở hoa).

Hiện tượng này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng nguyên nhân chính đối với vùng biển xã Tĩnh Hải và Nghi Sơn là do lượng lớn chất hữu cơ trong đất liền theo nước mưa đổ vào cửa sông ra biển. 

Các kết quả phân tích chất lượng môi trường nước biển còn lại và mẫu cá (được Chi cục thú y, thuộc Sở NN&PTNT Thanh Hóa lấy mẫu và phân tích) hiện đang đợi kết quả cuối cùng.

UBND tỉnh Thanh Hóa đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài nguyên - môi trường, Bộ  NN&PTNT cử các chuyên gia, nhà khoa học vào kiểm tra thực tế, xác định cụ thể nguyên nhân làm cá bị chết; hướng dẫn cách xử lý hiện tượng tảo nở hoa; bổ sung điểm quan trắc chất lượng nước biển ven bờ khu vực cảng của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn vào mạng lưới chương trình quan trắc môi trường quốc gia hàng năm của ngành chức năng.