Bánh bèo - món ăn dọc miền đất nước

Phóng to

Bánh bèo Ninh Thuận có thêm nhân mực - Ảnh: MINH PHƯỚC

Đúng như cái tên giản dị của nó, hình dáng bánh bèo hao hao giống lá bèo xanh. Bánh bèo nhắc nhở người ta nhớ về đồng ruộng, về thuở thiếu thời được theo mẹ đi cất cá, tôm, đùa nghịch với đám bèo trên những làn ao lấp lánh nắng.

Xưa kia, người ta thường nói những ai quen biết nhau bất ngờ trên đường là bèo nước gặp nhau. Ngày nay, món bánh bèo cũng đã trở thành sợi dây liên kết những tâm hồn ưa ăn uống ở khắp mọi nơi tao ngộ về một chốn - ấy là những quán bánh bèo.

Ở Bắc Bộ, bánh bèo được gọi là bánh bột lọc sở dĩ là vì vỏ bánh làm bằng bột lọc (bột sắn tàu). Đó là những viên bánh to, tròn, trắng mịn. Bên trong nhân bánh là thịt nạc băm viên đã xào qua một lần trước khi tra, trộn lẫn với mộc nhĩ thái lát nhỏ. Cắn một miếng bánh ăn rồi ngẫm nghĩ, tôi cứ thấy màu nâu của lát mộc nhĩ nổi trên nền bánh trắng như nhắc nhở đến màu áo những người nông dân quanh năm lam lũ với ruộng đồng để cho ta có được bữa ăn ngày hôm nay.

Vào miền Trung, hình như mỗi một tỉnh lại tạo ra được thứ bánh bèo của riêng mình. Bánh bèo Nghệ An còn rán lên ngậy mỡ với nước chấm chua ngọt, cay xé lưỡi, vừa ăn vừa xuýt xoa, nước mắt chảy ròng ròng mà vẫn thấy thú. Bánh bèo lại nhân tôm (khác với ở miền Bắc là nhân thịt), miếng bánh nhỏ xinh, hình bán nguyệt, vừa miệng ăn, nên đỡ ngấy hơn.

Đến Hà Tĩnh, có bánh bèo khô để phân biệt với bánh bèo nước. Loại bánh bèo khô này được bày ra đĩa nhỏ, rắc rau thơm lên. Màu xanh của những cọng rau nổi lẫn với màu vàng ươm của hành khô mang đến màu sắc hấp dẫn, mới nhìn mà đã muốn ăn.

Ở Quảng Bình, bánh bèo có cách làm cũng như hình dáng khác. Đó là những lớp bánh mỏng tang, phía trên là thịt nghiền nhỏ lấm tấm như hạt vừng màu hồng đậm. Ăn bánh cũng phải kèm theo nước chấm, lúc thưởng thức có cảm giác gần giống như đang ăn một loại bim bim phômai của Oishi.

Phóng to

Đổ bánh bèo Huế - Ảnh: KHÁNH NGỌC

Nếu bạn có dịp đến Thừa Thiên Huế, bạn cũng sẽ thấy bánh bèo khác hẳn mọi nơi. Bánh bèo ở nơi đây mới thật sự giống như hình dáng của lục bình nổi trôi trên dòng nước mênh mông, vô định. Gia vị của bánh là tôm giã nhỏ, một ít dầu thực vật (dầu béo) tưới lên chén bánh trước khi ăn. Thưởng thức bánh bèo đúng cách lại là phải ăn bánh trong từng chén nhỏ, chứ không bày ra đĩa như đa số các loại bánh bèo từng được biết.

Trong các bữa cơm cung đình của người Huế xưa, bánh bèo đã trở thành món ăn không thể thiếu. Điều đó đủ thấy sức hấp dẫn kì lạ của loại bánh dân dã này ở nơi có núi Ngự Bình hùng vĩ ngự trị và dòng sông Hương thơ mộng chảy qua. Bánh bèo là món ăn có ở dọc các vùng miền của Tổ quốc.

Tuy cách chế biến, hình dáng và hương vị có khác nhau thì người ta vẫn thấy có một điểm chung đó là sức hấp dẫn kì lạ của món ăn giản dị, dễ làm này đối với đa số người dân. Nhất là các bạn học sinh, sau mỗi giờ học lại sà vào quán bánh bèo. Và thẽ là chỉ cần một cái bát, một đĩa bánh bèo đuợc mang ra thôi cũng đủ làm nên một buổi chiều đậm đà hương vị.